Orta Karadeniz Bölgesi Seralarındaki Kök-Ur Nematodlarının Yayılış ve Bulaşıklık Oranı

Kök-ur nematodları (Meloidogyne spp.) tüm dünyada sebze yetiştirilen seralarda önemli verim kayıplarına neden olmaktadır. Türkiye’nin Orta Karadeniz Bölgesi’ndeki sera alanlarında kök-ur nematodlarının yayılışı ve bulaşıklık seviyesini belirlemek amacıyla Samsun, Amasya, Tokat ve Sinop illerinde 2011 yılında, Ordu ve Çorum illerinde ise 2012 yılında surveyler gerçekleştirilmiştir. Survey çalışmaları sırasında incelenen 414 seradan %39,61’nin (164 sera) kök-ur nematodu ile bulaşık olduğu tespit edilmiştir. Kök-ur nematodları ile bulaşıklık oranı bakımından Samsun (%46,67) en yüksek bulaşıklık oranına sahip olurken, bunu sırasıyla Ordu (%43,33), Sinop (%41,38), Tokat (%30,23), Çorum (%30) ve Amasya (%25,81) illeri takip etmektedir. Seralarda yetiştirilen sebze türüne göre, hıyar seralarının %48,16’sı, biber seralarının %29,17’si ve domates seralarının %25’inin kök-ur nematodları ile bulaşık olduğu tespit edilmiştir. Bulaşık seralarda en yaygın görülen ur skalası değerleri 7 (%10,87), 8 (%8,70) ve 9 (%7,73)’dur. Çalışma sonucunda, Orta Karadeniz Bölgesi’nin sahil kesimlerinde yer alan illerdeki seraların kök-ur nematodu ile bulaşıklık oranlarının, iç kesimde yer alanlara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Orta Karadeniz Bölgesi, kök-ur nematodu, sera, yayılış, bulaşıklık oranı

PDF

___

Sevgican A., Tüzel Y., Gül A., Eltez R. Z., “Türkiye’de örtüaltı yetiştiriciliği” V. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 17-21 Ocak, 679-707, Ankara, 2000
Tüzel Y., Gül, A., Daşgan, H. Y., Özgür, M., Özçelik, N., Boyacı, H. F., Ersoy, A., “Örtüaltı yetiştiriciliğinde gelişmeler” VI. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 3-7 Ocak, 609- 627, Ankara, 2005
Türkiye İstatistik Kurumu “http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul” (Ziyaret tarihi: 24 Ekim 2013)
Mitkowski N. A., Abawi G. S., “Root-knot nematodes” The Plant Health Instructor, DOI:10.1094/PHI-I-2003-0917-01, 2003
Greco N., Di Vito M., 2009. “Population dynamics and damage levels”, Edited by Pery R. N., Moens M., Starr J. L., CAB International, UK, 246-274, 2009
Collange B., Navarrete M., Peyre G., Mateille T., Tchamitchian M., “ Root-knot nematode (Meloidogyne) management in vegetable crop production: The challenge of an agronomic system analysis” Crop Protection, 30, 1251-1262, 2011
Stirling G. R., “Biological control of plant parasitic nematodes: progress, problems and prospects”, CAB International, 282s., Wallingford, UK, 1991
Siddiqi M. R., “Tylenchida parasites of plants and insects” CAB International, 864s., Wallingford, UK, 2000
Sikora R. A., Fernandez E., “ Nematode parasites on vegetables” Edited by Luc M., Sikora R. A., Bridge J., CAB International, UK, 319-392, 2005
Gediz A., “Türkiye Şekerpancarı sahalarında kök solucanı (Heterodera marioni Cornu)”, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Neş., No 21, Ankara, 1952
Alkan B., “Türkiye’nin zararlı nematod (Nematoda) fauna’sı üzerinde ilk incelemeler” Bitki Koruma Bülteni, 2 (12), 17-25, 1962
Yüksel H., “Karadeniz Bölgesinde tesadüf edilen Meloidogyne incognita varyasyonu hakkında” Bitki Koruma Bülteni, 6 (1), 35-38, 1966
Bora A., “Karadeniz Bölgesi bitki parazit nematodlarının tür ve yayılış alanlarının tesbiti ve ilaçlı mücadele imkanları üzerinde araştırmalar” Bitki Koruma Bülteni, 10 (1), 53-71, 1970
Mennan S., Ecevit O., “Bafra ve Çarşamba Ovaları yazlık sebze ekim alanlarındaki kök ur nematodları (Meloidogyne spp.)’nın biyolojisi, yayılışı ve bulaşık oranları üzerine araştırmalar” Türkiye III. Entomoloji Kongresi, 24-28 Eylül, 700-705, Ankara, 1996
Katı T., Mennan S., “Researches on species and race determination of root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) found in greenhouse of Samsun, Turkey” XXVIII International Symposium of the European Society of Nematologists, 5-9 June, Abstract Book, 130 s, Blogoevgrad, Bulgaria, 2006
Akyazı F., Ecevit O., “Tokat ili sebze alanlarındaki kök-ur nematod (Meloidogyne spp.)’larının Yayılışları ve Tür Tespiti” Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26 (1), 1-9, 2011
Piedra-Buena A., López-Pérez J. A., Díez-Rojo M. A., Robertson L., Castro-Lizazo I., Bello A. “Screening of three sweet potato (Ipomoea batatas L.) cultivars for resistance to different virulence groups of root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) under controlled conditions” Crop Protection, 30, 134-140, 2011