Milli Güvenlik Kavramı ve Kavramın Türkiye'de Hukuksallaşması Süreci

Bugünkü Millî Güvenlik Kurulunun selefi mahiyetindeki Yüksek Müdafaa Meclisi 24 Nisan 1933 gün ve 14443 sayılı Kararname ile; 10 Ağustos 1933 günü çıkarılan 14819 sayılı Kararnameyle de Yüksek Müdafaa Meclisi Umumi Kâtipliği ihdas olunmuştur. “Devlet işlerinin en başında gelen topyekûn Millî Savunma görevlerini yerine getirmek üzere” 30 Mayıs 1949 tarihinde Millî Savunma Yüksek Kurulu kurulmuş ve Kurul Yüksek Müdafaa Meclisinin yerini almıştır. Anayasal olarak “millî güvenlik” kavramı ise ilk defa 1961 Anayasası ile mümkün olabilmiştir. Temel hak ve hürriyetlerin kısıtlanması bakımından 1961 Anayasası’na kıyasla 1982 Anayasası’nda millî güvenlik kavramı savunma ve güvenlik konularını aşacak biçimde genişleyerek yer almıştır. 1982 Anayasası’nın 118. maddesi gereği 1 Kasım 1983 gün ve 2945 sayılı Millî Güvenlik Kurulu ve Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Kanunu ile Millî Güvenlik Kurulu kurulmuş ve 2017 yılında yapılan Anayasa değişikliği Kurul bugünkü yapısına kavuşmuştur.

The Concept of National Security and The Legalization Process of The Concept in Turkey

The Supreme Defense Council, which is the predecessor of the current National Security Council, with the Decree No. 14443 of April 24, 1933; With the Decree No. 14819 issued on 10 August 1933, the General Secretary of the High Defense Council was established. The National Defense Supreme Council was established on 30 May 1949 and took the place of the High Defense Council. Constitutionally, the concept of "national security" became possible for the first time with the 1961 Constitution. In terms of restriction of fundamental rights and freedoms, the concept of national security was included in the 1982 Constitution by expanding beyond the defense and security issues compared to the 1961 Constitution. In accordance with Article 118 of the 1982 Constitution, the National Security Council was established on November 1, 1983 and with the Law No. 2945 of the National Security Council and the General Secretariat of the National Security Council, and the Constitutional amendment made in 2017 gained its current structure.

___

  • Akgüner, Tayfun, 1961 Anayasası’na Göre Milli Güvenlik Kavramı ve Milli Güvenlik Kurulu, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Yay, Yayın No: 1, 1983.
  • Akıncı, Abdulvahap-Usta, Sefa, “Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçişte Etkili Olan Dış Faktörlerin Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 21, S. 1, Isparta, 2016.
  • Arends, J. Frederik M, “Homeros’dan Hobbes ve Ötesine: Güvenlik Kavramının Avrupa Geleneğindeki Boyutları”, Uluslararası İlişkiler, C. 6, S. 22, 2009.
  • Aybay, Rona, “Millî Güvenlik Kavramı ve Millî Güvenlik Kurulu”, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. 33, S. 1, 1978.
  • Balta Paker, Evren, Küresel Güvenlik Kompleksi/Uluslararası Siyaset ve Güvenlik, 1.Baskı. İstanbul, İletişim Yayıncılık, 2012.
  • Balcı, Ali-Kardaş, Şaban, Uluslararası İlişkilere Giriş, 4. Baskı. Ankara, Küre, 2014.
  • Bauman, Zygmunt-Donskis, Leonidas, Ahlaki Körlük Akışkan Modernlikte Duyarlılığın Yitimi, Çev. Pilgir, Akın Emre, Ayrıntı, 1. Baskı, İstanbul, 2020.
  • Booth, Ken, “Securıty And Self Reflectıons of A Fallen Realıst”, Critical Approaches to Security Studies, York University, Toronto, 12-14 Mayıs 1994, https://www.worldpulse.com/system/files/ post/1721/16244/post_document/d1dec1b98eff27dcc5916cd1a6f9652f/kenboothsecurityandselfreflection sofafallenrealist.pdf, E. T. 20.11.2020.
  • Bigo, Didier – Carrera, Sergio – Hernanz, Nicholas – Scherre, Amandine, “Citizens Rights And Constitutional Affairs, Justice, Freedom and Security Natıonal Security and Secret Evidence in Legislatıon and Before The Courts: Exploring The Challenges”, European Parliament Dırectorate- General For Internal Policies Policy Department, Brussels, European Union, 2014, http://www.europarl.europa.eu/ RegData/etudes/STUD/2014/509991/IPOL_STU (2014) 509991_EN.pdf, E. T. 16.06.2020.
  • Buzan, Barry. İnsanlar, Devletler &Korku, Çev. Ed. Çıtak, Emre, 2. Basımdan Çeviri. İstanbul, Röle Akademik Yayıncılık, 2015.
  • Dedeoğlu, Beril, Uluslararası Güvenlik ve Strateji, 3.Baskı. İstanbul, Yeniyüzyıl Yayınları, 2014. Duran, Lütfi, İdare Hukuku, İstanbul, 1982.
  • Dilber, Merve, “Feminizm ve Güvenlik”, Uluslararası İlişkilerde Güvenlik, Der. Emre ÇıtakOsman Şen, Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, 1. Basım, İstanbul, 2014.
  • Gözler, Kemal, Anayasa Hukukuna Giriş, 17. Baskı, Ekin, Bursa, 2010.
  • Gürpınar, Bulut. “Milli Güvenlik Kurulu ve Dış Politika”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 10, Sayı 39 (Güz 2013), s. 73-104.
  • Güveyi, Ümit, Millî Güvenlik, 1.Baskı. Ankara, Seçkin, 2016.
  • İba, Şaban. Milli Güvenlik Devleti, Çivi Yazıları, İstanbul, 1999.
  • Katzenstein, Peter J, Millî Güvenlik Kültürü, Dünya Siyasetinde Normlar ve Kimlik, Çev. Efe, İbrahim, 1. Basım. Sakarya, Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları, 2014.
  • Kaymaz, Seydi, Ceza Muhakemesi Hukukunda Devlet Sırrı, 2. Baskı, Seçkin, Ankara, 2020.
  • Kardaş Tuncay, Güvenlik, Uluslararası İlişkilere Giriş, Ed. Kardaş, Şaban–Balcı, Ali, İstanbul, Küre, 2015.
  • Nye, Joseph S. Jr.- Welch, David A, Küresel Çatışmayı ve İşbirliğini Anlamak Kurama ve Tarihe Giriş, İş Bankası Kültür Yayınları, V. Basım, İstanbul, 2018.
  • Öngen, Tülin. “Türkiye’de Siyasal Kriz ve Krize Müdahale Stratejileri: “Düşük Yoğunluklu Çatışma”dan “Düşük Yoğunluklu Uzlaşma” Rejimine,” Sürekli Kriz Politikaları, Der. Neşecan Balkan ve Sungur Savran, Metis Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Örnekleriyle Türkçe Sözlük, Millî Eğitim Yayınları, İstanbul, 2000.
  • Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, 19. Baskı, Yetkin Hukuk Yayınları, Ankara, 2019.
  • Özdağ, Ümit, “Devlet Yönetiminde İstihbarat ve Karşı İstihbarat”, Millî Güvenlik Teorisi, 1. Baskı, Ankara, Kripto, 2015.
  • Pieterse, J. “Fukuyama, Liberal Democracy and the New World Order: Back to the End of History”, Itinerario, 16 (2), 1992, s. 9-22, https://www.cambridge.org/core/journals/itinerario/article/abs/fukuyama, E. T. 01.04.2022.
  • TDK Sözlükleri, Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/, E. T. 02.02.2020.
  • Sandıklı Atilla- Emeklier Bilgehan, “Güvenlik Yaklaşımlarında Değişim ve Dönüşüm”, Uluslararası Balkan Kongresi, 8-29 Nisan 2011, Kocaeli.
  • Sezen, Seriye, “Milli Güvenlik Kurulu Üzerine”, Amme idaresi Dergisi, Cilt 33, Sayı 4, 2000. s. 63-83.
  • Şen, Osman, “Klasik Realizmin Güvenliğe Bakışı ve Kökenleri”, Uluslararası İlişkilerde Güvenlik, Der. Çıtak, Emre-Şen Osman, Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, 1. Basım, İstanbul, 2014.
  • Tanör, Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, 32. Bası, İstanbul, Yapı-Kredi Yayınları, 2019.
  • Tanör, Bülent, İki Anayasa 1961-1982, 5. Baskıdan Tıpkı Basım, On İki Levha, İstanbul, 2019.
  • Torun Abdullah. “Türkiye’de Ulusal Güvenliğin Yasal ve Kurumsal Mekanizması: Milli Güvenlik Kurulu”, İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, 2017, s. 49-67.
  • Tunç Hasan-Döner Ayhan. “MGK ve Milli Güvenlik Kavramı”, Selçuk Üniversitesi MYO Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 1, 1998, s. 3-22.
  • Ünver, H. Akın, “Dijital Gözetleme, Millî güvenlik ve Özel Hayatın Gizliliği Siyaseti”, Siber Politikalar ve Dijital Demokrasi, 2018/4, Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi, İstanbul, 2018.
  • Varlık Ali Bilgin, “Ulusal Güvenlik”, Millî Güvenlik Teorisi, (Ed. Özdağ Ümit), 1.Baskı, Ankara, Kripto, 2015.
  • Waewer, Ole, “Toplumsal Güvenliğin Değişen Gündemi”, Uluslararası İlişkiler, C. 5, S. 18, Ankara, 2008.
  • Wolfers, Arnold, “National Security as an Ambiguous Symbol”, Political Science Quarterly, C. 67, S. 4, 1952, https://www.jstor.org/stable/2145138?read-now=1&seq=1#page_scan_tab_contents, E. T. 10.08.2020.
  • Yalçın, Hasan Basri. Ulusal Güvenlik Stratejisi, 1.Baskı, İstanbul, Seta, 2017.
  • Yavuz Yayla, Ebru, “Basın Özgürlüğü ve Millî Güvenlik Kapsamında Sınırları”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2019.
  • ABD Ulusal Arşivleri (National Arhives), Federal Register, https://www.federalregister.gov/ documents/2014/07/30/2014-17836/classified-national-security-information E. T. 6.02.2020.
  • BM Kalkınma Programı, http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/national-hdrs/ nhdr-1994.html, E. T. 15.02.2020.
  • Britannica Ansiklopedisi, https://www.britannica.com/topic/National-Security-Act, E.T.30.08 .2020.
  • İtalya Cumhuriyeti'nin Güvenliği İçin Bilgi Sistemi, https://www.sicurezzanazionale.gov.it/sisr.nsf /documentazione/normativa-di-riferimento/legge-124-2007.html, E.T. 07.10.2020.
  • JSTOR, https://www.jstor.org/stable/resrep14280.4, E. T. 25.03.2020.
  • Milli Güvenlik Kurulu, https://www.mgk.gov.tr/index.php/kurumsal/hakkimizda, E.T. 02.08.2020.
  • Millî Savunma Yüksek Kurulu Kanunu Tasarısı ve Millî Savunma Komisyonu Raporu, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d08/c019/tbmm08019096ss0206.pdf, E.T. 02.08.2020.
  • Resmî Gazete, 18 Ocak 2003 Tarih, Sayı: 24997, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/ 01/20030118.htm, E. T. 22.04.2020.
  • Resmî Gazete, 7 Haziran 1963, S. 11422, https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/11422.pdf, E.T. 27.04.2020.
  • Resmî Gazete, 19 Aralık 1962, S. 11286, https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/11286.pdf, E.T. 26.04.2020.
  • TBMM Tutanak Dergisi, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/MGK/d01/c011/ mgk_01011176ss0702.pdf, E. T. 22.08.2020.
  • TBMM Tutanak Dergisi, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d05/c012/ tbmm05012078ss0250.pdf, E. T. 01.10.2020.
  • TBMM Tutanak dergisi, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/CS/t10/c067/cs __10067113ss1661.pdf, E. T. 15.08.2020.
  • TBMM Tutanak Dergisi, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/ kanuntbmmc046/kanuntbmmc046/kanuntbmmc04600129.pdf, E. T. 16.08.2020.
  • TBMM Tutanak Dergisi, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/MGK/d01/c011/mgk _01011176ss0702.pdf, E. T. 22.08.2020.
  • TBMM Tutanak Dergisi, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TM_/d00/c002 /tm00002034ss0035.pdf, E. T. 06.10.2020.
  • Resmî Gazete, Tarih: 30 Haziran 1981, Mükerrer Sayı: 17386, https://www.resmigazete.gov.tr /arsiv/17386_1.pdf, E. T. 25.04.2020.
  • Resmî Gazete, 22 Ekim 2001 tarih, Sayı: 24561 Mükerrer, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2001/10/20011022M1.htm, E. T. 25.04.2020.
  • Resmî Gazete, 18 Ocak 2003 Tarih, Sayı: 24997, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2003/01/20030118.htm, E. T. 22.04.2020.
  • Birleşik Krallık Mevzuat Sistemi, http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1989/5/section/1, E.T. 17.09.2020.
  • 12 Mayıs 1949 tarihli TBMM Milli Savunma Komisyon Raporu, https://www.tbmm.gov.tr/ tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d08/c019/tbmm08019096ss0206.pdf, E. T. 02.08.2020.
  • 3 Haziran 1949 tarihli ve 7223 sayılı Resmî Gazete, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/ KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc031/kanuntbmmc031/kanuntbmmc03105399.pdf, E.T. 02.08. 2020.
  • 11 Şubat 2017 Tarihli ve 29976 Sayılı Resmî Gazete, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler ;/2017/02/20170211.htm) E. T. 22.04.2020.
  • 5399 sayılı Kanun gerekçesi, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/CS_/ t02/c007/cs__02007015ss0015.pdf, E. T. 27.11.2020.