Mahkûm Olunan Hapis Cezasının Koşullu Salıverilme Öncesinde Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanarak İnfazı Bakımından 7242 Sayılı Kanun’la Yapılan Değişikliklerin Bir Nedeni Olarak Covid-19

“Hapis cezasının koşullu salıverilme öncesinde denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak infazı”, 5275 sayılı Kanun’a 5 Nisan 2012 tarihli ve 6291 sayılı Kanun’la eklenen “Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı” başlıklı madde 105/A’da yer alan düzenlemeyle hukuk sistemimize girmiştir. Böylece, mahkûm olduğu hapis cezasını infaz kurumunda çekmekte olan bir hükümlünün, hakkında henüz koşullu salıverilme hükümleri uygulanmadan önce ceza infaz kurumundan ayrılması mümkün hâle gelmiştir. Bu hükümden yararlanan bir hükümlünün cezasının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmı denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz kurumu dışında, toplumsal ortamda infaz edilmektedir. Daha önce başka kanunlarla yapıldığı gibi, 15 Nisan 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7242 sayılı Kanun’la da denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı ile ilgili kalıcı ve geçici nitelikte bazı değişiklikler yapılmıştır. Diğer taraftan, 7242 sayılı Kanun’a esas teşkil eden Kanun Teklifi 31 Mart 2020 tarihinde verilmiştir. Bununla birlikte, 11 Mart 2020 tarihinde, Sağlık Bakanlığı tarafından, ülkemizde ilk COVID-19 vakasının tespit edildiği; 1 Nisan 2020 tarihinde ise Sağlık Bakanı tarafından, söz konusu virüsün bütün illere yayılmış olduğu açıklanmıştır. Dolayısıyla, pek çok tartışma ve eleştiriyi de beraberinde getiren 7242 sayılı Kanun, tam da hızla salgına karşı önlemlerin alındığı bir dönemde kabul edilerek yürürlüğe koyulmuştur. Böyle bir dönemde, 7242 sayılı Kanun’un ivedilikle kabul edilmiş olması, bu acelenin COVID-19 nedeniyle mi olduğu sorusunu akıllara getirmektedir. Bu çalışmada, mahkûm olunan hapis cezasının koşullu salıverilme öncesinde denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak infazına ilişkin olarak 5275 sayılı Kanun’da 7242 sayılı Kanun’la yapılan değişikliklerin COVID-19 salgını nedenli olup olmadığı incelenerek salgın ile bağlantılı nitelikte olan düzenlemelere dair değerlendirmelerde bulunulmuştur.

COVID-19 AS A REASON OF THE AMENDMENTS MADE BY THE LAW NO. 7242 WITH REGARD TO THE EXECUTION OF SENTENCE OF IMPRISONMENT BY APPLICATION OF PROBATION MEASURES BEFORE CONDITIONAL RELEASE

“Execution of sentence of imprisonment by application of probation measures before conditional release” has entered into our legal system with the article 105/A titled “execution of the sentence by application of probation measures”, which was added to the Law No. 5275 by the Law No. 6291, dated 5 April 2012. Thus, it has become possible for a convict, who serves her/his prison sentence in the penal institution, to leave the institution before the provisions of conditional release have yet been applied. The part of the sentence, until the date of the conditional release, of a convict who benefits from this provision is executed by allowing her/him to remain in the community by application of probation measures, instead of being in the penal institution. As was done by various laws before, some permanent and temporary amendments were made with regard to the execution of sentence of imprisonment by application of probation measures by the Law No. 7242 which entered into force by being published in the Official Gazette on 15 April 2020. On the other hand, the Bill, which forms the basis of the Law No. 7242, was proposed on 31 March 2020. However, the first COVID-19 case in our country was announced by the Ministry of Health on 11 March 2020 and the Minister of Health declared on 1 April 2020 that the virus in question had spread to all provinces. Therefore, the Law No. 7242, which brought about many discussions and criticisms, was adopted and put into effect at the very time when precautions were being taken against the pandemic. The urgent adoption of Law No. 7242 at such a time conjures up the question of whether this hurry was due to COVID-19. In this paper, it is examined whether the amendments, made in the Law No. 5275 by the Law No.7242, regarding the execution of sentence of imprisonment by application of probation measures before conditional release are due to the COVID-19 outbreak and the regulations related to the pandemic are discussed.

___

  • “Adalet ve Kalkınma Partisi Grup Başkanvekili Denizli Milletvekili Cahit Özkan, Milliyetçi Hareket Partisi Grup Başkanvekili Sakarya Milletvekili Muhammed Levent Bülbül ve Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya ile 57 Milletvekilinin Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2762) ve Adalet Komisyonu Raporu”, TBMM, Yasama Dönemi/Yılı: 27/3, Sıra Sayısı: 207, https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem27/yil01/ss207.pdf, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, Esas No: 2/2762, Tarih: 31 Mart 2020, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-2762.pdf, (Erişim tarihi: 01.04.2021).
  • “COVID-19 Salgınının Anayasa Hukuku, İdare Hukuku, Ceza Hukuku, Vergi Hukuku ve Milletlerarası Hukuk Alanında Sebebiyet Verdiği veya Verebileceği Sorunlar ve Bunlara İlişkin Çözüm Önerileri”, İ. Özgenç (Bölüm Editörü), TÜBA COVID-19 Küresel Salgını: Hukuki Değişim ve Etkileşimler Raporu. COVID-19 Salgını Dolayısıyla Ulusal veya Uluslararası Alanda Ortaya Çıkan/Çıkabilecek Hukuki Sorunların Tespiti ile Bunların Çözümüne Yönelik Öneriler Raporu, İ. Özgenç, H. Akkanat, H. Çağlar, H. H. Sümer, M. Özekes (Editörler), Temmuz 2020, Ankara, s. 11-35.
  • Adıgüzel, Onursal. “Türkiye'de 88 bin kapasiteli 137 yeni cezaevi yolda”, euronews, 15 Temmuz 2019, https://tr.euronews.com/2019/07/15/turkiye-de-88-bin-kapasiteli-137-yeni-cezaevi-yolda, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Akalın, Kazım Yiğit / Kaya, Müşerref Gözde / Sayan, Naci Mustafa. “7242 sayılı Kanun ile 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’daki Açık Ceza İnfaz Kurumları, Denetimli Serbestlik Tedbiri ve Koşullu Salıverilme Düzenlemeleri Üzerinde Yapılan Değişiklikler”, 7242 sayılı Kanunla Yapılan Değişikliklere İlişkin Değerlendirmeler. Türk Ceza Hukuku Derneği Tarafından Hazırlanan Rapor, 25 Haziran 2020, s. 89-129, https://www.tchd.org.tr/wp-content/uploads/2020/06/infaz.pdf, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Akgün, Mert Hüseyin. “İnfaz Reformu Neler Getiriyor?”, SETA Perspektif, Sayı 270, Nisan 2020, https://setav.org/assets/uploads/2020/04/P270.pdf, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Alan Akcan, Esra. “7242 Sayılı Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Genel Değerlendirilmesi”, Koronavirüs Döneminde Güncel Hukuki Meseleler Sempozyumu Bildiri Tam Metin Kitabı, Y. Çalışkan, Y. B. Gümrükçüoğlu, Ö. F. Erol, A. Dülger, G. A. Yakacak, Ö. F. Kafalı (Editörler), İbn Haldun Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2020, s. 635-658, http://openaccess.ihu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12154/1237/sempozyum14.pdf?sequence=1&isAllowed=y, (Erişim Tarihi: 08.03.2021).
  • Anadolu Ajansı. “CHP, 90 bin kişinin tahliye olduğu yeni infaz düzenlemesinin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu”, Haberler.com, 11 Haziran 2020, https://www.haberler.com/chp-yeni-infaz-duzenlemesinin-iptali-icin-anayasa-13314417-haberi/, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Aşçı, Arzu. “7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un İnfaz Hukuku ve Covid-19 Salgını Işığında Kısa Bir Değerlendirmesi”, İzmir Ekonomi Üniversitesi Hukuk Fakültesi COVID-19 ve Hukuk Sempozyumu, M. Sur, M. Kasapoğlu Turhan (Editörler), On İki Levha, İstanbul, 2021, s. 569-584.
  • Atalay, Osman. “7242 sayılı Yeni İnfaz Yasasının Getirdikleri”, THD, Cilt 15, Sayı 166, 2020, s. 1234-1248.
  • Baker, Luke. “Lock 'em up or let 'em out? Coronavirus prompts wave of prisoner releases”, Reuters, 25 Mart 2020, https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-prisoners-released-idUSKBN21C38R, (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
  • Canpolat, Can. “7242 sayılı ‘İnfaz’ Kanunu Yönünden ‘Amaç ve Sistem Sorunu’”, Legal Yayıncılık, Legal Blog, 25 Nisan 2020, https://legal.com.tr/blog/genel/7242-sayili-infaz-kanunu-yonunden-amac-ve-sistem-sorunu/, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Çakır, Kerim. “Hapis Cezasının Koşullu Salıverilme Uygulanarak İnfazı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 26, Sayı 2, 2020, s. 669-298.
  • Demirbaş, Timur. İnfaz Hukuku, 7. Baskı, Seçkin, Ankara, 2020.
  • DLA PIPER. A global anaysis of prisoner releases in response to Covid-19, Aralık 2020, https://www.dlapiper.com/en/us/news/2021/03/dla-piper-assists-vulnerable-individuals-in-prisons-around-the-world/, (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
  • European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT). Statement of principles relating to the treatment of persons deprived of their liberty in the context of the coronavirus disease (Covid-19) pandemic, 20 Mart 2020, https://rm.coe.int/16809cfa4b, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • EuroPris. Overview of European prison services’ responses to the COVID-19 crisis, 30 Mart 2020, https://www.europris.org/wp-content/uploads/2020/06/Overview-Commission-30-March-2020.pdf, (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
  • Gökcen, Ahmet / İçer, Zafer. “Hükümlü veya Tutuklunun Kaçması, Öngörülen Sürede İlgili Mercilere Teslim Olmaması Suçları (TCK m. 292, 293; CGTİK m. 97-1, 105-A-8, 58-3)”, ABÜHFD, Cilt 8, Sayı 16, 2020, s. 721-765.
  • IASC. Interim Guidance. COVID-19: Focus on Persons Deprived of Their Liberty, Mart 2020, https://www.europris.org/wp-content/uploads/2020/03/IASC-Interim-Guidance-on-COVID-19-Focus-on-Persons-Deprived-of-Their-Liberty.pdf, (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
  • İnce, Fuat / Evcil, Fatma Yağmur. “Covid-19’un Türkiye’deki İlk Üç Haftası”, SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, 2020, s. 236-241.
  • Koca, Mahmut / Üzülmez, İlhan. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin, Ankara, 2020.
  • Limoncu, Mustafa. “7242 sayılı Yasa ile İnfaz Düzenlemesi (Teorik Arka Plan ve Yapılan Düzenlemeye Genel Bir Bakış)”, Konya Barosu Dergisi, Sayı 1, 2020, s. 45-70.
  • Mahmutoğlu, Fatih Selami. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin Değerlendirilmesi, 12 Nisan 2020, https://www.kanunneder.com.tr/article-read.php?a=5, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Ölmez, Gökhan / Ünal, Osman Gazi / Karabulat, Efe Can / Kaya, Funda. İnfaz Hukuku, 3. Baskı, İ. Özgenç, C. Şahin (Editörler), Seçkin, Ankara, 2020.
  • Özbek, Veli Özer. “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Hakkında Değerlendirmelerimiz”, CHD, Yıl: 15, Sayı: 42, Nisan 2020, s. 301-312.
  • Özbek, Veli Özer. İnfaz Hukuku, 13. Baskı, Seçkin, Ankara, 2021.
  • Özgenç, İzzet / Sözüer, Adem / Koca, Mahmut. “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin Değerlendirilmesi, 6 Nisan 2020, https://hacibayram.edu.tr/turkcemer/bilimselgorus1, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Özgenç, İzzet / Bayraktarlı, İhsan Yılmaz. “İnfaz Kurumlarındaki Hükümlü Sayısındaki Artış Sorunu ve Çözüm Önerisi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 23, Sayı 1, 2019, s. 129-139.
  • Özgenç, İzzet. “‘İzinli’ Olarak İnfaz Kurumu Dışına Çıkarılan Hükümlünün Süresinde İzinden Dönmemesi Halinde Ceza Hukuku Sorumluluğuna İlişkin Yargıtay 16. Ceza Dairesi Kararının Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. İzzet Özgenç Ceza Hukuku Sitesi, 28 Ağustos 2020, https://izzetozgenc.com/makale/“izinli”-olarak-infaz-kurumu-disina-cikarilan-hukumlunun-suresinde-izinden-donmemesi-halinde-ceza-hukuku-sorumluluguna-iliskin-yargitay-16-ceza-dairesi-kararinin-degerlendirilmesi, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Bası, Seçkin, Ankara, 2020.
  • Öztürk, Gülay. “COVID-19 Salgın Sürecinde Hükümlü ve Tutukluların Yaşam Hakkı”, THD, Cilt 15, Sayı 166, 2020, s. 1176-1188.
  • Penal Reform International. Coronavirus: Healthcare and human rights of people in prison, 16 Mart 2020, https://cdn.penalreform.org/wp-content/uploads/2020/03/FINAL-Briefing-Coronavirus.pdf, (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
  • Sanıvar, Ramadan. Modern İnfaz Hukuku ve Koşullu Salıverilme (Şartlı Tahliye) Kurumu, Seçkin, Ankara, 2020.
  • Subcommittee on Prevention of Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment. Advice of the Subcommittee on Prevention of Torture to States Parties and National Preventive Mechanisms relating to the Coronavirus Pandemic, 25 Mart 2020, https://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/OPCAT/AdviceStatePartiesCoronavirusPandemic2020.pdf, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Şen, Ersan / Başer Berkün, Beyza. “7242 sayılı Ceza İnfaz Kanunu Değişikliği”, Hukuki Haber, 14 Nisan 2020, https://www.hukukihaber.net/7242-sayili-ceza-infaz-kanunu-degisikligi-makale,7705.html, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Şen, Ersan / Başer Berkün, Beyza. Ceza İnfaz Kanunu Son Değişiklik Teklifi, 2 Nisan 2020, https://sen.av.tr/tr/makale/ceza-infaz-kanunu-son-degisiklik-teklifi, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü. “7242 Sayılı Kanun Kapsamında Bazı Hükümlüler İçin Uygulanan Covid-19 İzni ile İlgili Duyuru”, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü - Duyurular, 29 Mart 2021, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/7242-sayili-kanun-kapsaminda-bazi-hukumluler-icin-uygulanan-covid-19-izni-ile-ilgili-duyuru29032021044547, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü. “7242 Sayılı Kanun Kapsamında Bazı Hükümlüler İçin Uygulanan Covid-19 İzni ile İlgili Duyuru”, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü - Duyurular, 28 Mayıs 2021, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/7242-sayili-kanun-kapsaminda-bazi-hukumluler-icin-uygulanan-covid-19-izni-ile-ilgili-duyuru28052021075452, (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü. “7242 Sayılı Kanun Kapsamında Bazı Hükümlüler İçin Uygulanan Covid-19 İzni ile İlgili Duyuru”, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü - Duyurular, 30 Temmuz 2021, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/7242-sayili-kanun-kapsaminda-bazi-hukumluler-icin-uygulanan-covid-19-izni-ile-ilgili-duyuru30072021013757, (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü. “7242 Sayılı Kanun Kapsamında Bazı Hükümlüler İçin Uygulanan Covid-19 İzni ile İlgili Duyuru”, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü - Duyurular, 29 Eylül 2021, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/7242-sayili-kanun-kapsaminda-bazi-hukumluler-icin-uygulanan-covid-19-izni-ile-ilgili-duyuru29092021054324, (Erişim Tarihi: 15.10.2021).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü. “Genel Bilgi”, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü - Ceza İnfaz Kurumlarımız, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/cik-genel-bilgi, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü. “Genel Bilgi”, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü - Ceza İnfaz Kurumlarımız, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/cik-genel-bilgi, (Erişim Tarihi: 15.10.2021).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü. “Kovid-19 Pandemi Sürecinde Ceza İnfaz Kurumları - III”, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü - Duyurular, 18 Şubat 2021, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/kovid-19-pandemi-surecinde-ceza-infaz-kurumlari-iii18022021065928, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü. “Kovid-19 Pandemi Sürecinde Ceza İnfaz Kurumları - IV”, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü - Duyurular, 28 Haziran 2021, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/kovid-19-pandemi-surecinde-ceza-infaz-kurumlari-iv28062021073737, (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü. “Kovid-19 Pandemi Sürecinde Ceza İnfaz Kurumları - V”, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü - Duyurular, 1 Ekim 2021, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/kovid-19-pandemi-surecinde-ceza-infaz-kurumlari-v01102021070338, (Erişim Tarihi: 15.10.2021).
  • T.C. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı. “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” Hakkında Bilimsel Görüş, 10 Nisan 2020, https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=“ceza-ve-guvenlik-tedbirlerinin-infazi-hakkinda-kanun-ile-bazi-kanunlarda-degisiklik-yapilmasina-dair-kanun-teklifi”-hakkinda-bilimsel-gorus.pdf, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. “Bakan Koca: ‘Dışarı Çıkmayalım, Virüse Fırsat Tanımayalım’”, Sağlık Bakanlığı - Haberler, 1 Nisan 2020, https://www.saglik.gov.tr/TR,64846/bakan-koca-disari-cikmayalim-viruse-firsat-tanimayalim.html, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. “Koronavirüs, Alacağımız Tedbirlerden Güçlü Değildir”, Sağlık Bakanlığı - Haberler, 11 Mart 2020, https://www.saglik.gov.tr/TR,64383/koronavirus-alacagimiz-tedbirlerden-guclu-degildir.html, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Turhan, Faruk / Altıkat, Abdurrahim. “Yeni Bir Ceza İnfaz Usulü Olarak Denetimli Serbestlik ve Bu Usulden Yararlanma Şartları”, S.D.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, 2012, s. 1-46.
  • Türkiye İstatistik Kurumu. Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri, 2019, 2 Kasım 2020, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ceza-Infaz-Kurumu-Istatistikleri-2019-33625, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • United Nations Human Rights Office of the High Commissioner. “Urgent action needed to prevent COVID-19 ‘rampaging through places of detention’ - Bachelet”, United Nations Human Rights Office of the High Commissioner - News and Events, 25 Mart 2020, https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=25745, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • United Nations Office on Drugs and Crime. Position Paper: COVID-19 preparedness and responses in prison, 31 Mart 2020, https://www.unodc.org/documents/justice-and-prison-reform/UNODC_Position_paper_COVID-19_in_prisons.pdf, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • United States Institute of Peace. “Iran’s Response to Coronavirus”, The Iran Primer, 9 Nisan 2020, https://iranprimer.usip.org/blog/2020/mar/04/iran’s-response-coronavirus, (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
  • Ünver, Yener. İftira, Suç Uydurma, Suç Üstlenme, Yalan Tanıklık ve Bilirkişilik, İnfaz Kurumlarından Kaçma (TCK’de Düzenlenen Adliyeye Karşı Suçlar), 5. Baskı, Seçkin, Ankara, 2019.
  • World Health Organization Regional Office for Europe. Frequently asked questions about prevention and control of COVID-19 in prisons and other places of detention (produced by WHO/Europe), 2020, https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0008/436904/prisons-FAQ-COVID-2019.pdf, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • World Health Organization Regional Office for Europe. Novel coronavirus emerges in China, 10 Ocak 2020, https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/news/news/2020/01/novel-coronavirus-emerges-in-china, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • World Health Organization Regional Office for Europe. Preparedness, prevention and control of COVID-19 in prisons and other places of detention, 15 Mart 2020, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/336525/WHO-EURO-2020-1405-41155-55954-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • World Health Organization. WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020, 11 Mart 2020, https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • World Health Organization. WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 13 March 2020, 13 Mart 2020, https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-mission-briefing-on-covid-19---13-march-2020, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).
  • Yenidünya, A. Caner. Yeni İnfaz Düzenlemeleri Işığında Koşullu Salıverme, Hükümlülerin Açık Cezaevine Ayrılması ve Denetimli Serbestlik, https://www.yenidunyahukuk.com/dosyalar/yeni-infaz-duzenlemeleri.pdf, (Erişim Tarihi: 01.04.2021).