İslam Haksız Fiil Hukukunda Kusursuz Sorumluluk

İslam haksız fiil hukukunda kusursuz sorumluluğu konu edinen bu makale; İngiliz hukukunda kusursuz sorumluluk teorisinin mahkeme kararlarıyla birlikte ele alındığı ilk bölüm ile İslam hukukundaki kusursuz sorumluluğun ayet ve hadisler, konuyla ilgili külli kaideler ve fakihlerin görüşleriyle birlikte incelendiği devam eden bölümlerden oluşmaktadır. Son bölümde, İslam haksız fiil hukukundaki muhtemel bir problemin çözümünde dikkate alınabilecek teaddi, mübâşir ve mütesebbib gibi temel kavramlar üzerinde durulmaktadır. Makale, İslam hukukunda kusursuz sorumluluğun mevcut olduğu, İngiliz haksız fiil hukuku ve sair modern hukuktaki gelişmelerin de dikkate alınarak bu teorinin geliştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

___

  • Abd al-Qädir 'Awdah, al-Tashrï' al-Jind'ï al-Islämi Muqdranan bi al-Qdnün al-Wad'ï (Beirut: Mu'assasat al-Risàlah, 1413/1993).
  • Abu Ishäq Ibrahim ibn 'Ali, al-Muhadhdhab (Damascus: Dar al-Qalam, 1412 /1992).
  • Ali Haydar, Durar al-Hukkàm Sharh Majallat al-Ahkâm (Beirut: Där al Kutub al-'Ilmiyyah, t.y.).
  • al-Fatäwä al-Hindiyyah, Aurangzib' Alamgir’in himayesinde bir ulema heyeti tarafından derlenmiş (Beruit: Dar Ihyä' al-Turáth al-'ArabI, 1406/1986).
  • Baghdädi, Abú Muhammad Ghänim ibn Muhammad, Majma' al-Damdndt (Cairo: al-Matba'ah al-Khayriyyah bi al-Jamäliyyah, 1308/1890).
  • Bahüti, Mansur ibn Yúnus, Sharh Muntahd al-lrdddt (Beirut: 'Àlam al-Kutub, t.y.).
  • Bäz, Salïm Rustam, Sharh al-Majallah (Beirut: Dâr al-Kutub al-'Umiyyah, 1305/1887).
  • Buang, Salleh, Law of Negligence in Malaysia (Kuala Lumpur: Central Law Book Publications, 1990).
  • Bukhäri, Muhammad ibn Ismä'il, Sahih al-Bukhäri (Istanbul: Al-Maktabah al Islämiyyah, 1979).
  • Därimi, Abu Muhammad 'Abd Allah b. 'Abd al-Rahmän Ibn al Fadl b. Bahrain, Sunan al-Dar imi (Cairo: Dar al-Fikr, 1398/1978).
  • Dias ve Markesinis, Tort Law (Oxford: Clarendon Press, 1984).
  • Dïn b. 'Abd al-Saläm, Qawà'id al Ahkâm fi Masälih al-Anäm (Cairo: Umm al-Qurä, t.y.).
  • Farghäni, Hasan b. Mansür b. Mahmud, Fatäwä Qädikhän on the margin of al-Fatäwä al-Hindiyyah (Beirut: Dar Ihyä' al-Turäth al-'Arabî, 1406/1986).
  • Futühí, Ibn Najjar Muhammad ibn Ahmad, Muntahd al-Irddàt (Cairo: Maktabat al-'Urübah, 1381/1961).
  • Ghazâlï, Abu Hamid Muhammad ibn Mahmud, al-Wajiz (Beirut: Dar al-Ma'rifah, 1399/1979).
  • Heuston, R.F.V. ve Buckley, R.A., Salmon and Heuston on the Law of Torts (London: Sweet & Maxwell Ltd., 1992).
  • Khafifah, Sayyid 'Abd Allah Husayn, al-Ajwibah (Cairo: al-Maktabah al-Mahmudiyyah al-Tijäriyyah, 1378/1958).
  • Khatib, Muhammad al-Sharbïnï, Mughni al-Muhtäj (Cairo: Mustafà al-Bâbï al-Halabï wa Awläduh, 1377/1958).
  • Khalïl b. Ishäq, al-Mukhtasar (Damascus: Dar al-Fikr, 1401/1981).
  • Kawtharl, Tartib Musnad al-Imdm al-Shdfi'i (Cairo: Matba'at al-Sa'ädah, 1371/1951).
  • Laknawi, al-Näfi'al-Kabir printed with al-Shaybäni, al-Jämi' al-Saghir (Beirut: 'Alam al-Kutub, 1406/1986).
  • Mahmassäni, Subhi, The Philosophy of Jurisprudence in Islam, tr. Farhat J. Ziadeh (Malaysia: Penerbitan Hizbi, 1408/1987).
  • Malik b. Anas, al Muwatta', tr. Muhammad Rahimuddin (New Delhi: Kitab Bhavan, 1410/1989).
  • Majallat al-Ahkdm al-'Adliyyah C.R. Tyser tarafından İngilizce’ye çevrilmiş (The Ottoman Islamic Civil Code of 1876).
  • The Mejelle (Lahore: The Punjab Educational Press, 1387/1967).
  • Mawdùdï, Sayyid Abul A'lä, Towards Understanding the Quran (Leicester: The Islamic Foundation, 1408/1988).
  • Marghinäni, Burhän al-Dïn 'Ali ibn Abi Bakr, al-Hidâyah Sharh Bidâyat al-Mubtadï (Riyadh: al-Maktabah al-Islämiyyah, t.y.).
  • Nadawï, Ali Ahmad, al Qawâ'id al-Fiqhiyyah (Damascus: Dâr al-Qalam, 1414/1994).
  • Nawawi, Abu Zakariyyâ Yahyä ibn Sharaf, Minhäj al-Tälibin wa 'Umdat al-Muftin (Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmiyyah, 1996).
  • Sarakhsi, Abü Bakr Muhammad b. Ahmad ibn Abi Sahl, al-Mabsüt (Beirut: Dar al Ma'rifah, 1406/1986).
  • San'äni, Muhammad b. Ismä'il, Subul al-Saläm Sharh Bulügh al-Maräm (Cairo: Mustafa al-Bâbi al-Halabî wa Awläduh, 1379/1960).
  • Sajistäni, Abu Däwud Sulaymän Ibn Ash'ath, Sunan Abi Däwud (Cairo: Matba'at al-Sa'ädah, 1369/1950). Sayyid Säbiq, Fiqh al-Sunnah (Cairo: Där al-Fath li al-I'läm al 'Arabi, 1414/1994).
  • Shaybäni, Muhammad Ibn Hasan, al-]ämi' al-Saghir on the margin of Kitäh al-Kharäj (Cairo: Matba'at al-Amiriyyah bi Büläq, 1302/1884).
  • Shawkänl, Muhammad ibn 'Ali ibn Muhammad, Nay I al-Awtdr min Ahâdîth Sayyid al-Akhyàr Shark Muntaqd al-Akhbdr (Beirut: Dar al-Jïl, 1393/1973).
  • Shiräzi, Kitäb al-Tanbïh (Cairo: Matba'at al-Taqaddum al-'Umiyyah, 1319/1901).
  • Shiräzi, Abd Allah ibn Mahmud al-Müsili, al-Ikhtiyär li Ta'lil al Mukhtär (Beirut: Dar al-Kutub al-'Umiyyah, t.y.).
  • Suyüti, Jaläl al-Din 'Abd al-Rahmän b. al-Kamäl Abi Bakr ibn Muhammad, al-Ashbäh wa al-Nazä'ir (Beirut: Dar al-Fikr, 1415/1995).
  • Rogers, W.V.H., Winfield and Jolowicz on Tort, 11th ed. (London: Sweet & Maxwell, 1979).
  • Pannett, Alan, Law of Torts, 8th ed. (London: Pitman Publishing, 1997).
  • Tasüli, Abü Ί-Hasan 'Ali b. 'Abd al-Saläm, al-Bahjah fi Sharh al-Tuhfab (Beirut: Dar al Rashäd, 1412/1992) Ibrahim b. Muhammad b. Salim b. Duwayyän, Manär al-Sabil fì Sbarb al-Dalil (Beirut: al Maktab al-Islami, 1404/1984).
  • Ibn 'Abidin, Muhammad Amin b. 'Umar, Häshiyah Radd al-Muhtär (Beirut: Dar al-Fikr, 1412/1992).
  • Ibn Hazm, Abú Muhammad 'Ali, al-Muhallä (Beirut: al-Maktab al-Tijâri wa al-Nashr wa al-Tawzi', t.y.).
  • Ibn Hajar, Abu Ί-Fadl Ahmad b. 'Ali b. Muhammad, Bulügh al-Maräm min Adillat al-Ahkâm (Beirut: Där al-Fikr, 1414/1993).
  • Ibn Farhün, Ibrahim b. 'Ali al-Ya'mari, Tabsirat al-Hukkäm (Cairo: al-Matba'ah al Bahiyyah, 1302/1884).
  • Ibn Mäjah, Abü 'Abd Allah Muhammad b. Yazïd, Sunan Ibn Mâjah (Cairo: Isa al-Bâbï Halabï wa Shurakàh, t.y.).
  • Ibn Nujaym, Zayn al-Dïn b. Ibrahim, al-Ashbâh wa al-Nazâ'ir (Cairo: Mu'assasat al-Halabî wa Shurakâh, 1387/1968).
  • Ibn Rajab, Zayn al-Din Abd al-Rahmän b. Ahmad, al-Qawaid fi al-Fiqh al-Islämi (Beirut: Dâr al-Jil,1408/1988).
  • Ibn Qädi Samâwanah, Jämi' al-Fusülayn (Cairo: al-Matba'ah al-Kubrä al-Amiriyyah bi Büläq, 1300/1882).
  • Ibn Qudämah, Muwaffaq al-Din Abu Muhammad 'Abd Allah b. Ahmad b. Muhammad, al-Mughni (Cario: Dar al-Manär, 1367/1947).
  • Ibn Juzayy, Abu Ί-Qâsim Muhammad Ibn Ahmad, al-Qawânîn al Fiqhiyyah (Beirut: Maktabat Usâmah b. Zayd, t.y.).
  • Qäsim b. Qatlübughä, Kitäb Müjabät al-Ahkäm wa Wäqi'ät al-Ayyäm (Baghdad: Matba'at al-Irshäd, 1404/1983).
  • Weir, Tony, A Casebook on Tort, third edition (London: Sweet & Maxwell, 1974).
  • Williams, "Nonnatural use of land", Cambridge Law Journal (1973).
  • Yusuf Ali, Abdullah, The Meaning of the Glorious Quran (London: Nadim & Co., 1983).
  • Zarqâ, Mustafa b. Ahmad, al-Fi'l al-Ddrr wa al-Damdn fìh (Damascus: Dar al-Qalam, 1409/1988).
  • Zarqä, Ahmad b. Muhammad, Sharh al Qawâ'id al-Fiqhiyyah (Damascus: Där al-Qalam, 1409/1989).
  • Zarqä, Mustafa ibn Ahmad, al-Madkhalal-Fiqhïal-'Àmm (Beirut: Dar al-Fikr, 1387/1968).
  • Zarqâ, Mustafa b. Ahmad, al-Fi'l al-Ddrr wa al-Damdn fìh (Damascus: Dar al-Qalam, 1409/1988)
  • Zayla'ï, Jamal al-Din Abu Muhammad 'Abd Allah b. Yûsuf, Tabyin al-Haqä'iq Sharh Kanz al-Daqä'iq (Cairo: Dar al-Kitäb al Islämi, t.y.).
  • Zuhayli, Nazariyyat al-Damân (Damascus: Dar al-Fikr, 1402/1982).
  • (1865), 3 H. & C. 774; 159 E.R. 737 (Court of Exchequer).
  • (1866), L.R. 1 Ex. 265 (Court of Exchequer Chamber).
  • (1868) L.R. 3 H.L. 330 (House of Lords).