SİNEM ABAY, NEŞE IŞIK TERTEMİZ, YASİN GÖKBULUT

Öğretmen Adaylarının Uzamsal Yeteneklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Uzamsal yetenek; bir nesneyi ya da görsel imgeyi, zihinde hareket ettirme, başka bir şekle dönüştürme, farklı açılardan görebilme gibi becerileri içerir. Bu araştırma, matematik, resim, fen bilimleri ve sınıf eğitimi bölümünde öğrenim gören öğretmen adaylarının uzamsal yeteneklerinin; yaş, cinsiyet, matematik başarısı, öğrenim görülen bölüm, ve okul öncesi eğitim almış olma durumu açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Bu çalışma, ilişkisel tarama modelinin tercih edildiği nicel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubu ölçüt örnekleme yoluyla oluşturulmuştur ve çalışma grubunu Tokat ilindeki bir devlet üniversitesinde öğrenim gören ilköğretim matematik, resim-iş, sınıf eğitimi ve bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi olmak üzere 192 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmanın veri toplama sürecinde Yüksel (2017) tarafından geliştirilen Uzamsal Görselleştirme Testi kullanılmıştır. 27 maddeden oluşan test, zihinde döndürme ve zihinde katlama sorularından oluşmaktadır. Elde edilen bulgulara göre, öğretmen adayları Uzamsal Görselleştirme Testinde orta düzeyde başarı göstermişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Uzamsal yetenek, uzamsal görselleştirme, zihinsel döndürme

Invastigatıon In Several Variables The Spatial Skills Of Teacher Candidates

Spatial ability involves skills such as moving an object or a visual image, transforming it into another shape and seeing it from different perspectives in the mind. This research intends to study the spatial abilities of teacher candidates in Math, Art, Science and Classroom teaching departments with respect to age, gender, success in Mathematics, field of study and preschool education background. This is a quantitative research in which relational screening model is preferred. The study group of the research is formed by criterion sampling method and it consists of 192 teacher candidates studying in primary school Mathematics, painting-handicrafts, classroom teaching or computer and instructional technologies department of a state university in Tokat province. The Spatial Visualization Test developed by Yüksel (2017) is used in the data collection process of the research. The test consists of 27 items, involving mental rotation and mental folding problems. According to the findings, the teacher candidates presented moderate level success in Spatial Visualization Test.

Keywords:

Spatial skill, spatial visualization, mental rotation,

PDF

___

Allen, G.L. (2003). Functional Families of Spatial Abilities Poor Relations and Rich Prospects. İnternational Journal of Testing. 3(3), 251-262.
Bennie, K., Smit, S. (1999). Spatial Sence: Translating Curriculum İnnovation into Classroom Practice. Paper Presented at 5. Annual Congress of the Association for Mathematics Education of South Africa, 5-9 July.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 7. Baskı. Pegem Yayınevi, Ankara.
Göktepe, S. (2013). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Yeteneklerinin Solo Modeli ile İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
İrioğlu, Z., Ertekin, E. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Zihinsel Döndürme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Journal of Educational and İnstructional Studies in the World. 2(1), 75-81.
Kakmacı, Ö. (2009). Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Uzamsal Görselleştirme Başarılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 14. Baskı. Nobel Yayınevi, Ankara.
Lohman, D.F. (1993). Spatial Ability and G. Paper Presented At The First Spearman Seminar. University of Plymouth, England.
Olkun, S. (2013). Making Connections: İmproving Spatial Abilities With Engineering Drawing Activities. İnternational Journal of Mathematics Teaching and Learning. April.
Özcan, K.V., Akbay, M., Yılmaz, T. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Oyun Oynama Alışkanlıklarının Uzamsal Becerilerine Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 24(1), 37-52.
Pellegrino, J.W., Shute, V.J., Alderton, P.L. (1984). Understanding Spatial Ability. Educational Psychologist. 19(3), 239-253.
Tartre, L.A. (1990). Spatial Orientation Skill and Mathematical Problem Solving. Journal of Research in Mathematics Education. 21(3), 216-229.
Turğut, M. (2007). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerin Uzamsal Yeteneklerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Turğut, M. (2010). Teknoloji Destekli Lineer Cebir Öğretiminin İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Yeteneklerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Turğut, M., Günhan, B., Yılmaz, S. (2009). Uzamsal Yetenek Hakkında Bir Bilgi Seviyesi İncelemesi. E-Journal Of New World Sciences Academy. 4(2), 317-326.
Turğut, M., Yenilmez, K. (2012). Matematik Öğretmeni Adaylarının Uzamsal Görselleştirme Becerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 1(2), 243-252.
Yıldız, B. (2009). Üç Boyutlu Sanal Ortam ve Somut Materyal Kullanımının Uzamsal Görselleştirme ve Zihinsel Döndürme Becerilerine Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yüksel, N.S. (2013). Uzamsal Yetenek, Bileşenleri ve Uzamsal Yeteneğin Geliştirilmesi Üzerine. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yüksel, N.S., Bülbül, A. (2014). Uzamsal Görselleştirme Üzerine Test Geliştirme Çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi. 8(2), 124-142.
Yüksel, N.S. (2017). Visual-spatial Ability in STEM Education: Transforming Research into Practice. Khine, Myint Swe (Ed.). Measuring Spatial Visualization: Test Development Study (s.59-84.) : Springer.