Kimya Ders Kitaplarındaki Deneylerin 2018 Kimya Dersi Öğretim Programının Deneysel Çalışmaya Yönelik Amacı Açısından Analizi ve Fen Lisesi Durumu ile Karşılaştırılması

Bu çalışma, 2018 Kimya Dersi Öğretim Programının deneysel çalışmalar hedefinin programın kazanımlarıyla ne ölçüde örtüştüğünü ve lise kimya ders kitaplarının bu amaca yönelik olarak ne ölçüde hazırlandığını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma aynı zamanda kimya ders kitaplarındaki etkinliklerin 2018 Kimya Dersi Öğretim Programının dört boyutunu (deneyerek veri toplama, verileri kullanarak çıkarım yapma, yorumlama ve genelleme)) ne ölçüde karşıladığını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Son olarak bu durumun 2018 Fen Lisesi Kimya Dersi Öğretim Programı ile karşılaştırılması, benzerlik ve farklılıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda öncelikle 2018 Kimya Dersi Öğretim Programında deneysel çalışmaları içeren kazanımlar belirlenmiştir. Daha sonra 9., 10., 11. ve 12. sınıf kimya ders kitaplarındaki deneyler incelenmiştir. Ders kitabı analizi için iki yol kullanılmıştır. İlk aşamada 2018 Kimya Dersi Öğretim Programındaki kazanımlar ile ders kitaplarındaki deneylerin ne ölçüde örtüştüğü ve deneylerin ünitelere göre nasıl dağıldığı belirlenmiştir. İkinci aşamada, ders kitaplarında yer alan deneyler, 2018 Kimya Dersi Öğretim Programının dört boyutuna göre bir dereceli puanlama anahtarı aracılığıyla analiz edilmiştir. Çalışmada, deneysel çalışmalarla ilgili açıklamalar içeren kazanımların 2018 Kimya Dersi Öğretim Programı toplam kazanımlarının yaklaşık %16'sına karşılık geldiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, BSB analizi sonucunda, deneylerin daha çok temel SSB'lere odaklandığı, özellikle “gözlem” ve “ölçüm” becerilerine odaklanıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

2018 Kimya Dersi Öğretim Programı, lise kimya ders kitabı, deneysel çalışma, 2018 Kimya Dersi Öğretim Programı, lise kimya ders kitabı, deneysel çalışma

Analysis of the Experiments in the Chemistry Textbooks in terms of the Laboratory Study Goal of the 2018 Chemistry Curriculum and Comparison with the Case of Science High School

This study aims to examine to what extent the goal of the 2018 Chemistry Curriculum for experimental studies overlaps with the acquisitions of the curriculum and to what extent upper-secondary school chemistry textbooks (high school) are prepared to meet this purpose. The study also seeks to assess the extent to which the activities in the chemistry textbooks are written to meet the four dimensions (gaining data by experimenting, inferring using data, interpretation, and generalization) of the 2018 Chemistry Curriculum. Finally, it is intended to compare this situation with the 2018 Science High School Chemistry Curriculum and determine the similarities and differences. For these purposes, the acquisitions including the experimental studies in the 2018 Chemistry Curriculum were determined at first. Then, the experiments in the 9th, 10th, 11th and 12th-grade chemistry textbooks were analyzed. Two ways were used for textbook analysis. In the first stage, it was defined to what extent the acquisitions in the 2018 Chemistry Curriculum and the experiments in the textbooks overlapped and how the experiments were distributed according to the units. In the second stage, the experiments in the textbooks were analyzed according to the four dimensions of the 2018 Chemistry Curriculum by means of a rubric. it was concluded that the acquisitions that include explanations about experimental studies are approximately 16% of the total acquisitions of the 2018 Chemistry Curriculum. Additionally, as a result of this analysis for SPSs, it is found that the experiments mostly focus on the basic SSBs, and they focus especially on “observation” and “measurement” skills.

Keywords:

2018 Chemistry Curriculum, upper-secondary school chemistry textbook, experimental study, 2018 Kimya Dersi Öğretim Programı, lise kimya ders kitabı, deneysel çalışma,

PDF

___

Ayas, A. (1995). Fen bilimlerinde program geliştirme ve uygulama teknikleri üzerine bir çalışma: İki çağdaş yaklaşımın değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(11), 149-155.
Aydın, A. (2013). Representation of science process skills in the chemistry curricula for grades 10, 11 and 12/Turkey. International journal of Education and Practice, 1(5), 51-63.
Aydın, A., Ayyıldız, Y., & Nakiboğlu, C. (2019). Investigation of the Gains of the 2018 Science High School Chemistry Curriculum according to the Revised Bloom’s Taxonomy and Comparison with 2018 Chemistry Curriculum. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 13(2), 1186-1215.
Aydoğdu, B., Tatar, N., Yıldız, E., & Buldur, S. (2012). İlköğretim öğrencilerine yönelik bilimsel süreç becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 5(3), 292-311.
Ayyildiz, Y., Aydin, A., & Nakiboğlu, C. (2019). 2018 Yılı Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Orijinal Ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 340-376.
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi publishing.
Demir, E. (2021). 2018 Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programı ve 2018 Ortaöğretim Fen Lisesi Kimya Dersi Öğretim Programı’nın Temel Ögeler Açısından Karşılaştırılması. Turkiye Kimya Dernegi Dergisi Kısım C: Kimya Egitimi, 6(2), 171-207. https://doi.org/10.37995/jotcsc.989550
Demir, E., Gacanoğlu, Ş., & Nakiboğlu, C. (2013). 2013 Kimya Dersi Öğretim Programı’na Yönelik Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda 2017 Kimya Dersi Öğretim Programı’nın Değerlendirilmesi. Turkiye Kimya Dernegi Dergisi Kısım C: Kimya Egitimi, 2(2), 135-184.
Gay, L. R. & Airasion, P. (2000). Educational research: Competencies for analysis and application. Upper Saddle River: Prentice-Hall. İşeri, A. (2019). Uluslararası PISA yeterlikleri ve türkiye öğretim programları kazanımları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 392-418. / DOI: 10.17860/mersinefd.537194
Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189.
Mattheis, F. E., & Nakayama, G. (1988). Effects of a laboratory-centered inquiry program on laboratory skills, science process skills, and understanding of science knowledge in middle grades students. Reports – Research, ED307148
Ministry of National Education (2018). Ortaöğretim Kimya Dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) Öğretim Programı.
Nakiboğlu, C. (2021). Fen Lisesi Kimya Ders Kitaplarındaki Deneylerin 2018 Yılı Fen Lisesi Kimya Dersi Öğretim Programı'nın Deneysel Çalışmaya Yönelik Amacı Açısından Analizi. Turkiye Kimya Dernegi Dergisi Kısım C: Kimya Egitimi, 6(2), 209-239. https://doi.org/10.37995/jotcsc.991061
Nakiboğlu, C., & Şen, A. Z. (2020). Kimya Öğretmen Adaylarının Kimya Laboratuvarlarında Kullanılabilecek Öğretim Strateji ve Modellerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science & Mathematics Education, 14(1), 717-760. Doi: 10.17522/balikesirnef.746186
OECD (2019). PISA 2018 Assessment and Analytical Framework. PISA, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/b25efab8-en.
Özmen, H. (2004). Kimya-1, 2 ders kitaplarındaki deneylerin uygulanabilirlik düzeylerine ve laboratuvar kullanımına yönelik öğretmen görüĢleri. Hasan Ali Yücel Eğilim Fakültesi Dergisi, 1, 11-27.
Padilla, M. J., Okey, J. R., & Garrard, K. (1984). The effects of instruction on integrated science process skill achievement. Journal of Research in Science Teaching, 21(3), 277–287. https://doi.org/10.1002/tea.3660210305.
Padilla, M. J. (1990). The science process skills. Research Matters to the science Teacher. ERIC Document Reproduction Service No ED266961.
Tüzün, Ü. N., Bilir, V., & Eyceyurt, G. (2019). Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programi Kazanimlarinin Toulmin Argüman Modeli Bileşenlerine göre Değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1322-1333.
Uzezi, J. G., & Zainab, S. (2017). Effectiveness of guided-inquiry laboratory experiments on senior secondary schools students academic achievement in volumetric analysis. American Journal of Educational Research, 5(7), 717-724.
Yaralı, D. (2022). Comparison of 2013 and 2018 Chemistry Course Curricula in terms of the basic elements of the program. Journal of Turkish Chemical Society Section C:Chemistry Education (JOTCS-C), 7(2), 153-182.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimler nitel araştırma yöntemleri. Seçkin publishing.
Zorluoğlu, S. L., Kizilaslan, A., & Sözbilir, M. (2016). Ortaöğretim kimya dersi öğretim programı kazanımlarının yapılandırılmış Bloom taksonomisine göre analizi ve değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 260-279.