Murat AKPINAR, Cenk Burak ŞAHİN, Necmi İŞLER

Çukurova koşullarında turfanda patates yetiştiriciliğinde farklı azot dozlarının verim ve tarımsal özelliklere etkileri

Amaç: Bu deneme, Çukurova koşullarında turfanda patates yetiştiriciliğinde farklı azot dozlarının verim ve tarımsal özelliklere etkisini belirlemek amacı ile 2016 yılında Adana ili İmamoğlu ilçesi Saygeçit mahallesinde yürütülmüştür. Yöntem ve Bulgular: Tesadüf blokları deneme desenine göre üç yinelemeli olarak yapılan bu çalışmada yedi farklı azot dozunun (0, 5, 10, 15, 20, 25, 30 kg da-1 ) etkileri incelenmiştir. Denemede bitki başına sap sayısı, bitki boyu, bitki başına yumru sayısı, bitki başına yumru verimi, tek yumru ağırlığı ve dekara yumru verimi gibi özellikler incelenmiştir. Genel Yorum: Araştırma sonuçlarına göre, bitki başına sap sayısı ve tek yumru ağırlığı hariç dekara yumru verimi, bitki başına yumru sayısı ve bitki başına yumru veriminin azot dozlarından önemli şekilde etkilendiği görülmüştür. En yüksek dekara yumru verimi (5146 kg da-1 ), bitki başına yumru sayısı (7.60 adet) ve bitki başına yumru verimi (900.67 g) 20 kg da-1 azot uygulamasından elde edilmiştir. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Dekara 5-20 kg N uygulamasının yumru verimini önemli derecede etkilediği, 20 kg’ı aşan uygulamalarda ise yumru veriminde artış olmadığı aksine düşüş yaşandığı tespit edilmiştir. Kaynaklardan optimum faydanın sağlanabilmesi için dekara 20 kg N uygulamasının uygun olduğu görülmüştür.

The effects of different nitrogen doses on yield and agricultural properties in early potato farming under the Çukurova conditions

Aims: This study was conducted to determine the effects of different nitrogen doses on the yield and agricultural properties in early potato farming grown in Çukurova (Saygeçit, İmamoğlu, Adana) in 2016. Methods and Results: Seven different nitrogen doses (0, 5, 10, 15, 20, 25, 30 kg N da-1 ) were examined in the experimental design of random blocks with three replications. The parameters investigated were number of main stems, plant height, number of tubers per plant, tuber yield per plant, single tuber weight and yield. Conclusions: The results of the research showed that yield, number of tubers per plant, and the tuber yield per plant were significantly affected by nitrogen doses which had no significant effects on number of main stems and single tuber weight. The maximum yield (5146 kg da-1 ), number of tubers per plant (7.60) and tuber yield per plant (900.67 g) were obtained from the application of 20 kg N da-1 . Significance and Impact of the Study: In the study, it was determined that the application of 5-20 kg N da-1 significantly affected the yield of the tubers, whereas in applications exceeding 20 kg N da-1 , there was a decrease in tuber yield. 20 kg N da-1 was found to be suitable for optimum benefit from sources.

PDF

___

Anabousi OAN, Hattar BJ, Suwwan MA (1997) Effect of Rate and Source of Nitrogen on Growth, Yield and Quality of Potato (Solanum tuberosum) Under Jordon Valley Conditions. Agric. Sci. 24(2): 242-259.
Anonymous (2016) Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://www.fao.org/faostat/en Son erişim tarihi: 01.08.2017
Anonymous (2017) Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://www.fao.org/faostat/en Erişim tarihi: 10.08.2018
Arıoğlu HH (1994) Çukurova Bölgesi Turfanda Patates Yetiştiriciliğinde Farklı Azot Dozlarının Yumru Oluşumu ve Yumru Verimi Üzerine Etkileri. I. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, İzmir. Agronomi Bildirileri, 1: 185-188.
Aydın R (2001) Van-Erciş ekolojik koşullarında farklı azot dozları ve sıra üzeri mesafelerinin concorde patates (Solanum tuberosum L.) çeşidinde verim ve kalite unsurları üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi. YYÜ, Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, 41 s.
Aytaç S, Esendal E (1996) Samsun yöresinde yetiştirilen değişik olumlu bazı patates çeşitlerinde verim ve verim özellikleri üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üni. Zir. Fak. Derg., 11(2): 197-208.
Bülbül MK (2018) Bazı patates ıslah hatlarının turfanda ve ana ürün koşullarında verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Niğde Ömer Halisdemir Üni., Fen Bil. Ens., Tar. Genetik Müh. ABD, 97 s.
Çalışkan CF, Yıldırım MB, Çaylak Ö, Budak N, Yıldırım Z (1997) Ana ürün olarak dikimi yapılan değişik olumlu bazı patates çeşitlerinde kısa intervalli dikim periyotlarının çeşitlerin fizyoloji, verim ve kalite üzerine etkileri. Türkiye 2. Tarla Bitkileri Sempozyumu, 22-25 Eylül, Samsun. Sayfa: 279-287.
Da Silva ALBR, Zotarelli L, Dukes MD, Agehara S, Asseng S, Van Santen E (2018) Irrigation method and application timing effect on potato nitrogen fertilizer uptake efficiency. Nutr. Cycl. Agroecosyst. 112:253– 264.
Dede Ö (1997) Van (Erciş) Ekolojik Koşullarında Azotlu Gübre Form ve Dozlarının Patatesin (Solanum tuberosum L.) Bazı Agronomik ve Teknolojik Özellikleri Üzerine Etkisi Üzerinde Bir Çalışma. Doktora tezi, YYÜ, Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, 90 s.
Fontes CRP, Braun H, Busato C, Cecon PR (2010) Economic Optimum Nitrogen Fertilization Rates and Nitrogen Fertilization Rate Effects on Tuber Characteristics of Potato Cultivars. Potato Res. 53: 167 -179.
Kaplan M (2018) Siirt İli Koşullarında Farklı Dikim Zamanlarının Bazı Patates (Solanum tuberosum L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. Yüksek lisans tezi, Siirt Üni., Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, 66 s.
Kara K, Öztürk E, Polat T (2002) Değişik dikim zamanları ve farklı dozlarda uygulanan azot ve fosforun patates (Solanum tuberosum L.)’in verim ve verim unsurları üzerine etkisi. III. Ulusal Patates Kongresi, 23-27 Eylül, Bornova, İzmir. Sayfa: 125-135.
Karadoğan T (1994) Bazı Patates Çeşitlerinin Cips ve Parinak (Kızarmış) Patates Kalitesi Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üni. Zir. Fak. Der. 25(1): 30-38.
Karadoğan T (1996) Azot ve fosforun uygulama şekli ve miktarının patatesin verim, verim unsurları ve kalitesine etkisi. Atatürk Üni. Zir. Fak. Derg. 27(1): 50- 56.
Kasap Y (1994) Farklı Azot Düzeylerinin Patateste (Solanum tuberosum L.) Verim ve Kuru Madde Miktarları Üzerine Etkileri. I. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, İzmir. Sayfa: 260-262.
Marouani A, Behi O, Ben Ammar H, Sahli A, Ben Jeddi F (2015) Effect of various sources of nitrogen fertilizer on yield and tubers nitrogen accumulation of Spunta potato cultivar (Solanum tuberosum L.). J. New Sci. Agri. Biotech. 13(1): 399-404.
Nurmanov YT, Chernenok VG, Kuzdanova RS (2019) Potato in response to nitrogen nutrition regime and nitrogen fertilization. Field Crops Res. 231:115-121.
Öztürk E, Kara K, Polat T (2007) Azotlu gübre formları ve uygulama zamanlarının patatesin verimi ile yumru büyüklüğü üzerine etkisi. Tekirdağ Zir. Fak. Derg., 4(2):127-135.
Özyıldırım N (2014) Azotlu gübre formlarının farklı olgunlaşma sürelerine sahip patates (Solanum tuberosum) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarına etkisi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniv., Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, 69 s.
Ramnik S, Dubey YP, Kaistha BP, Sharma R (1999) Influence of irrigation and nitrogen on yield, total water expense and water expense efficiency of potato in Lahaul valley of Himalayas. J. Indian Soc. Soil Sci. 47(1):19-22
Shrestha KR, Cooperband LR, Macguidwin AE (2010) Strategies to Reduce Nitrate Leaching into Groundwater in Potato Grown in Sandy Soils: Case Study From North Central USA. Potato Res. 87 : 229- 244.
Soaud AA, Hofman G, Cleemput OV (1990) Nitrogen Fertilization and Potato Growth. Pedologie 40(3): 257-271.
Sud KC, Verma BC, Sharma RC (1999) Nitrogen and sulphur role in potato (Solanum tuberosum) nutrition on brown hill soil of Shimla. Indian J.Agric. Sci. 69(2): 118-121.
Tugay ME, Coşkun AŞ, Yılmaz G (1999) Azotlu Gübre Miktarı ve Verme Zamanlarının Patateste Verim ve Bazı Özellikler Üzerine Etkileri. 2. Ulusal Patates Kongresi, 28-30 Haziran, Samsun. 655-658
Tunçtürk M, Tunçtürk R, Yıldırım B, Eryiğit T (2004) Değişik Azot Dozları ve Sıra Üzeri Mesafelerinin Patateste (Solanum tuberosum L.) Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. YYÜ Tar. Bil. Derg., 14(2): 95-104.
Türkdönmez N (2002) Değişik dikim zamanlarında uygulanan farklı azot ve fosfor dozlarının patates (Solanum tuberosum)'in verim, verim unsurları ve kalitesi üzerine etkileri. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniv., Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, 46 s.
Veer K, Narendra S, Malik YS, Bahatia AK, Nehra BK, Kumar V, Singh N (2002) Effect of nitrogen and crop duration on bulking behaviour of potato cv. Kufri Sutlej. Haryana J. Hort. Sci.31(3-4): 259-261.
Vos J (2009) Nitrogen Responses and Nitrogen Management. Potato Res. 52: 305-317
Yıldız H (2018) Türkiyeʼde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan bazı patates çeşitlerinde (Solanum tuberosum L.) farklı azot dozlarının verim ve kaliteye etkisi. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üni., Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, 53 s.