Çukurova koşullarında 2. ürün susamın farklı gelişim dönemlerinde yapılan sulamaların verim ve yağ kalitesine etkileri

Amaç: Çalışma, Çukurova koşullarında 2.ürün susamın farklı gelişim dönemlerinde yapılan sulamaların susam verimine ve yağ kalitesine etkilerinin belirlenmesi amacıyla 2015 yılında Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme alanında tesadüf blokları deneme deseninde yürütülmüştür. Yöntemler ve Bulgular: Denemede, bitki gelişim dönemlerine göre dokuz farklı sulama konusu ele alınmıştır. Konulu sulamalara seyreltme döneminde başlanmış ve çiçeklenme-kapsül bağlama dönemlerinde devam edilmiştir. Deneme sonucunda mevsimlik bitki su tüketim değerleri 146.3-628.3 mm, verim 112-253 kg da1 olarak değişmiştir. Farklı sulama konularının susam bitkisindeki verim üzerine etkileri incelendiğinde; bitki boyunun 127-184 cm, yan dal sayısının 3.05–5.43 adet bitki-1 , ilk kapsül bağlama yüksekliği 33.7-42.1cm, kapsül sayısı 128-295 adet bitki-1 , sap kalınlığı 1.01-1.64 cm, bin dane ağırlığı 3.59-4.03 g olarak değiştiği görülmektedir. Farklı sulama konularının susam bitkisindeki protein, yağ ve yağ asitleri oranı üzerine etkileri incelendiğinde; protein oranları 24.3%-27.7%, yağ oranları 53.1%-55.9% olarak belirlenmiştir. Yağ asit değişimleri ise palmitik asit 9.19%-9.66%, stearik asit 4.76%-5.15%, oleik asit 39.4%- 41.7%, linoleik asit 40.9%-44.3% arasında değişmiştir. Genel Yorum: Genel olarak en düşük verim susuz konuda belirlenirken, sulamanın verim ve verim bileşenlerine etkisi istatistiksel olarak önemli bulunurken, yağ ve yağ asitleri değerleri istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Kıt olan su kaynaklarının korunması amacıyla ikinci ürün susamın verim ve kalite özellikleri dikkate alınarak sulamaya en hassas dönemini belirlenmiştir.

Determination of the effects of irrigation in the different development periods on the efficiency and oil quality of sesame under Çukurova conditions

Aims: The study was carried out in the trial area of the Eastern Mediterranean Agricultural Research Institute in 2015 in order to determine the effects of the irrigation on 2.crop sesame yield and oil quality in the different developmental stages of the sesame. Methods and Results In the experiment, nine different irrigation treatments were studied according to plant developmental periods. The subject was started in the dilution period and continued during floweringcapsule binding periods. At the end of the experiment, it was determined that the seasonal water consumption values of the plants varied between 146.3-628.3 mm and yields were 135-253 kg decare-1 according to irrigation subjects. Also, according to irrigation subjects, the height of the plant was 127-184 cm, the number of branches was 3.05-5.43 pieces plant1 . The first capsule binding height was 33.7-42.1cm, the number of capsules was 128-295 pcs plant-1 , the shank thickness was 1.01-1.64 cm and the weight of 1000 grains varied between 3.59-4.03 g. In addition, the protein ratios of 24.3% -27.7% and fat ratios between 53.1% and 55.9%, palmitic acid was 9.19% -9.96%, stearic acid 4.76% -5.15%, oleic acid 39.4% -24.7% and linoleic acid It was determined that it ranged from 40.9% to 44.3%. Conclusions: As a result, while the lowest yield was determined on the anhydrous subject, the effect of irrigation on yield and yield was statistically significant, and the effect on the values of fat and fatty acids was not significant. Significance and Impact of the Study: In order to protect the scarce water resources, the most sensitive period for irrigation was determined by taking into account the yield and quality characteristics of the second product sesame.

___

  • Anonim., 07.08.2010 tarih ve 27665 Sayılı Resmi Gazete. Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Pirina Yağı Numune Alma Ve Analiz Metotları Tebliği. Tebliğ No: 2010/36. Ankara.
  • Beyce, Ö., Madanoğlu, K.,1978. Bitki Su Tüketiminin Saptanması. Topraksu Araştırmaları Ana Projesi, No:433, Ankara, 42 S.
  • Derviş, Ö., 1981. Çukurova Koşullarında Susam Su Tüketimi. Tarsus Bölge Topraksu Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel Yayın No: 103, Rapor No: 53, Tarsus.
  • Derviş, Ö., 1986. Çukurova Koşullarında Buğdaydan Sonra İkinci Ürün Susamın Su Tüketimi. T.C.Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri genel Müdürlüğü Tarsus Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel Yayın no: 117, Rapor Seri No: 67, Tarsus
  • FAO, 2017. Sesame Production Data. www.fao.org/faostat Accessed 17.08.2019.
  • FAO, 2018. Crop production statistics. www.fao.gov. Accessed 17.08.2019. İşler, N., 2018. Susam Yetiştiriciliği. http://www.mku.edu.tr/files/898-0b987bbd-8e8a46cc-854c-c1a2740de2d1.pdf 17.08.2019
  • James, L. G., 1988. Prınciples Of Farm Irrigation System Design. John Wiley And Sons Inc.New York, 543 s.
  • Kanber, R., 2002. Sulama. Ç.Ü Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:174 Ders Kitapları Yayın No:A-52 Adana.
  • Karaca, E., Aytaç. S., 2007. Yağ Bitkilerinde Yağ Asitleri Kompozisyonu Üzerine Etki Eden Faktörler. OMÜ Zir.Fak.Dergisi, 2007, 22(1):123-131.
  • Röbbelen, G., Downey, R. K., Ashri, A., 1989. Oilcrops of the world. McGraw Hill, USA.
  • Stryer, L., 1986. Biochemistry. 30 th pres. W. H. Freeman Comp. Inc., New York.
  • TUIK, 2011. Bitkisel Ürün Istatistikleri. www.tuik.gov.tr Erişim 17.08.2019
  • Tan, Ş., 2012. Susam Tarımı. T.C.Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Yayın No:146 İzmir.
  • Weiss, E.A., 1983. Oilseed Crops. P.282-340. Longman Inc., New York.
Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online)-Cover
  • ISSN: 1300-9362
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 1996
  • Yayıncı: Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Monitoring soil electrical conductivity as an agricultural management tool in drip-irrigated citrus field via EM38

Burçak KAPUR, Mahmut ÇETİN, Harun KAMAN, Eser ÇELİKTOPUZ

Akdeniz bölgesinde bulunan sulama şebekelerinin kalite indeksi ile değerlendirilmesi

Hasan DEĞİRMENCİ, Sinan KARTAL

Sera işletmelerinde ortaya çıkan tarımsal atıkların neden olacağı çevre sorunlarının belirlenmesi ve çözüm önerileri

Sedat BOYACI, Sinan KARTAL

Assessing salt accumulation in the root zone of tomato plant through using ordinary kriging interpolation technique under deficit irrigation regime

Amal GHANNEM, Imed BEN AISSA, Mahmut ÇETİN, Rajouene MAJDOUB

The use of universal kriging interpolation technique to determine groundwater levels in dry and wet years: A case study in a semi-arid region of Mahdia in Tunisia

Rania SOULA, Ali CHEBIL, Mahmut CETIN, Rajouene MAJDOUB

Arduino tabanlı dijital psikrometre tasarımı

Ünal KIZIL, Sefa AKSU

Irrigation scheduling based on Crop Water Stress Index (CWSI) for cool and warm-season turf grass under subsurface-drip irrigation method

C. Sabahattin ONCEL, Mladen TODOROVİC, A. Halim ORTA

Effectiveness of GNSS-based tractor auto steering systems in crop spraying

Mustafa TOPÇUERİ, Muharrem KESKİN

Estimation of monthly precipitation based on machine learning methods by using meteorological variables

Fatemeh Shaker SUREH, Mohammad Taghi SATTARI, Ahmet IRVEM

Ortalama sıcaklık verisinde gidişlerin belirlenmesi: Antalya ve Alanya örneği

Mete ÖZFİDANER, Duygu ŞAPOLYO UÇAN, Fatih TOPALOĞLU