Türkiye'de Çevre Sorunlarinin Çözümünde Yerel Yönetimlerin Rolü ve Önemi/ The Roles And Importance of Local Governments In The Solution Of Environmental Problems In Turkey

Öz Canlı yaşamının vazgeçilmez bir öğesi olan çevre, yenilenebilir kaynaklara sahip olduğu gibi yenilenemeyen kaynakları da bünyesinde barındırmaktadır. Çevrenin bilinçsiz ve çıkarcı kullanımı çevre alanında problemlerle karşılaşılmasına sebep olmaktadır. Özellikle 20. yüzyılda yaşanan teknolojik gelişmeler ve bu gelişmelere bağlı olarak gelişen hızlı sanayileşme süreci çevre üzerinde olumsuz etkiler yaratmıştır. Çevre sorunlarının insan yaşamını olumsuz etkilemesi ile birlikte yeni çevre politikaları geliştirilmeye başlamıştır. Çevre sorunlarının ortaya çıktığı kaynakta çözülmesi gerektiği anlayışı yerel yönetimlerin bu alandaki sorumluluğunu ve önemini artırmaktadır. Çalışmada çevre ve çevre sorunları ile ilgili temel açıklamalar yapıldıktan sonra yerel yönetimlerin bu alandaki görev ve sorumluluklarına yer verilmektedir. Anahtar Kelimeler: Çevre, Çevre Sorunları, Çevre Politikaları ve Yerel Yönetimler Abstract The environment which is an essential factor of lively life has renewable sources and also non-renewable sources. Unconscious and self-interestedly use of the environment was caused some problems in the field of environment. Especially, technological development in XX. century and the rapid industrialization process which depending on these developments have created a negative impact on the environment. When the environmental problems have negative impact on human life, the new environmental politics were begun to develop. The logic of emergence of environmental problems should be resolved at source that increase the importance of the responsibilitiy of local administrations in this field. In this study, after the basic description of the environment and environmental problems, the duties and responsibilities of local governments are given in this field. Key Words: Environment, Environmental Problems, Environmental Policies and Local Governments

Anahtar Kelimeler:

Çevre, Çevre Sorunları, Çevre Politikaları ve Yerel Yönetimler

PDF

___

Bozkurt, Y. (2010). Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Çevre Politikalarının Dönüşümü. Bursa: Ekin Yayınevi.

Demiral, B. (2000). “Türkiye Belediyelerinin Çevre Politikaları”, Trakya Üniversitesi Dergisi Sosyal Bilimler C Serisi. 1 (1): 19-25.

Erkul, H. (2010). Türkiye'de Yerel Yönetimler. Ankara: Detay Yayıncılık.

Geray, C. (1998). “Yerel Yönetimler ve Çevre”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 7 (3): 57-64.

Gürseler, İ. G. (2008). “İnsan Hakları, Çevre, Anayasa” TBB Dergisi, S 75. 199-208.

Güzel, A. (2001).Sürdürülebilir Kalkınma 'da Yerel Yönetimlerin Mali Sorumlulukları”, Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Paneli, Vizyon 2023: Bilim ve Teknoloji Stratejileri Teknoloji Örgütü Projesi, TÜBİTAK, 1.-5.

Kaplan, Ayşegül. (1997). Küresel Çevre Sorunları ve Politikaları. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları.

Kara, M. ve Palabıyık, H. (2007). “5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu ve Köy Birlikleri-Toplum Kalkınması İlişkisi”. (Ed.: Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik). Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-II. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Kara, M. ve Görün, M. (2008). “Kırsal Kalkınmada İl Özel İdarelerinin, Köylere Hizmet Götürme Birliklerinin ve İlçe Yönetimlerinin Rolü ve Bazı Uygulamalar”. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi. 13 (1): 411-433.

Keleş, R. (1993). Kentleşme Politikası. Ankara: İmge Kitabevi.

Keleş, R. ve Hamamcı C. (1993). Çevrebilim. Ankara: İmge Kitabevi.

Keleş, R., Hamamcı, C. ve Çoban, A. (2009). Çevre Politikası. Ankara: İmge Kitabevi.

Keleş, İ. (2009). “Belediyeler ve Çevre Sorunları”. (Ed.: Veysel K. Bilgiç). Değişik Yönleriyle Yerelleşme. Ankara: Seçkin Yayınları.

Kılıç, S. (2001). “Uluslararası Çevre Hukukunun Gelişimi Üzerine Bir İnceleme”, Cumhuriyet Üniv. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (2): 131-149.

Mutlu, A. (2002). Çevre Ekonomisi Politikalar Uygulamalar ve Türkiye. İstanbul: Marmara Üniv. Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No: 15.

Orhan, G. (2005). “Yerel Yönetimler ve Çevre”. (Ed.: Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik). Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar I. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Öner, Ş. (2006). Yeni Mevzuat Çerçevesinde Türkiye'de Belediye Yönetimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Özgür, H. (1993). “Doğayı Korumanın Gelişimi ve Nedenleri”. Ekoloji Dergisi. Ocak-Şubat-Mart. S. 6. 36-40.

Özsoy, Ş. (2003). “Türk Çevre Mevzuatı ve Çevre Politikaları ile Beton Sektörünün Etkileşimi”. http://www.tulipconsultants.com/admin/YuklenenDosyalar/hbb-bildiri.pdf [Erişim Tarihi: 25.01.2011].

Palabıyık, H. ve Kara, M. (2008a). (Ed.: Recep Bozlağan, Y. Demirkaya). “Belediye Birlikleri ve Köylere Hizmet Götürme Birlikleri Bağlamında Yerel Yönetim Birlikleri” Türkiye'de Yerel Yönetimler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Palabıyık, H. ve Kara, M. (2008b). “Belediye Birlikleri”. (Ed.: Fatma Neval Genç, A.Yılmaz ve H. Özgür). Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler. Ankara: Gazi Kitabevi.

Sümer, G. Ç. (2009). “Türkiye'de Yerel Yönetimler Yazınında Çevre: Lisansüstü Tezler Üzerinden Bibliyografik Bir İnceleme, Cumhuriyet Üniv. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10 (2): 57-72.

Talu, N. (2004). TBMM'de Çevre Siyaseti. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Taytak, M. ve Meçik, O. (2009). “Küresel Çevre Sorunlarına Karşı Uluslararası Diyalog”. Süleyman Demirel Üniversitesi Uluslararası Davraz Kongresi. http://idc.sdu.edu.tr/tammetinler/kalkinma/kalkinma16.pdf [Erişim Tarihi: 06.01.2011].

Toprak, D. (2006). “Sürdürülebilir Kalkınma Çerçevesinde Çevre Politikaları ve Mali Araçlar”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (4): 146-169.

T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (1984). V. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989). Yayın No, DPT: 1974.

T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (1989). VI. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994). Yayın No. DPT: 2174.

T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (1995). VII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000).

T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (2001). VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005).Yerel Yönetimler Özel İhtisas Komisyon Raporu. Yayın No. DPT: 2538, ÖİK: 554.

T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (2007). IX. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007-2013). Çevre Özel İhtisas Komisyon Raporu. Yayın No. DPT: 2737, ÖİK: 688.

Ünlü, H. (1995). Yerel Yönetim ve Çevre. İstanbul: Kent Basımevi.

Yaşamış, F. D. (1993). “Yerel ve Bölgesel Çevre Araştırmaları İçin Bir Yaklaşım”. Çağdaş Yerel Yönetimler, 2 (5): 27-35.

Yılmaz, A., Bozkurt, Y. ve Taşkın, E. (2005). “Doğal Kaynakların Korunmasında Çevre Yönetiminin Etkinliği”, D.P.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 13. 15-30.

Çevre Kanunu (1983). Kanun No. 2872, Kabul Tarihi: 09.08.1983, Resmi Gazete Tarihi: 11.08.1983/18132.

Belediye Kanunu (2005). Kanun No. 5393, Kabul Tarihi: 03.07. 2005, Resmi Gazete Tarihi: 13.07.2005/25874.

Büyükşehir Belediye Kanunu (2004). Kanun No. 5216, Kabul Tarihi: 10.07.2004, Resmi Gazete Tarihi: 23.07.2004/25531.

İl Özel İdaresi Kanunu (2005). Kanun No. 5302, Kabul Tarihi: 22.02.2005, Resmi Gazete Tarihi: 04.03.2005/25745.

Köy Kanunu (1924). Kanun No. 442, Kabul Tarihi: 18.03.1924, Resmi Gazete Tarihi: 07.04.1924/68.

Mahalli İdareler Birlik Kanunu (2005). Kanun No: 5355, Kabul Tarihi: 26.05.2005, Resmi Gazete Tarihi: 11.06.2005/25842.

Çevre ve Orman Bakanlığı Mahalli Çevre Kurulları Çalışma Usul ve Esasları Yönetmeliği (2004). Resmi Gazete Tarihi: 15.04.2004/25434

http://www.cevreonline.com/CevreKR/cevrekirlilik%20nedenleri.htm [Erişim Tarihi 25.01.2010].