TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ ŞİİRLERİN ÇOCUĞA GÖRELİĞİ
Bu çalışmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanan, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında 5- 8. sınıflarda okutulan Türkçe ders kitaplarındaki şiirleri çocuğa görelik ilkesi açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda ders kitaplarındaki şiirlerin çocuğa görelik ilkesine uygun olup olmadığı sorgulanmıştır. Kitaplarda bulunan toplam 26 şiir;konusu, iletisi, yaşama ilişkin duyarlık oluşturma, sözvarlığını yansıtma, dil ve anlatım başlıkları altında öğrencinin (çocuğun) gelişim düzeyleri göz önünde tutularak incelenmiştir. Bu ölçütler belirlenirken alanyazını taranarak çocuğa görelik ilkesinin nasıl ele alınması gerektiğinden yola çıkılmış ve buna göre değerlendirme yapılmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, şiirlerin çocuğa göreliği bulgular tanıklığında sayısal verilerle sunulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında, Türkçe ders kitaplarında yer alan şiirlerin kısmen çocuğa göre olduğuve şiirlerde çocuk gerçekliği ilkesinin pek gözetilmediği sonucuna ulaşılmıştır
THE APPROPRIATENESS OF THE POEMS IN TURKISH TEXTBOOKS TO CHILDREN
The aim of this study is to investigate the appropriateness of the poems in Turkish textbooks that are designed by Ministry of Education and used in the 5th to 8th grades in the 2012-2013 educational year. For this aim, the poems in those textbooks have been examined whether they are appropriate for children. A total of 26 poems in those textbooks have been analyzed under the titles of theme, message, creation of sensitivity to life, reflection of vocabulary, language and expression considering the developmental stages of children. While identifying these criteria's, the researcher reviewed the literature and set out from the need for a methodology of tackling the poems' appropriateness to children and the evaluation has been made according to these criteria's. Supported by quantitative data, the appropriateness of the poems to children was presented as suggested by the findings. In the light of the findings, it has been concluded that the poems in those textbooks were partially appropriate to children and that the principle of reality of children was not quite taken into consideration
___
- Aksan, D. (1995). Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. Ankara: Engin Yayınevi.
- Alpöge, G. (2003). "Çocuk Edebiyatının Çocuk Gelişimine Katkısı". Çoluk Çocuk, 24, 32-33.
- Aslan, C. (2007). "Yazınsal Nitelikli Çocuk Kitaplarının Çocuğun Gelişim Sürecindeki Yeri" II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (Gelişmeler, Sorunlar, Çözüm Önerileri) (04-06 Ekim 2006) Bildirileri, (Ed.: S. Sever) Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, s. 189-200.
- Bayat, N. (2012). "Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Şiirlerin Şiirbilim Açısından Görünümü Üstüne Bir İnceleme". Turkish Studies Dergisi, 7/1, 325- 344.
- Dayıoğlu, G. (2000). "Çocuk Kitaplarında Eğitsellik" I.Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu (20-21 Ocak 2000) Bildirileri, (Ed.: S. Sever) Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Öğretim Merkezi Yay.
- Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş Çocuk Yazını. İstanbul: Yapı Kredi Yayını.
- Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- MEB (2012). İlköğretim 5. 6. 7. ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitapları. (5. Baskı). Ankara: Başak Matbaacılık.
- Özdemir, E. (1983). "Anadili Öğretimi" Türk Dili Aylık Dil ve Yazın Dergisi, 379-380, 27-29.
- Pekkaya, M.H. (2007). Öğrenci Merkezli Türkçe Öğretiminde Çocuk Şiirleri (Yeniden Yapılandırılan Türkçe Öğretimi Programı Uygulamalarına Yönelik Eleştiriler ve Öneriler). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
- Sever, S. (2000). "Çocuk Kitaplarında Dilsel ve Görsel Duyarlık". I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu (20-21 Ocak 2000) Bildirileri, (Ed.: S.Sever) Ankara:
- Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Öğretim Merkezi Yay. Sever, S. (2003). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Sever, S. (2004). "Anadili Öğretiminin Temel Bir Aracı: Yazınsal Nitelikli Çocuk Kitapları." Cumhuriyet'in 80. Yılında Disiplinlerarası Bakışla Türkiye'de Çocuk- IV. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi (15-17 Ekim 2003) Bildirileri, (Ed.: B. Onur) Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, s. 223- 236.
- Sever, S. (2007a). "Çocuk Edebiyatı Öğretimi Nasıl Olmalıdır?" II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (Gelişmeler, Sorunlar, Çözüm Önerileri) (04-06 Ekim 2006) Bildirileri, (Ed.: S. Sever) Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, s. 41-56. Sever, S. (2007b). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Sever, S., Dilidüzgün, S., Neydim, N., Aslan, C. (2007). İlköğretimde Çocuk Edebiyatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
- Solak, M. ve Yaylı, D. (2009). "İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarının Türler Açısından İncelenmesi." Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2/ 9, 444- 453.
- Solar, B. (2010). Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Çocuğa Göreliğinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Şahin, G.Ş. (2007). İlköğretim Birinci Kademede Türkçe Ders Kitaplarındaki Şiirlerin Çocuk Eğitimi Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Şirin, M. R. (2000). 99 Soruda Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.