Sözlüklere Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması/ Dictionary Oriented Attitude Scale: Validity And Reliability Study

Bir dilin sahip olduğu kelimelerin, bu kelimelerin farklı anlamlarının ve kullanım değerlerinin bulunduğu sözlüklere yönelik geliştirilen olumlu veya olumsuz tutumlar, sözlük kullanma davranışını etkileyen önemli unsurlardan biridir. Öğrencilerin sözlüklere yönelik geliştirebilecekleri olumlu veya olumsuz tutumlar, sözlük kullanma davranışlarını ve sürece bağlı olarak sözlük kullanma alışkanlıklarını etkileyebilecektir. Öğrencilerin sözlüklere yönelik tutumlarını ortaya çıkartabilecek bir ölçme aracının geliştirilmesi de onların sözlük kullanma davranışlarını belirleme ve gerekli önlemleri almada faydalı olacaktır. Bu araştırmanın amacı da Sözlüklere Yönelik Tutum Ölçeği'ni geliştirmek ve bu ölçeğin geçerlik, güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırmanın örneklemini İzmit'te öğrenim gören 1160 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Yapılan faktör analizi sonucunda toplam varyansın % 42,19'unu açıklayan, 16 madde ve iki alt boyuttan oluşan bir ölçme aracı elde edilmiştir. Bu alt boyutlar "sözlük kullanma alışkanlığı" ve "sözlük kullanmanın faydaları" adını taşımaktadır. Ölçeğin faktör yükleri .45 ile .73 arasında değişmektedir. SYTÖ'nün iç tutarlık katsayısı .86; birinci boyut için .83, ikinci boyut için .73 olarak tespit edilmiştir. Madde analizi sonucunda alt ölçeklerin madde-toplam puan korelasyonlarının .26 ile .61 arasında değiştiği görülmüştür. Bu bulgulara dayanarak SYTÖ'nün okullarda kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

Positive or negative attitudes developed as dictionary oriented where words of a language, different meanings and values of use of these words are existing is one of the important factors affecting behavior of dictionary using. Positive or negative behaviors to be developed by students towards dictionaries may affect their behaviors of dictionary using and dictionary using habits depending on the process. A measuring instrument to be developed in order to reveal dictionary oriented attitudes of students shall be useful in determining their attitudes directed towards dictionaries and take necessary precautions. Objective of this research is to improve Dictionary Oriented Attitude Scale and perform validity and reliability analysis. 1160 secondary school student who have education in İzmit compose the sample of this research. In consequence of performed factor analysis 16 items and a measuring instrument consisted of two sub-dimension explaining the % 42,19 of total variance has been achieved. These sub-dimensions are called “habit of using dictionary” and “advantage of dictionary use”. Factor loadings of the scale changes between .45 and .73.Internal consistency coefficient .86 of DOAS (Dictionary Oriented Attitude Scale) have been determined as .83 for the first dimension and .73 for the second dimension. In consequence of material analysis it is observed that material-total score correlation of sub-scales changes between .26 and .61. Depending on these findings we can say that DOAS is a valid and reliable measuring instrument which can be used in schools.

Keywords:

Dictionary Oriented Attitude Scale Validity, Reliability.,

PDF

___

Açıkgöz, K. Ü. (1992). İşbirlikli öğrenme: Kuram, Araştırma ve Uygulama. Malatya: Uğurel Matbaası.

Aksan, D. (1993). Türkçenin Gücü. Ankara. Bilgi Yayınevi.

Aksan, D. (1998). Her Yönüyle Dil/Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara. TDK Yayınları.

Akyol, H. (2005). Türkçe İlk Okuma Yazma Öğretimi. Ankara. Pegem A Yayıncılık.

Anglin, J. M. (1970). The Growth of Word Meaning. Cambridge: The MIT Press.

Baker, S. K.,Simmons, D. C. and Kameenui, E. J. (1995). Vocabulary Acquisition: Synthesis of the Research, Technical Report No 13.

http://doetest.vi.virginia.gov/instruction/response_intervention/training/higher_ed/vocab_acquisition_synthesis_of_research.pdf (Erişim Tarihi: 10.08.2012)

Balcı, A. (2006). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem A Yayınları.

Böler, T. (2006). “Türkçe Sözlük (TDK) ile Örnekleriyle Türkçe Sözlük'ü (MEB)

Karşılaştırma Denemesi”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 101-108.

Boz, E. ve Arslantaş, A. A. (2011). “Türkçe Öğretmenlerinin Okul Sözlüğü Kullanma Konusundaki Tutum ve Davranışları”. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 3, 65-134.

Buluç, B. (2002). “Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Öğretmenlik Sertifikası Programlarına Yönelik Tutumları”. Toplumsal Düşünce Dergisi, 5, 41-48.

Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.

Erçetin, Ş. Ş., Çetin, B. ve Potas, N. (2007). “Multi-Dimensional Organizational Intelligence Scala (Muldimorins)”. World Applied Sciences Journal, 2(3), 151-157.

Gencan, T. N. (2007). Dilbilgisi. Ankara. Tek Ağaç Eylül Yayıncılık.

Gilbert, D. T., Fiske, S. T. and Gardner, L. (1998). The Handbook of Social Psychology-Volume One. (Fourth Edition). USA: McGraw-HillCompanies, Inc.

Göğüş, B. (1978). Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara. Kadıoğlu Matbaası.

Horwich, P. (1998). Meaning. New York: Oxford University Press.

Hu, L. T., and Bentler, P. M. (1999). “Cut off Criteria for Fit Indexes in Covariance Structural Analysis: Conventional Criteria versus New Alternatives”. Structural Equation Modeling, 6, 1ï€55.

Fishbein, M.,Ajzen, I. (1975). Beliefs, Attitudes, İntention, Behaviour: An Introduction to Theory and Research, Reading. MA: Addison-Wesley.

İskender, P. (2007). “Öğretmen Adaylarının Tarih Dersine İlişkin Tutumları”. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 631-638.

Jöreskog, K.G., and Sorbom, D. (1996). LISREL 8 Reference Guide. Lincolnwood, IL: Scientific Software International.

Kağıtçıbaşı, Ç. (1979). İnsan ve İnsanlar. Ankara: Cem Ofset Matbaacılık.

Karadağ, Ö. ve Kurdayıoğlu, M. (2010). “2005 Türkçe Programına Göre Hazırlanmış İlköğretim Birinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarının Kelime Hazinesi”. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 27, 423-436.

Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1998). Türkçe Öğretimi. Ankara. Engin Yayınları.

Koballa, T. R. (1989). Changing and Measuring Attitudes in the Science Classroom. Research Matters–to the Science Teacher No. 8901. http://www.narst.org/publications/research/attitude.cfm (Erişim Tarihi: 13.09.2012)

Korkmaz, Z. (1974).Cumhuriyet Döneminde Türk Dili. Ankara. TDK Yayınları.

Martin, C.R. and Newell, R.J. (2004). “Factor Structure of the Hospital Anxiety and Depressionscale in Individuals with Facial Disfigurement”. Psychology Health and Medicine, 3, 327-336.

Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara. MEB Yayınları.

Melanlıoğlu, D. (2013). “Ortaokul Öğrencilerinin Sözlük Kullanma Alışkanlıkları: Nitel Bir Araştırma”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 266-284.

Miller, G. A. (1995). “Word Net: A Lexical Database for English”. Communications Of The Acm, 38(11), 39-41. ftp://gi29.geoinfo.tuwien.ac.at/wilke/BUP_Job_GeoInfo/PhD/Florian/publications%20on%20Florian%20Twaroch%20(Gi16)/Geras_2003/p39-miller.pdf (Erişim Tarihi: 10.09.2012)

Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2008). “Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(5), 30-45.

Pikulski, J. J. and Templeton, S. (2004). Teaching and Developing Vocabulary: Key to Long-Term Reading Success. Hougton Mifflin Company.

Rojas, M. M. F. (2008). Exploring Vocabulary Acquisition Strategies for Efl Advanced Learners. Unpublished Master's Thesis. University of Brattleboro, Vermont.

Schriesheim, C.A. and Eisenbach, R.J. (1995). An Exploratory and Confirmatory Factor Analytic Investigation of Item Wording Effects on Obtained Factor Structures of Survey Questionnaire Measures. Journal of Management, 6, 1177-1193.

Shevlin, M.E. and Lewis, C.A. (1999). “The Revised Social Anxiety Scale: Exploratory and Confirmatory Factor Analysis”. The Journal of Social Psychology, 2, 250-252.

Tezbaşaran, A. (1996). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.

Ülgen, G. (1995). Eğitim Psikolojisi: Birey ve Öğrenme. Ankara. Bilim Yayınları.

Vardar, B. (1998). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. 2. baskı. İstanbul. ABC Kitabevi Yayınları.

Yaman, H. (2010). “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Sözlük Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Değerlendirme”. Türklük Bilim Araştırmaları Dergisi, 27, 735-751.

Yaman, H. ve Gülcan, F. (2009-III). “Sözcük Dağarcığını Zenginleştirme Etkinliği Olarak Deyim Öğretimi Gösteri Tekniği Uygulaması”. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 59-71.