Mehmet Akif Ersoy'un şiirlerinde halk dilinin kullanımı

Halk diline özgü sözcük ve ifade biçimlerinin siir dili içerisinde yer alması, daha çok halk siiri örnekleriyle mümkün olmustur. Bununla birlikte, halk dili ögelerinin bazı divan sairleri ile modern sairlerin siir dili tercihleri arasında görülmesi az rastlanılan bir durum degildir. Halk dili ögelerini siir dilinde yer veren yeni Türk edebiyatının önemli simalarından biri de millî sairimiz Mehmet Akif Ersoy’dur. Bu çalısmamızda öncelikle halk dili, konusma dili, agız ile argonun kavramsal çerçevesi çizilmeye çalısırken, söz konusu ögeler ile edebî metin iliskisi üzerinde de durulmustur. Halk dili yapılarının Akif siirlerindeki kullanımına dair bazı hususiyetleri tespit etmek, yorumlamak amaçlanmıs ve bu yapılar belli bir dikkatle sunulmustur. Safahat’ta yer alan siirlerdeki halk dili kullanımlarının bütününe yakını, örneklendirmeleriyle birlikte çalısmamızda yer bulabilmistir. Sonuç olarak görülmüstür ki, Mehmet Akif Ersoy, duygu ve düsünce dünyasını halka daha kolay açabilmek, halka yaklasmak, halkla bütünlesmek, hayalden uzak gerçekçi bir anlatımı yakalamak, bununla da ifadeye samimiyet kazandırmak gibi gayelerle halk dilini siirlerinde yogun bir sekilde kullanmıstır. Hatta bu gaye için günlük konusma dilinde sık rastlanılan argo ve küfürlü sözleri kullanmaktan da çekinmemistir.

The using of public speech in the poems of Mehmet Akif Ersoy

The use of the words and the expression style specific to public speech has been seen in the examples of folk poetry. In addition, it is not rare to see that some divan poets and modern poets preferred the elements of public speech for their poem language. Mehmet Akif Ersoy, our national poet, was one of the most significant figures in the Turkish literature who gave place to the elements of public language in his poems. In the present study, while it was primarily aimed to draw the conceptual framework of public speech, colloquial language, dialect and slang, the relationship between the abovementioned items and literary text was also emphasized. It was aimed to determine and comment on some of the features of the use of public speech structures in Akif’s poems and these structures were carefully presented. Almost all the public speech expressions in the poems in Safahat are included in the present study together with their examples. Consequently, it was seen that Mehmet Akif Ersoy intensively used public speech in his poems in order to express his emotional and intellectual world to public more easily, to get close to public, to become integrated with public, to acquire a realistic style and therefore to add sincerity to his style. He did not abstain from using even slang and abusive words which are frequently seen in colloquial language in order to accomplish this aim.

PDF

___

Aydogan, B. (1997). “Mehmet Akif Ersoy'un Meyhane ve Mahalle Kahvesi Siirleri Üzerine Bir Degerlendirme”. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Arastırmaları Dergisi, 85–106.
Çobanoglu, Ö. (2005). “Sanatsal Bir Dısavurum Formu Olarak Argo Kavramının Halkbilimsel Çözümlemesi.” Bal-Tam (Balkan Türkoloji Arastırmaları Merkezi) Türklük Bilgisi 3 (Prizren). 232-237.
Devellioglu, F. (1990). Türk Argosu. (7. Baskı). Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
Devellioglu, F. (1993). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. (11. Baskı). Ankara: Ak Kitabevi Yayınları.
Dictionnaire Le Nouveau Petit Robert (1994). Paris.
Dundes, A. (1997). “Folklor Nedir?” Milli Folklor, 36, 74-76.
Dundes, A.(1998). “Halk Kimdir?” Milli Folklor, 37, 139- 153.
Elmas, N. (1997). Mehmet Akif Ersoy, Sanatı ve Sanat Anlayısı-Üslubu. Yayımlanmamıs Doktora Tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ertem, R. (1981). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi 4. Jstanbul: Dergah Yayınları.
Ersoy, M.A. (1999). Safahat. Ankara: Egitim ve Kültür Daire Baskanlıgı Yayınları.
Ersoy, M.A. (2000). Safahat (Tıpkı Basım-1928-), Jstanbul: Çagrı Yayınları.
Eyuboglu, J.Z. (1991). Türk Dilinin Etimoloji Sözlügü. (2. Baskı), Jstanbul: Sosyal Yayınlar.
Gökçek, F. (1995). Mehmet Akif Ersoy’un Siiri Üzerinde Bir Onceleme. Yayımlanmamıs Doktora Tezi Jzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Korkmaz, Z. (1986). “Mehmet Akif’te Dil ve Üslup Özellikleri”. Türk Dili, 420, 554-564.
Kurnaz, C. (2006). “Halkın Çagdas Sairi”. Bilim ve Aklın Aydınlıgında Egitim, 73, 34-44.
Pasa, A.V. (2000). Lehçe-i Osmani. Ankara: Türk Dil Kurumu.
Pospelov, G.N. (1995). Edebiyat Bilimi. Jstanbul: Evrensel Kültür Kitaplıgı.
Sami, S. (1987). Kamûs-i Türki (2. Baskı). Jstanbul: Çagrı Yayınları. (TLFi) Le Trésor de la Langue Française Informatisé, http://atilf.atilf.fr/dendien/scripts/tlfiv4/showps.exe?p=combi.htm;java=no; (Erisim Tarihi: 1.8.2009)
Terzioglu, Ö. (2006). “Anonim Bir Halk Edebiyatı Ürünü Olarak Argo”. Milli Folklor, 71, 102-104.
Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe Sözlük, (10. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu.
Türk Dil Kurumu (2009a). Türkiye Türkçesi Agızları Sözlügü, http://www.tdk.gov.tr (Erisim Tarihi: 1.8.2009).
Türk Dil Kurumu (2009b). Atasözleri ve Deyimler Sözlügü. http://www.tdk.gov.tr (Erisim Tarihi: 1.8.2009).
Zülfikar, H. (1986). “Mehmet Akif Ersoy’un Siir Dili Üzerine”. Türk Dili, 420, 512-520.