Zülfü Demirtaş

Liselerde Okul Kültürü İle Öğrenci Başarısı Arasındaki İlişki/The Relatıonshıp In Hıgh Schools Between School Culture And Student Achıevement

Öz Özet Bu araştırmanın amacı, liselerde okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Araştırma tarama modelinde tasarlanmıştır. Okul kültürüne yönelik veriler, 2007–2008 akademik yılında Elazığ'da uygulanan Okul Kültürü Ölçeği (OKÖ) ile elde edilmiştir. Okullara gönderilen 500 ölçekten kullanılabilir nitelikte 452 ölçek değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Öğrenci başarısına yönelik veriler il çapından uygulanan ve seviye tespit sınavına katılan 11. sınıf öğrencilerinin sonuçlarından elde edilmiştir. Veriler SPSS paket programına işlenerek analiz edilmiştir. Okullardan elde edilen veriler okul Kültürü Ölçeğinde, okul kültürünün doğasını açıklayan, beş faktörün bulunduğunu göstermektedir. Genel liseler ile meslek liselerinin kültürleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. En yüksek ortalamalar amaç birliği faktöründen elde edilmiştir. Mesleksel gelişme ve işbirlikçi liderlik faktörleri ile öğrenci başarısı arasında anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Başka bir deyişle, okul kültürü ile öğrenci başarısı arasında anlamlı bir ilişki vardır. Elde edilen bulgular, öğrenen örgütlerin özelliğine uygun olarak, öğretmenlerin kendilerini öğrenen bireyler olarak algıladıklarını göstermektedir. Anahtar Sözcükler: Okul, okul kültürü, öğrenci başarısı THE RELATIONSHIP IN HIGH SCHOOLS BETWEEN SCHOOL CULTURE AND STUDENT ACHIEVEMENT Abstract The purpose of this study was to investigate relationships between school cultures and student achievement, in high schools. The study is in the survey model. The data about school culture were obtained using School Culture Survey (SCS) applied in 2007-2008 academic year, in 21 high schools in Elazig, Turkey. A total of 500 surveys were sent out and 452 usable surveys were returned. The data about student achievement is taken from the results of a citywide test in Elazig. School scores came from grade 11. Data were analyzed by SPSS program. The data from these schools provided scores on five factors found in the survey. There is a positive relationship between and school culture and student achievement in two factors. In other words, there is a strong relationship between school culture and student achievement. As an important feature of learning organizations it was found teachers value the idea of themselves as learner. Keywords: School, school culture, student achievement

Anahtar Kelimeler:

Okul, okul kültürü, öğrenci başarısı

PDF

___

Kaynakça

Alvesson, M. (2002), Understanding Organizational Culture. Sage Publications Ltd, London.

Arıcı, İ., (2007). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde Öğrenci Başarısını Etkileyen Faktörler (Ankara örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Balcı, A. (2007). Etkili Okul: Okul Geliştirme Kuram Uygulama Ve Geliştirme, Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Baltaş, A. (2009) İş Lideri Kuruma Damgasını Vurur. http://www.kobifinans.com.tr /tr/bilgimerkezi/020608/15650 (Erişim Tarihi: 29.07.2009).

Baytok, A. (2006). Hizmet İşletmelerinde Örgüt Kültürünün Oluşturulmasında Liderin Rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Afyon: Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Busher, H. & Barker, B. (2003). “The crux of leadership: Shaping school culture by contesting the policy contexts and practices of teaching and learning.” Educational Management Administration Leadership; 31 (1): 51- 65.

Çelik, V. (2000). Okul Kültürü ve Yönetimi, Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Çelik, V., (1999). Eğitimsel Liderlik, Ankara: Pegem Yayıncılık.

Eren, E., Alpkan, L. & Ergün, E., (2003). “Kültürel Boyut Olarak İşletmelerde İçsel Bütünleşme Ve Dışsal Odaklanma Düzeylerinin Performansa Etkisi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4 (1): 55- 70.

Fullan, M. (1991). The new meaning of educational change. London: Cassell.

Glaser S. R., Zamanou S. & Hacker K. (1987). “Measuring and interpreting organizational culture”, Management Communication Quarterly, 1 (2) : 173-198.

Goleman, D. (2006). “The social intelligent leader”, Educational Leadership, 64 (1): 76-81.

Gruenert, S., (2000). “Shaping a new school culture”, Contemporary Education, 71 (2): 14-17.

Guenert, S., (2005). “Correlations of collaborative school cultures with student achievement”, NASSP Bulletin, 89 (645): 43-55.

Güvenç, B. (1994) İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitapevi.

Henderson, C. L., Buehler, A. E., Stein, W. L., Dalton, J. E., Robinson T. R. & Anfara, V. A. (2005). “Organizational health and student achievement in Tennessee middle level schools”, NASSP Bulletin, 89 (54): 54 - 75.

Hofstede, G. (1980). “Culture's consequences:Iınternational differences in work-related values”. CA: Sage, Beverly Hills.

Karasar, N. ( 1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.

Karpicke, H. & Murphy, M. E. (1996). Productive school culture: Principals working from the inside, NASSP Bulletin, 80: 26-34.

Kearns, K. (1996). Managing for accountability. San Francisco: Jossey-Bass.

Leithwood, K. & Jantzi, D. (2000) The effects of transformational leadership on organisational conditions and student engagement, Journal of Educational Administration, 38 (2): 112–129.

Poore, P. (2005). “School culture: The space between the bars; the silence between the notes”. Journal of Research in International Education , 4 (3): 351-361.

Schoen L. T. & Teddlie, C. (2008). A” new model of school culture: a response to a call for conceptual clarity”, School Effectiveness and School Improvement, 19 ( 2): 129–153.

Stolp, S. (1994). Leadership for school culture, http://www.ericdigests.org/1995-1/culture.htm (Erişim Tarihi: 04.08.2009)

Stolp, S.,& Smith, S. (1995). Transforming School Culture: Stories, Symbols, Values & the Leader's Role, http://www.eric.ed.gov/ERICDocs/data/ericdocs2sql/ content_storage_01 /0000019b/80/14/28/42.pdf (Erişim Tarihi: 04.08.2007)

Stolp, S. & Smith, S. C. (1994). “School culture and climate: The role of the leader, OSSC Bulletin”. Eugene: Oregon School Study Council, January.

Şişman, M. (2007). Örgütler ve Kültürler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Türk Dil Kurumu (1998). Türkçe Sözlük. (8. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu.

Unutkan, G. A. (1995). İşletmelerin Yönetimi ve Örgüt Kültürü, İstanbul: Türkmen Kitabevi.

van der Westhuizen, Philip C.; Mosoge, M. J.; Swanepoel, L. H.; Coetsee, L. D. (2005). “Organizational culture and academic achievement in secondary schools”, Education & Urban Society, 38 (1): 89-109

Woodbury, T. J., (2006). “Building organizational culture: Word by word”, Leader To Leader Journal. 39 (Winter): 48-54.