KESEB NAHİYESİNİN TOPLUMSAL YAPISI VE FRANSIZ MANDA İDARESİNCE ANTAKYA'DAN KOPARILMASI

Antakya birçok medeniyete ev sahibi yapmış bir şehirdir. İslamiyet'in ilk devirlerinden itibaren Müslümanlığıtanımış, ancak Hristiyanlarca da kutsal sayılan bir yer olmuştur. Dini öneminyanısırajeo stratejik olarak da dikkati çekmiş ve AvrupalılarOrtadoğu'da var olmak için burayı hep ele geçirmeyi planlamışlardır. Nitekim Haçlılar bunda başarılı da oldular. Ancak daha sonra tekrar Müslümanlarburayı ele geçirdiler. Osmanlı Devleti bölgenin en son hakimiolmuştur. Antakya'da Tanzimat ile birlikte Hristiyanlar ekonomik ve sosyal yöndenvarlıklarınıarttırmışlardır. Sonuçta İslamhakimiyeti Birinci DünyaSavaşı'na kadar devam etmiştir. 1918'den itibaren işgal edilen Antakya'da Fransızmandası kurulmuş ve yeniden Hristiyan bir güç bölgede boy göstermiştir. Ermeniler en yoğun bulunan millet olarak öne çıkmıştır. Manda yönetimi Antakya'nın önemli bir beldesi olan Kesebkasabasına 1921 Ankara Anlaşması'ndan sonra daha fazla Ermeni yerleştirmiştir. BöyleceKeseb Ermeni beldesi haline getirilmiştir. Bu güce dayanan Ermeniler Manda idaresinin haklarındakiayrımcıtutumlarına güvenerek Otonom İskenderun Sancakİdaresi'nden ayrılıp Nusayrilerin yoğun olduğu Lazkiye'ye bağlanmak istemişlerdir. Fransız Manda'sı bu talebi kabul etmiş ve sonuçta uzunyıllar Antakya'ya bağlıbulunan Keseb, Lazkiye'ye bağlanmıştır.

THE SOCIAL STRUCTURE OF THE TOWN JESEN AND ITS SEVERANCE FROM ANTAKYA BY THE FRENCH MANDATE ADMINISTRATION

Antakya is a city that has been a home to many civilizations. The region has come to know Islam since its first ages but has been considered sacred by the Christians as well. Apart from its religious importance, the city has been at the focus geostrategically and Europeans have always devised plans to seize this region to establish their presence in the Middle East. Indeed, Crusaders were successful in doing so. However, later in time Muslims recaptured the region. Ottoman State was the last ruler of the region. With the Tanzimat, Christians increased their presence in the area. Eventually, the rule of Islam continued until World War I. A French Mandate was established in Antakya when it was occupied in 1918 and a Christian power arose in the region. Armenians gained prominence as the majority of the population. Mandate administration populated Keseb, an important town of Antakya, with more Armenians after the 1921 Ankara Treaty. Thus, Keseb became an Armenian town. Drawing strength from this and relying on the discriminating approach of the Mandate administration towards them, Armenians wanted to leave the administration of Autonomous AlexandrettaSanjak and join Latakia in an annexation where Nusayris were present in great numbers. French Mandate granted this request and therefore, Keseb, which was a part of Antakya for thousands of years, joined Latakia.

PDF

___

Bazantay, P. (1935).LesEtatsduLevantSous le MandatFrançais, La Pénétration de l'Enseignement dans le Sandjakd'Alexandrette, thèse de doctorat de l'Université de Paris.Beyrouth: Imprimeriecatholique.
Demir, Y. (2007). "Fransa'nın Sancak ve Civarında Ermenilere Yönelik Yerleştirme Faaliyetleri".GenelkurmayAskeri Tarih Araştırmaları Dergisi. Ankara: Genelkurmay Basımevi, sayı 13.Yil 15, s. 243-257.
Demir, Y. (2012). "Hatay'da Misyon ve Misyonerlik Faaliyetleri", Akademik Bakış Dergisi, sayı:32, s. 1-19.
Demirkent, I. "Haçlılar", TDV İslam Ansiklopedisi, c. 14, s. 533.
Dominique, J. (1986).LesMissionnairesFranciscaines et la Cilicie : Regardd'unFranciscain de TerreSainte, 1884-1922. Lyon:thèse de 3èmecycle, université Jean Moulin.
Gündüz, A. (2009).XVI. Yüzyılda Antakya Kazası (1550-1584).Antakya: Mustafa Kemal Üniversitesi Yayınları.
Poujulat G. (1831). « Lettre 171". Paris: Correspondanced'Orient, t. 7, s. 2-6.
Sahillioğlu H. « Antakya ».TDV Ansiklopedisi, c. 3.
Umar, Ö. O. (2004).Osmanlı Yönetimi ve Fransız Manda İdaresi Altında Suriye (1908-1938). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Arşiv Belgeleri
A.D.N.,AmbassadeConstantinople, carton 85, doc. n° 28.
A.D.N.,AmbassadeConstantinople, carton 873, doc. n° piece A- G
A.D.N.,AmbassadeConstantinople, carton 873, doc. n° 20.
A.D.N.,AmbassadeConstantinople, carton 873, doc. n° 49
A.D.N.,AmbassadeConstantinople, carton 873, doc. n° 101
A.D.N.,AmbassadeConstantinople, carton 873 doc. n° 8882/10
A.D.N.,Beyrouth, carton n° 1065, doc n° 24196 (lettre de la communautéarménienne.)
A.D.N.,Beyrouth, carton n° 1065, doc n° 25.207, 3 déc. 1932.
A.D.N.,Beyrouth, carton n°1065, doc n°, doc. n° : 1643 :15 .S.S.