Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Laboratuvar Uygulamalarına Yönelik Hizmet İçi Eğitim Programı: Mobilim Eğitim/ In-Service Education Program for Laboratory Applications of Science And Technology Teachers: Mobilim Educatıon

Öz Öğretmenler, öğretimi uygulamada ve değişen toplumsal gereksinimler doğrultusunda bireyler yetiştirmede önemli rol ve sorumluluklara sahiptirler. Bu nedenle, öğretmen yetiştirmede hizmet öncesi eğitim kadar hizmet içi eğitim de önemlidir. Bu çalışmada, kırsal kesimde görev yapan ve laboratuvar imkanları sınırlı olan fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar kullanımı ile ilgili eğitim ihtiyaçları doğrultusunda bir mesleki eğitim programı geliştirilerek, pilot uygulamasının değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Mobilim Eğitim Programı adı verilen bu program, sistem yaklaşımı temel alınarak geliştirilmiştir. Uygulama yerinin bir mobil laboratuvar olması bu programı diğer eğitim programlarından ayıran önemli bir faktördür. Uygulama, Yozgat ili Erdoğan Akdağ İlköğretim Okulu bahçesinde 15 iş günü ve toplam 90 saatte 46 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak, Mobilim Değerlendirme Anketi ve Mobilim Görüşme Formu kullanılmışır. Çalışmadan elde edilen verilerin analizi sonucu uygulanan eğitimin öğretmenlere özellikle laboratuvar çalışmalarında önemli katkılar sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu tür uygulamaların öğrencileri de kapsaması gerektiği elde edilen bulgular arasındadır. Öğretmenler, söz konusu sürede öğrendiklerinin derslerinde oldukça yararlı olacağı görüşünde birleşmişler ve benzer uygulamaların daha sık gerçekleşmesi yönündeki isteklerini dile getirmişlerdir. Anahtar Sözcükler: Hizmet İçi Eğitim, Fen Bilgisi Eğitimi, Eğitim Programı, Kırsal Kesim Öğretmenleri, Laboratuvar Uygulamaları Abstract Teachers have important role and responsibilities in terms of carrying out teaching and bringing up individuals along with changing social context. For that reason, in-service teacher training is as important as pre-service teacher training in teacher education. In this study, a programme is developed for science teachers who work in rural settings and have limited access to lab and this programme is piloted and evaluated. The programme, which is named as Mobilim Education Programme, is developed based on system approach. This programme could be distinguished from similar programmes because its application place is a mobile lab. The training took place in the school yard of Erdogan Akdag Primary School located in the city of Yozgat. The training lasted ninety hours in fifteen working days and was participated by forty-six science teachers. To collect data, Mobilim Evaluation Questionnaire and Mobilim Interview Form were used. According to the analysis of the data, the training provided to teachers contributed significantly to teachers particularly in terms of developing their lab skills and teaching. The findings of the study also suggest that such trainings should also include students. The teachers think that what they learned through the training would be valuable in their classes and require that similar in-service trainings should be carried out more frequently. Key Words: In-service Training, Science Education, Training Program, Teachers in Rural Areas, Laboratory Studies.

Anahtar Kelimeler:

anahtar bir rol oynadığı açıkça görülmektedir. Bu önemden dolayı, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere bütün toplumlar sürekli olarak fen ve teknoloji eğitiminin

PDF

___

Babadoğan, C. (1989). Kamu Kesimindeki Hizmetiçi Eğitim Programlarının Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.

Barmby, P., Kind P. M., Jones, K., Bush, N. (2005). Evaluation of Lab in a Lorry, Final Report, Durham University, CEM Centre of School and Education.

Borko, H. (2004). “Professional development and teacher learning: Mapping the terrain.” Educational Researcher, 33 (8), 3-15.

Boydak Özan, M. ve Dikici, A. (2001). “Hizmet içi eğitim programlarının etkililiğinin değerlendirilmesi”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (2), 225-240.

Creswell, J. W. (2003). Research Design: Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods Approaches. SAGE. Thousand Oaks. USA

Çakır, İ. (2004). Fen Bilgisi Öğretmenlerine Ders Destek Materyali Hazırlama ve Kullanma Becerisi Kazandırmaya Yönelik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.

Çepni, S. (1993). New Secondary Science Teachers' Development In Turkey: Implications for the Academy of New Teachers Program, Yaynlanmamış Doktora Tezi, Southampton Üniversitesi, İngiltere.

Çevikbaş, R. (2002). “Hizmet İçi Eğitim ve Türk Merkezi Yönetimindeki Uygulaması”. Nobel Yayıncılık, Ankara.

Çilenti, K. (1985). Fen Eğitimi Teknolojisi. Kadıoğlu Matbaası, Ankara.

Arslan, A. ve Tertemiz, N. (2004). “İlköğretimde Bilimsel Süreç Becerilerinin Geliştirilmesi”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 2 (4), 479-492.

Dori, J. & Herscovitz, O. (2005). “Case-based long-term professional development of science teachers”. International Journal of Science Education, 27 (12), 1413–1446.

Ertürk, S. (1972). Eğitimde Program Geliştirme. Yelkentepe Yayınları, Ankara.

Gökdere, M. (2004). Üstün Yetenekli Çocukların Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Eğitimine Yönelik Bir Model Geliştirme Çalışması. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.

Guskey, T. R. (2000). Evaluating professional development. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Hofstein, A. & Lunetta, V. N. (2004). “The Laboratory in Science Education: Foundations for The Twenty-First Century”. Science Education, 88, 28-54.

Kaya, A. (2003). Fizik Öğretmenlerinin Hizmetiçi Eğitim İhtiyaçlarına Yönelik Bir Laboratuvar Programı Geliştirme ve Model Önerme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.

Kaya, A., Çepni, S.ve Küçük, M. (2004). “Fizik Öğretmenlerinin Laboratuarlara Yönelik Hizmet İçi İhtiyaçları İçin Bir Program Geliştirme Çalışması”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12 (1), 41-56.

Kaya, H., Böyük, U. (2011). “Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Laboratuvar Çalışmalarına Yönelik Yeterlikleri”, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 27 (1): 126-134

Korkmaz, H. (2000). “Fen Eğitiminde Araç- Gereç Kullanımı ve Laboratuar Uygulamaları Açısından Öğretmen Yeterlilikleri”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 242-255.

Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). Fen ve Teknoloji Dersi Eğitim Programı, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.

Nakiboglu, C ve Sarıkaya, S. (1999). “Ortaöğretim Kurumlarında Kimya Derslerinde Görevli Öğretmenlerin Laboratuvardan Yararlanma Durumlarının Degerlendirilmesi”, D.E.Ü. Buca Egitim Fakültesi Dergisi Özel Sayı, 11, 395-405

Ocak, İ., Kıvrak, E. ve Özay, E. (2005). “Biyoloji Laboratuvarlarının Önemi ve

Laboratuvar Uygulamalarında Karşılaşılan Problemlerin Öğretmen Görüşlerine Dayanılarak Tespiti (Erzurum İli Örneği)”, Erzurum Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 2.

Odabaşı, F. ve Kabakçı, I. (2011). Öğretmenlerin Mesleki Gelişimlerinde Bilgi ve İletişim Teknolojileri, http://home.anadolu.edu.tr/~fodabasi/doc/ty25.pdf adresinden alınmıştır.

Özmen, H ve Ayas, A. (2001). “Kimya Öğretmenliği Öğrencilerinin Laboratuvar Uygulamalarında Karşılaştıkları Güçlüklerin Tespiti”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (21), 1-7

Özyürek, L. (1981). Öğretmenlere Yönelik Hizmet İçi Eğitim Programlarının Etkinliği. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.

Serin, G. (2001). “Fen Eğitiminde Laboratuvar”, Yeni Binyılın Başında Türkiye'de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.

Şahin, Y. (2001). Türkiye'deki Bazı Üniversitelerin Eğitim Fakültelerindeki Temel Fizik Laboratuvarlarının Kullanımı ve Uygulanan Yaklaşımların Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Trabzon

Şen, S. (2003). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Eğitim Gereksinimlerinin Saptanması, Hizmet İçi Eğitim İle Yetiştirilmesi”. Eğitim araştırmaları, 13, 111-121.

Taymaz, H. (1981). Hizmetiçi Eğitim. Kavramlar, İlkeler, Yöntemler. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Ankara.

Tekin, S. (2004). Kimya Öğretmenleri İçin Kavramsal Anlama ve Kavram Öğretimi Amaçlı Bir Hizmet-İçi Eğitim Kurs Programı Geliştirilmesi ve Etkililiğinin Araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.

Tekin, S. ve Ayas. A. (2002). “Kimya Öğretmenlerinin Profesyonel Gelişim Süreçleri ve Hizmet İçi Eğitime Bakış Açıları”, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.

Tashakkori, A. & Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches. Sage Publications, London.

Yalın, H. İ., Hedges, L. ve Özdemir, S. (1996). Hizmet İçi Eğitimde Program Geliştirme El Kitabı. Milli Eğitim Basımevi, Ankara.

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara

Yılmaz, A. ve Morgil, F. (1999). “Kimya Öğretmenliği Öğrencilerinin Laboratuvar Uygulamalarında Kullandıkları Laboratuvarın Şimdiki Durumu ve Güvenli Çalışmaya İlişkin Öğrenci Görüşleri”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 104-109.