Toplumsal değişim ve ekonomik gelişme sürecinde sermaye kesiminin devlet aygıtı ile kurduğu ilişki, kapitalist üretimin ve yeniden üretimin merkezi yönetim ve yerel yönetimler aracılığıyla sağlanması şeklinde gerçekleşmektedir. Buna bağlı olarak sermaye birikim sürecinin yerel düzeyde aktörü niteliğine sahip olan yerel yönetimlerdeki sürekliliğinin temini, yapılan idari-mali düzenlemeler ile de desteklenmektedir. Bu durum Türkiye’deki kamu mali yönetimi açısından ele alındığında temelleri 1980 sonrası ekonomik gelişme stratejisine dayanmakla birlikte, özellikle 2000’li yıllardan itibaren yerel yönetimlere ilişkin düzenlemelerin bulunduğu görülmektedir. Bu gelişmeler çerçevesinde bölgesel ölçekli büyükşehir belediyeleri, 2014 yılı itibariyle 30 kente kadar ulaşmıştır. Böyle bir süreçte farklı idari-mali düzenlemeler ile büyükşehir belediyesi niteliği kazandırılan kentlerin dönüştürülmesindeki ortak amaç kamusal hizmetlerin stratejik planlara dayalı olarak programlı ve uyumlu şekilde yürütülmesini sağlamaktır. Kamu yönetimindeki etkinlik, ekonomiklik ve verimlilik kaygılarının büyükşehir belediyesine yansıması ise yerel yönetimler maliyesinin sermaye birikim sürecinin işlevi olma niteliği bakımından idari-mali yapıda karşımıza çıkmaktadır. Sermaye birikiminde yerel yönetimlerin sahip olduğu bu nitelik, bütçeleri aracılığıyla da açığa çıkmaktadır. Bununla birlikte belediye bütçeleri farklı sınıflandırmalar dahilinde ele alınabilmektedir. Özellikle büyükşehir belediyelerinin kuruluş amaçları olan kamusal hizmet sunumunun göz ardı edilmemesi için, hizmet sunumu ve yönetsel gider ayrımının ele alınabilmesine imkan veren ekonomik sınıflandırma aracılığıyla, sermaye birikim sürecinde büyükşehir belediyelerinin rolü ortaya koyulabilmektedir. Bu çalışmada da büyükşehir belediyeleri aracılığıyla yerel yönetimlerin yeniden üretim sürecinde hızlanan ve artan rolü ampirik olarak ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda 30 büyükşehir belediyesinin gelir ve gider bütçeleri, bu süreçte çıkarılan yasal düzenlemelerin etkilerini incelemeye olanak verecek şekilde 2009-2013 ve 2014-2018 dönemleri bazında kümeleme analizi ile incelenmiştir. Yapılan analiz ve değerlendirme ile kentlerin sermaye birikimi ile kurdukları ilişkinin temel belirleyen olmakla birlikte, büyükşehir belediyelerin de bu ilişki de destekleyen yerel birim olarak bulundukları sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, kentlerin sermaye kesimi ile kurdukları ilişkinin ötesinde 30 büyükşehir belediyesinin tamamının bütçesinde, sermaye birikiminin kısa ya da uzun vadeli olarak desteklendiği açıkça ortaya koyulmuştur.