Muhafazakâr Basının İfade Özgürlüğü ile İmtihanı: Charlie Hebdo Katliamının Zaman, Sabah ve Yeni Şafak Gazetelerinde Çerçevelenmesi

Türkiye medyasında ifade özgürlüğü ve kutsal değerlere hakaretin çerçevelenme şekline ilişkin tartışmalar oldukça eski olsa da bu konu çoğunlukla ulusal kimlik, Türklük ve Mustafa Kemal Atatürk’e yönelik eleştiriler etrafında tartışılmıştır. İslam’ın kutsal saydığı değerlere yönelik eleştirilerin ne oranda ifade özgürlüğü kapsamına gireceğine ilişkin tartışmalar Türkiye medyasında özelikle Batılı ülkelerde yaşanan gerilimler etrafında tartışılmaktadır. Öte taraftan son yıllarda İslam’a ait kutsal değerlerle ifade özgürlüğü arasında yükselen gerilim popüler yazında dönem dönem tartışılsa da bu konudaki akademik ilgi oldukça sınırlıdır. Çalışmada Türkiye basının ifade özgürlüğünü ele alışındaki sorunlu bir yönü ortaya çıkarmak üzere önde gelen üç muhafazakâr gazetenin Charlie Hebdo saldırısını takip eden on günlük sayıları çerçeveleme analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışma verileri göstermektedir ki muhafazakâr basının tepki verme şeklinde iç politik gerilimler önemli bir belirleyici olmakla beraber öne çıkarılan temel konu “Batının Müslümanlara dönük yanlış politikalarıdır”. Muhafazakâr basın saldırının ifade özgürlüğüne dönük kısmını görmemeyi, gördüğü noktalarda da ifade özgürlüğü nosyonunun yanlışlığını vurgulamayı tercih etmektedir. Çalışma göstermektedir ki muhafazakâr Türkiye basını İslam dininin kutsal değerlerinin ihlali karşısında ifade özgürlüğünün feda edilmesinde sakınca görmemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Charlie Hebdo, Türkiye, ifade özgürlüğü, muhafazakâr basın, dine hakaret

PDF

___

Adaklı G (2014). Medya Sermayesi ve Ultra-Çapraz Bütünleşmeler. Perspectives. Sayı 8, 18-24.
Adaklı G (2015). Tarihsel ve Güncel Boyutlarıyla Türkiye’de Medyanın Yapısı ve Temel Sorunlar.
Gazeteciden Habere Sektörden Yeni Medyaya Gazeteciliğin Temel Kavramları İçinde (Der. Besim Yıldırım). İstanbul: Literatürk-Academia.
Altıparmak K (2007). Kutsal Değerler Üzerine Tezler v. İfade Özgürlüğü: Toplu Bir Cevap. İçinde: İfade Özgürlüğü İlkeler ve Türkiye içinde (Der. Tanıl Bora). İstanbul: İletişim Yayınları. 73-115.
Asad T (2009). Free Speech, Blasphemy and Secular Criticism, Is Critique Secular? Blasphemy, Injury and Free Speech. İçinde: The Townsend Papers in The Humanities, University of California Press. 20-64.
Bangstad S (2013). Fighting Words: What is Wrong with Freedom of Expression?. Journal of Ethnic and Migration Studies. 40 (2), 266-282.
Copeland A D (2006). The Idea of a Free Press the Enlightenment and Its Unruly Legacy. Illinois: Northwestern University Press.
Çakır R (1995). Ayet ve Slogan: Türkiye’de İslami Oluşumlar. İstanbul: Metis Yayınevi.
Deacon D vd. (2007). Researching Communications A Practical Guide to Methods in Media and Cultural Analysis. London: Hodder Arnold.
Entman R (1993). Framing: Toward Clarification of a Fractured Paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51-58.
Gamson W A (1989). News as Framing: Comments on Graber. American Behavioral Scientist, 33(2), 157-161.
Garnham N (2000). Emancipation, The Media and Modernity: Arguments About the Media and Social Theory. Oxford: Oxford University Press.
Goffman E (1974). Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience. Boston: Northeastern Univeristy Press.
Hanitzsch T, Mellado C (2012). What Shapes the News Around the World? How Journalists in Eighteen Countries Perceived Influences on Their Work. International Journal of Press/Politics, 15(3), 404-426.
Hanitzsch T, Donsbach W (2012). Comparing Journalism Cultures. İçinde: F Esser ve T Hanitzsch (der), Handbook of Comparative Communication Research, New York: Routledge. 262-275.
Keane J (2000). Medya ve Demokrasi. Çev. H Şahin, İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
Levey B G, Modood, T (2009). The Muhammad Cartoons and Multicultural Democracies. Ethnicities, 9(3), 427-447.
Mill S J (1859/2000). Hürriyet Üstüne. Çev. M O Dostel, Ankara: Liberte Yayınları.
Milton J (1644/2008). Areopagitica. Rockville, Maryland: Arc Manor
Morgan G (2007). Mill’s Liberalism, Security, and Group Defemation. İçinde: G Newey (der), Freedom of Expression: Counting the Cost, Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
Post R (2007). Religion and Freedom of Speech: Portraits of Muhammad. Constellation. 14(1), 72-90.
Riley J (2007). Mill, Liberalism, and Exceptions to Free Speech. İçinde: G Newey (der), Freedom of Expression: Counting The Cost, Cambridge: Cambridge Scholar Publishing.
Mahmood S (2009). Religious Reason and Secular Affect: An Incommensurable Divide? İçinde: Is Critique Secular? Blasphemy, Injury and Free Speech, The Townsend Papers in The Humanities, University of California Press, 64-101.
Scheufele A D (1999). Framing as a Theory of Media. Journal of Communication, 49(1), 103-122
Taras R (2013). ’Islamophobia Never Stands Still’: Race, Religion and Culture. Ethnic and Racial Studies, 36(3), 417-433.
Tian Y, Stewart M C (2005). Framing the SARS Crisis: A Computer-Assisted Text Analysis of CNN and BBC Online News Reports of Sars, Asian Journal of Communication. 15(3), 289-301.
Basılı Gazete Haberleri
Cumhuriyet’e Polis Baskını (15 Ocak 2015). Zaman.
Editör Yazısı (15 Ocak 2015). Kutsala Saygı ve Basın Özgürlüğü, Zaman.
Fransa’da 12 Kişi İçin Ayağa Kalkanları İbretle İzledik (14 Ocak 2015). Zaman.
İbretle İzledik (14 Ocak 2015). Yeni Şafak.
Paris’in Kara Yüzü (15 Ocak 2015). Yeni Şafak.
Zaman’dan Provokasyona Destek (15 Ocak 2015). Yeni Şafak.
Köşe Yazıları
Aköz E (9 Ocak 2015). Medeniyetler Çatışması 2.0, Sabah.
Aköz E (16 Ocak 2015). Terörün Kimliği Yok mu Yani?, Sabah.
Aktay Y (17 Ocak 2015). İfade Özgürlüğü Sahtekarlığı, Yeni Şafak.
Alpay Ş (13 Ocak 2015). İslam ve Demokrasi, Zaman.
Altun F (12 Ocak 2015). Terörün Sosyolojisi de mi Olmaz?, Sabah.
Babaoğlu H (15 Ocak 2015). Biliyorum, Siz Voltaire’i Seversiniz!, Sabah.
Bayramoğlu A (9 Ocak 2015). İslamofobi mi? Basın Özgürlüğü mü?, Yeni Şafak.
Bulaç A (17 Ocak 2015). Sahnenin Aktörleri, Zaman.
Çakır R (10 Ocak 2014). Cemaat-Hükümet Savaşı Üzerine Sıkça Sorulan Sorular, Vatan.
Duran B (16 Ocak 2015). Yeni Bir Evrenselin İnşası, Sabah.
Emre A (15 Ocak 2015). Öfke Derin, Fikir Vasat, Yeni Şafak.
Ersanel N (10 Ocak 2015). Paris Saldırıları: Komplo Teorileri Bile Yavan Kalacak. Yeni Şafak.
Esenyan M (12 Ocak 2015). Charlie Hebdo ve Soylu Kaçışlar, Yeni Şafak.
İpekçi L (17 Ocak 2015). Cümle Dillerden Hitap Kimedir!, Yeni Şafak.
Kaplan Y (9 Ocak 2015). İslam’la Postmodern Savaş Süreci Avrupa’da. Yeni Şafak.
Karagül İ (9 Ocak 2015). Siz Önce Sahtekarlığı, İkiyüzlülüğü Bırakın, Yeni Şafak.
Korkmaz T (16 Ocak 2015). İçerideki Charli’ler, Yeni Şafak.
Küçük C (8 Ocak 2015). 7 Ocak Komplosu ve Avrupa Gladyosu. Yeni Şafak.
Kutlu N. A (11 Ocak 2015). Hayır, Kabul Etmiyoruz.., Yeni Şafak.
Lekesiz Ö (9 Ocak 2015). Paris Baskının Tarafları: Küstah, Cahil, Sinsi, Yeni Şafak.
Oruç Ş., M (8 Ocak 2015). Gerçek Öldü, Hedef Avrupa’nın 11 Eylül’ü. Yeni Şafak.
Öztürk K (13 Ocak 2015). Fotoğrafın Tamamını Göremeyen Avrupa, Yeni Şafak.
Saydam A (15 Ocak 2015). 16 Dilde Basılan Derginin En Önemlisi Neden Türkçe Olanıymış?, Yeni Şafak.
Tuna S (10 Ocak 2015). Siz Önce Şarlatanlığı Bırakın, Yeni Şafak.
Ünal A (12 Ocak 2015). Teröre ‘Ama’sız Lanet ve Hizmet, Zaman.
Yayla A (10 Ocak 2015). Paris Cinayetleri ve Aceleci, Önyargılı Yorumlar, Yeni Şafak.
Çevrimiçi Kaynaklar
BBC (8 Ocak 205). Charlie Hebdo and It’s Place in French Journalism. BBC News Europe. http://www.bbc.com/news/world-europe-15551998 adresinden 25 Kasım 2015tarihinde erişildi.
BBC (14 Ocak 2015). Charlie Hebdo Attack: Three Days of Terror. BBC News Europe.
http://www.bbc.com/news/world-europe-30708237 adresinden 8 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
Demir E (3 Kasım 2011). Fransa’da İkinci Karikatür Krizi: Müslümanlara Sağduyu Çağrısı.
Zaman. http://www.zaman.com.tr/_fransada-ikinci-karikatur-krizi-muslumanlarasagduyu-cagrisi_1197939.html adresinden 25 Kasım 2015 tarihinde erişildi.
Haski,P (4 Kasım 2011). Fransa’da İslam’a Karşı Tavır. Zaman. http://www.zaman.com.
tr/_fransada-islama-karsi-tavir_1198281.html adresinden 25 Kasım 2015 tarihinde erişildi.
Modood T (2006). The Liberal Dilemma: Integration or Vilification? Open Democracy, http://www.researchgate.net/publication/265630811_The_liberal_dilemma_integration_or_vilification adresinden 29 Ağustos 2015 tarihinde erişilmiştir.
Paralel Medyadan Çirkin Karikatüre Tam Destek (14 Ocak 2015). Sabah. http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/01/14/paralel-medyadan-cirkin-karikature-tam-destekadresinden 25 Kasım 2015 tarihinde erişildi.
Yel A M (5 Kasım 2004). Teslimiyet Filmi ve Bir Trajedinin Gör Dediği. Zaman. http://www.zaman.com.tr/_-teslimiyet-filmi-ve-bir-trajedinin-gor-dedigi_109094.htmladresinden 25 Kasım 2015 tarihinde erişildi.
Van Gogh Cinayeti Müslümanları Yakıyor (11 Kasım 2004). Zaman. http://www.zaman.com.tr/_van-gogh-cinayeti-muslumanlari-yakiyor_111037.html adresinden 25 Kasım 2015 tarihinde erişildi.
Zafar H (2013). Islam and Free Speech: Principle vs. Privilege. Huffington Post. http://www.huffingtonpost.com/harris-zafar/islam-and-free-speech-principle-vsprivilege_b_2831793.html adresinden 21 Ağustos 2015 tarihinde erişildi.
Başsayfa Haberleri
Ocak 2015 http://www.haber7.com/foto-galeri/32944-7-ocak-2015-gazetemansetleri
Ocak 2015 http://www.haber7.com/foto-galeri/32956-8-ocak-2015-gazetemansetleri
Ocak 2015 http://www.gercekgundem.com/galeri/medya/5004/gazete-mansetleri-9-ocak-2015
Ocak 2015 http://www.onyediyirmibes.com/10-ocak-2015-cumartesi-gazetemansetleri-resimleri,158.html
Ocak 2015 http://www.onyediyirmibes.com/11-ocak-2015-pazar-gazete-mansetleriresimleri, 159.html
Ocak 2015 http://www.radikal.com.tr/fotogaleri/turkiye/12-ocak-2015-pazartesigazete-mansetleri-1270256-2/
Ocak 2015 http://www.gercekgundem.com/galeri/medya/5060/gazete-mansetleri-13-ocak-2015/27#image
Ocak 2015 http://www.haber7.com/foto-galeri/33038-14-ocak-2015-gazetemansetleri/p32
Ocak 2015 http://www.radikal.com.tr/fotogaleri/turkiye/15-ocak-2015-persembegazete-mansetleri-1272580-2/
Ocak 2015 http://www.haber7.com/foto-galeri/33070-16-ocak-2015-gazetemansetleri/p22
Ocak 2015 http://www.gundemkibris.com/turkiye-gazete-mansetleri-17-ocak-2015-103719h.htm
Ocak 2015 http://www.gundemkibris.com/turkiye-gazete-mansetleri-18-ocak-2015-103791h.htm