Finansal Tablo Hileleri Ve Hile Denetimi Konusunda Türkiye’de Hazırlanmış Yüksek Lisans/ Doktora Tezleri Kapsamında Akademik Literatür Taraması: 2008-2018

Geçmişte yaşanan muhasebe skandalları ile birlikte hile konusu akademisyenler, araştırmacılar ve kanun koyucular açısından en önemli konu haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 2008-2018 yılları arasında finansal tablo hileleri ve hile denetimi konularında yayınlanan yüksek lisans ve doktora tezlerinin finansal tablo hileleri ve hile denetimi konularının ne ölçüde incelendiğinin saptanmasıdır. Bu amaçla toplamda 65 yüksek lisans ve doktora tezi incelenerek finansal tablo hilesi ve hile denetimi şeklinde ikiye ayrılarak sunulmuştur. Çalışmada incelenen tezler yayınlandığı yıl, yazar, konu kapsamı ve sonuç bakımından tablolar halinde özetlenmiştir. Çalışmamızda ulaşılan sonuçlar şöyle sıralanabilir: a) İnceleme yapılan dönemde Türkiye’de yüksek lisans ve doktora tezlerinin finansal tablo hilesi ve hile denetimi kapsamında adli muhasebe ve adli muhasebecilik mesleğine yönelik kavramları açıklamaya odaklanıldığı görülmektedir. Hata, hile, hile denetimi, yaratıcı muhasebe, adli muhasebe, adli muhasebecilik mesleği, adli muhasebeye ilişkin düzenlemeler gibi konular yoğun şekilde incelenmiştir. b) Bazı konular (hile tespitinde veri madencilik teknikleri gibi) çok az incelenmiş, bazı alt başlıklarda (yaratıcı muhasebenin ortaya çıkarılmasında Beneish modeli hariç diğer modeller, yapay sinir ağları gibi) ise hiç bir çalışmaya rastlanılmamıştır. c) Çalışmanın kapsamı, son on yılı kapsamasına karşın özellikle konuya ilişkin tez çalışmalarının 2013 yılı ve sonrasında hazırlandığı tespit edilmiştir. Çalışmanın kapsamının genişletilerek yapılması ve yurtdışı çalışmalar ile karşılaştırmalı şekilde yapılması yararlı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hata ve hile denetimi, suiistimal, yaratıcı muhasebe, adli muhasebe

PDF

___

ACFE, (2008),2008 Report to the Nation on Occupational Fraud And Abuse.
ACFE, (2018),Report to the Nation 2018 Global Study On Occupational Fraud And Abuse.
Çabuk, Adem - Yücel, Elif (2012), "Adli Muhasebecilik Mesleğinin Türkiye'deki Gelişme Potansiyeline Yönelik Bir Araştırma", Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss.67-84
Çatıkkaş, Özgür (2011), "İşletmelerde Mali Tablo Hileleri", Denetişim Dergisi, ss.18-30. Dinç, Engin - Atabay, Esra (2018), "Türkiye'deki Denetim Literatürünün İçerik Analizi (2007-2016)", Muhasebe ve Denetime Bakış, (53),ss.101-114.
Doğan, Saime - Kayakıran, Dilek (2017)," İşletmelerde Hile Denetiminin Önemi", Maliye Finans Yazıları, (108),ss.167-188.
Emir, Murat (2008),"Hile Denetimi", Mali Çözüm Dergisi,(86),ss. 109-121.
Karacan, Sami (2012), "Hukuk İle Muhasebenin Kesişme Noktası: Adli Muhasebe", International Journal of Economic and Administrative Studies, ss.105-128.
Kayıkçıoğlu, Salih (2017), Şirketlerin İç Denetim Birimlerinde Hile Denetimi Ve Bir Uygulama . İstanbul: Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muhasebe ve Denetim Yüksek Lisans Programı.
Mengi, Tarhan, Banu (2012), "Hile Denetiminde Yetkinliklerin Değerlendirilmesi-Hile Karosu", Mali Çözüm Dergisi, ss.113-128.
PWC. (2018). Global Economic Crime And Fraud Survey 2018, https://www.pwc.com.tr (20-.01. 2019)
SPK, (2006), Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ (Seri: X, No: 22).
Taştan, Hakan (2018). Adli Muhasebe, İstanbul: Okan University (Aktaran: Ersin Güredin, Denetim ve Güvence Hizmetleri, Arıkan Yayın, İstanbul, 2007, 132).
Terzi, Serkan (2012), "Hile Ve Usulsüzlüklerin Tespitinde Veri Madenciliğinin Kullanımı", Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss.51-64.
Türk Dil Kurumu, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, http://sozluk.gov.tr/( 19.01. 2019)
Wolfe, David T. - Hermanson , Dana R (2004),"The Fraud Diamond : Considering The Four Elements of Fraud", The CPA Journal, pp.38-42.