PARANIN TARİHSEL SERÜVEN İÇERİSİNDEKİ FORMLARI
Para, mal ve hizmetlerin elde edilmesinde kullanılan ve herkes tarafından kabul görmüş olan bir ödeme aracıdır. Toplumlar paranın icadı ve kullanımından önce ellerinde eksik olan mal ve hizmetlere ulaşabilmek adına takas yöntemini kullanmıştır. Ancak malların dayanıklılık süreleri ile kıtlık ve bolluk durumları göz önünde bulundurulduğunda bu yöntemin zamanla yetersiz kalması mübadelede yeni bir ara malın kullanılmasını zorunlu kılmıştır. Tam da bu noktada para olarak adlandırılan yeni bir ara mal kullanılmaya başlanmıştır. Hem daha kullanışlı olması hem de zamanla birçok toplum tarafından kabul görmeye başlaması sayesinde önemi günden güne artmıştır. Geçmişten günümüze toplumların sahip olduğu bilgi birikiminin artması, küreselleşme kapsamında ülkeler arasındaki sınırların ortadan kalkması, ticaret hacmindeki yükseliş ve teknolojik gelişmelerle birlikte para da gelişmiş olup mal, temsili, kağıt, banka ve kripto gibi çeşitli formlara kavuşmuştur. Bu çalışmada paranın tarihsel serüven içerisinde büründüğü formlar kronolojik olarak incelenerek konu hakkında bilgi sahibi olmak isteyen araştırmacılara katkı sağlanması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Para, Mal Para, Temsili Para, Kağıt Para, Banka Parası, Kripto Para
FORMS OF MONEY IN HISTORICAL ADVENTURE
Money is a means of payment that is used to obtain goods and services and is accepted by everyone. Societies used the barter method in order to reach the goods and services that were missing before the invention and use of money. However, the scarcity, abundance and the durability of the goods are considered, the inadequacy of this method over time necessitated the use of a new intermediate product in exchange. Just at this point, a new intermediate goods called money began to be used. Its importance has increased day by day as it is more useful and has started to be accepted by many societies over time. With the increase in knowledge of societies, the disappearance of borders between countries within the scope of globalization, the increase in trade volume and technological developments, money has also developed and has reached various forms such as commodity, representation, paper, bank and crypto. In this study, it is aimed to contribute to the researchers who want to have information about the subject by examining the forms of money takes in the historical adventure chronologically.
Keywords:
Money, Commodity Money, Representative Money, Paper Money, Bank Money, Cryptocurrency.,
___
- Adamson, P. B. (1985). Problems over storing food in the ancient near east. Die Welt des Orients, 16, 5-15.
- Adrian, M. T. ve Griffoli, M. T. M. (2019). The rise of digital money. International Monetary Fund.
- Akdiş, M. (2001). Para teorisi ve politikası. Beta Yayınları, No.1172, 1. Baskı, İstanbul.
- Akyıldız, A. (1996). Kâğıt para. İstanbul: Eren Yayıncılık.
- Akyıldız, A. (2003). Para pul oldu Osmanlı’da kağıt para. Maliye ve Toplum, İstanbul: İletişim Yayıncılık.
- Back, A. (2002). Hashcash-a denial of service counter-measure.
- Bains, P., Ismail, A., Melo, F. ve Sugimoto, N. (2022). Regulating the crypto ecosystem: the case of unbacked crypto assets. FinTech Notes, (007).
- Bordo, M. D. (1986). Explorations in monetary history: A survey of the literature. Explorations in Economic History, 23(4), 339-415.
- Chaum, D. (1983). Blind signatures for untraceable payments. In Advances in cryptology. Springer, Boston, MA, 199-203.
- Chida, E., Mambo, M. ve Shizuya, H. (2001). Digital money–a survey. Interdisciplinary Information Sciences, 7(2), 135-165.
- Cohen, B. J. (2001). Electronic money: new day or false dawn?. Review of International Political Economy, 8(2), 197-225.
- Davies, G. (2002). History of money. University of Wales Press.
- Doğan, H. (2018). İslam hukuku açısından kripto paralar ve blockchain şifreleme teknolojisi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26(2), 225-253.
- Eğilmez, M. (2018). Tarihsel süreç içerisinde dünya ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Elmas, B. ve Aydın, S. (2021). Geçmişten günümüze paranın tarihi: fiziki paradan kripto paraya. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (Özel Sayı), 253-264.
- Europe: e-money payments 2000-2021 | Statista. (2023). Retrieved 16 January 2023, from https://www.statista.com/statistics/443399/electronic-money-payment-in-european-union/
- European Central Bank Virtual Currency Schemes (2012). Erişim Adresi: https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemes201210en.pdf, Erişim Tarihi: 02.01.2023
- Ferguson, N. (2008). The ascent of money. New York: The Penguin Press.
- Fidan, M., Dilek, S. ve Esev, A. (2019). Dünden bugüne paranın tarihi ve Türkiye’de kâğıt para kullanımı. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 141-162.
- Galbraith, J. K. (2017). Money: whence it came, where it went. Princeton University Press.
- Global Cryptocurrency Market Report 2022: Lucrative Opportunities in the Growing Acceptance of Cryptocurrency Across Various Industries (2023). Erişim Adresi: https://finance.yahoo.com/news/global-cryptocurrency-market-report-2022-101300879.html, Erişim Tarihi: 02.01.2023.
- Güner, M. F. (2019). Geçmişten günümüze finansal piyasalar. İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Gürsoy, C. (1998). Dünyada ve Türkiye’de barter (takas) ticareti. İstanbul: Göksu Matbaacılık.
- Hall, F. W. (1968) A Companion to Classical Texts, Hildesheim. Georg Olms Verlagsbuchhandlung.
- Humphrey, C. ve Hugh-Jones, S. (1992). Barter, exchange and value: an anthropological approach. Cambridge University Press.
- Kızılkaya, E. (2016). Para teorisi ve para politikası. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi.
- Koç, Ü. (2009). XV. yüzyıldan XVII. yüzyıl ortalarına değişen gümüş arzı ve yansımaları üzerine bazı değerlendirmeler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 269-286.
- Mishkin, F. S. (2015). The economics of money, banking, and financial markets. London: Pearson Education.
- Mishkin, F. S. ve Serletis, A. (2016). The economics of money, banking, and financial markets. Pearson Canada.
- Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: a peer-to-peer electronic cash system. Decentralized Business Review, 21260.
- Parasız , İ. (2009). Para, Banka ve Finansal Piyasalar. Ankara: Ezgi Kitabevi Yayınları.
- Paylanbay, E. (2007). XIX. Yüzyıl Osmanlı Mali Bunalımı ve Çözüm Aracı Olarak Kaime Uygulaması. T.C. Balıkesir Üniversitesi F.E.F. Karesi Tarih Kulübü Bülteni, 1.
- Sarıca, Ş. İ. (2012). Diyarbakır ve Mardin müzelerinde bulunan Batman bölgesinde bulunan Helenistik döneme ait belli başlı sikkeler. Batman University Intertanional Science and Culture Symposyum, 1209-1215.
- Şenbayram, E. A. (2019). Paranın geldiği uç nokta: bitcoin. Econharran, 3(4), 72-92.
- Tu, K. V. ve Meredith, M. W. (2015). Rethinking virtual currency regulation in the Bitcoin age. Wash. L. Rev., 90, 271.
- Türk Dil Kurumu. (2022). Erişim Tarihi: 19.01.2022, https://sozluk.gov.tr/
- Uras, G. (2017). Sanayileşecektik büyüyecektik n’oldu bize? İstanbul: Doğan Kitap.
- Ünsal, E. (2017). Makro İktisat. Murat Yayınları, 11. Baskı, Ankara.
- Weatherford, J. (1997). The history of money. Currency.
- Wray, L. R. (2012). Introduction to an alternative history of money. Levy Economics Institute, Working Paper, (717).
- Yaz, D. A. (2020). Antik çağdan geleceğe para. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Yükçü, S. ve Atağan, G. (2011). Ortadoğu'da zaman tünelinde ticaret. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 1, 86-109.
- Yükçü, S. ve Atağan, G. (2014). Anadolu’da ilk paranın ayar ve alaşımı. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (7), 28-48.
- Yüksel, A. E. B. (2015). Elektronik para, sanal para, bitcoin ve linden doları’na hukuki bir bakış. Journal of Istanbul University Law Faculty, 73(2), 173-220.
- ISSN: 2146-4928
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: Oktay Güvemli Muhasebe ve Finans Tarihi Vakfı (MUFTAV)