İŞLETMELERDE KAR YÖNETİMİ VE KURUMSAL YÖNETİM YAPILARI ARASINDAKİ İLİŞKİ: BIST ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de işletmelerin kar yönetiminde, kurumsal yönetim yapılarının etkisini incelemekve kar yönetimini kısıtlayan kurumsal yönetim faktörlerini tespit etmektir. Borsa İstanbul’da kayıtlı 125 işletmenin2006-2010 yılları arasında 5 dönemlik süreyi kapsayan 625 işletme/yıl verisi incelenmiştir. Çalışmada öncelikletoplam tahakkuklardan hareketle literatürde kar yönetiminin göstergesi kabul edilen ihtiyari tahakkuklar, Larckerve Richardson Modeli ile hesaplanmıştır. Kurumsal yönetim; yönetim kurulu, denetim komitesi ve sahiplik yapısıolmak üzere üç ana başlık altında ölçülmüştür. Kar yönetimi ile kurumsal yönetim arasındaki ilişkinin analizindeise Genelleştirilmiş En Küçük Kareler Yöntemi Generalized Least Squares - GLS tekniği kullanılmıştır. Yapılananaliz sonucunda işletmelerde kar yönetimini arttıran kurumsal yönetim faktörleri; blok sahiplik ve yönetimselsahiplik ile denetim komitesi ve yönetim kurulunun büyüklüğü olarak tespit edilmiştir. Kar yönetimi uygulamalarını azaltan kurumsal yönetim faktörleri ise yönetim kurulu ve denetim komitesinin bağımsızlığı olarak belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Kar Yönetimi, Kurumsal Yönetim, Borsa İstanbul

This study aims at determining whether the corporate governance factors are effective on the earnings management in Turkey and those corporate governance factors that limit the earnings management. The 625 businessyear data of 125 businesses registered at Borsa İstanbul between the years 2006-2010 were examined. In thisstudy firstly the discretionary accruals moving from the total accruals, that are accepted as the indicator of theearnings management were calculated with Larcker and Richardson Models. Corporate governance was measuredunder three main titles: board of directors, audit committee and ownership structure. In the analysis of profitmanagement applications and corporate governance the Generalized Least Squares- GLS technique was used.As a result of the analysis the corporate management factors that increase earnings management in businesseswere determined as block ownership and administrative ownership beside board of directors and audit committeesize. The corporate management factors that decrease earnings management in businesses were determined asthe independence of the board of directors and the audit committee

Keywords:

Earnings Management, Corporate Governance, Borsa İstanbul,

___

Abbott Lawrence J., Park YOUNG, and Susan, PARKER, (2000), “The Effects Of Audit Committee Activity And Independence On Corporate Fraud”, Managerial Finance, Vol. 26, s. 55-67
Abdioğlu, Hasan (2007), “İşletmelerde Kurumsal Yönetim Anlayışı Kapsamında İç Denetimin Rolü ve BİST - 100 Örneği”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Al-Fayoumi, Nedal, Abuzayed, Bana, ve Alexander, David, (2010), “Ownership Structure and Earnings Management in Emerging Markets: The Case of Jordan”, International Research Journal of Finance and Economics, Issue 38, s. 28-47
Ali Salsiah, Mohd, Sallehand Norman Mohd, ve Hassan Mohamat Sabri, (2008), “Ownership Structure and Earnings Management in Malaysian Listed Companies: The Size Effect”, Asian Journal of Business and Accounting, Vol: 1(2), s. 89-116
Ali Shah, Syed, Zulfiqar, Safdar Ali Butt, ve Hasan, Arshad, (2009), “Corporate Governance and Earnings Management an Empirical Evidence Form Pakistani Listed Companies”, European Journal of Scientific Research, Vol.26, No.4, s.624-638
Alkdai, Hussain, Khalifa, Hussain and Mustafa Mohd, Hanefah (2012), “Audit Committee Characteristics And Earnings Management In Malaysian Shariah-Compliant Companies”, Business and Management Review, Vol:2(2), s. 52 – 61
Alves Sandra, (2012), “Ownership Structure and Earnings Management: Evidence from, Portugal”, Australian Accounting Business and Finance Journal, Vol:6(2), s. 56-74
Alzoubi Ebralieem ve Saleem Salem, (2012), “Board Characteristics and Financial Reporting Quality Among Jordanian Listed Companies: Proposing Conceptual Framework”, Asian Journal of Finance & Accounting, Vol: 4(1), s.245-258
Berezneak, Elena, (2007), Bankalarda Kurumsal Yönetim Çerçevesinde Sahiplik Yapısı ve Performans İlişkisi: Türkiye Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Binici, Ömer, (2011), Kurumsal Yönetim İle Finansal Bilgi Manipülasyonu Arasındaki İlişki: BİST Metal Eşya, Makina Endeksine Yönelik Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta
Chtourou, Sonda, Marrakchi, Jean, Bédard, and Lucie Courteau, (2001), “Corporate Governance And Earnings Management”, SSRN.com/ abstract=275053.
Dalğar, Hüseyin ve Sait Pekin, (2011), “Kurumsal Yönetim İle Finansal Tablo Manipülasyonu Arasındaki İlişki: BİST Kurumsal Yönetim Endeksi’nde Yer Alan Şirketlerde Bir Araştırma”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:107, s. 19-43
Garcia Laura, Sierra, Emiliano Ruiz, Barbadillo, ve Manuel Orta, Perez, (2012), “Audit Committee And Internal Audit And The Quality Of Earnings: Empirical Evidence From Spanish Companies”, Journal Of Management And Governance, Volume 16, Number 2, s. 305-331
Gup, Benton, E., (2007), “Corporate Governance in Banks: Does the Board Structure Matter?” , Corporote Governance in Banks, (Ed. GUP, Benton E), Edward Elgar Publishing, İngiltere, s. 18-39
Habbash, Murya, (2010), “The Effectiveness of Corporate Governance and External Audit On Constraining Earnings Management Practice in The UK”, Doctor of Philosophy, Durham University Business School
Inaam, Zgarm, Hliouı, Khmoussi, Zehri, Fatma, (2012), “The Effect Of Audit Committee Characteristics On Real Activities Manipulation In The Tunisian Context”, International Journal of Multidisciplinary Research, Vol.2 Number 2, s.1-15
Ishak, Iszmi , Mohamad, Nor, Haron, Nik, Mohamad, Zaki, Salleh, Azwan, ve Abdul, Rashid, (2011), “Family Control and Earnings Management: Malaysia Evidence”, 2.International Conference on Economics, Business and Management, Vol.22, Singapore
Jaggi, Bikki, Sidney, Leung, ve Ferdinand, Gul, (2009), “Family Control, Board Independence And Earnings Management: Evidence Based On Hong Kong Firms”, Journal Account Public Policy, Vol: 28, s. 281-300
Kao, L., ve Chen, A., (2004), “The Effects of Board Characteries on Earnings Management”, Corporate Ownership & Control, Vol:1 (3), s:96-107
Karaibrahimoğlu, Yasemin, (2010), The Role Of Corporate Governance On Earnings Management: Quarterly Evidence From Turkey”, Doktora tezi, İzmir Ekonomi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
Kocabıyık, Turan, (2006), “Portföy Oluşturmada Kurumsal Yatırımcı Yaklaşımı”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Koh, Ping, Sheng, (2003), “On The Association Between Institutional Ownership And Aggressive Corporate Earnings Management In Australia”, The British Accounting Review, Vol: 35 (2), s. 105-128
Küçük, İsmail, (2009), “Finansal Raporlamalarda Hile – Manipülasyonlar Ve Önlenmesi”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Larcker, David P., Scott, A., Richardson, and İrem A., Tuna, (2005), “How Important Is Corpo rate Governance?”, SSRN.com/abstract=595821
Levitt, Arthur, (1998), The Numbers Game, A speech delivered at the NYU Center for Law and Business, New York, N.Y., http://www\sec.gov/spcli220.txt. Printed in Take on the Street: WJmt Wall Street and Corporate America Don’t Want You to Know: What You Can Do to Fight Back (with Paula Dwyer). New York: Pantheon Bo- oks.
Liu, Guoping, ve Jerry, Sun, (2010), “Director Tenure and Independent Audit Committee Effectiveness”, International Research Journal of Finance and Economics, Issue 51, s. 176-189
Memiş, Mehmet Ünsal ve Emin Hüseyin Çetenak, (2012), “Kurumsal Yönetimin Kazanç Yönetimi Uygulamaları Üzerine Etkisi: BİST’ de İşlem Gören Şirketler Üzerine Uygulama”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 21, Sayı3, s. 205-224
Önder Şerife, Ahmet Ağca , (2013), “Toplam Tahakkuk Modelleri İle Türkiye’de Kar Yönetiminin Ölçülmesi: BİST’de Yer Alan İşletmeler Üzerine Ampirik Bir Araştirma”, DPÜ Sosyal Bilimler Dergisi, EYİ 2013 Özel Sayısı, s.35-47
Plessis, Jean, Jacques Du, Anil, Hargovan, Mirko, Bagaric, (2011), Principles of Contemporary Corporate Governance, Cambridge Publishing, Avusturalya
Rebai Iskandar, (2011), “Institutional Investors Heterogeneity And Earnings Management: The R&D Investment Strategy”, International Journal of Business Research and Management, Volume l, Issue 3, s. 122-131
Riahi, Youssef ve Mounira, Ben Arab, (2011), “Disclosure frequency and earnings management: An analysis in the Tunisian context”, Journal of Accounting and Taxation, Vol. 3(3), s. 47-59
Roodposhti, F., Rahnamay and S., A., Nabavi, Chashmi, (2011), “The Impact Of Corporate Governance Mechanisms On Earnings Management”, African Journal of Business Management, Vol. 5(11), s. 4143-4151
Sankar, Mandira, Roy ve K.R. Subramanyam, (2001), “Repenting Discretion And Private In-Fonnation Communication Through Earnings”, Journal of Accounting Research, Volume 39, Number 2, s. 365-386.
TÜSİAD, (2012), “Uygulama Örnekleri ile Birlikte A’dan Z’ye Denetim Komiteleri”, Yayın No: TÜSİAD T/201206/527, Haziran 2012
Uzun, Ali Kamil, (2008), “Denetim Komitesi: Komite Üyelerinin Bağımsızlığı ve Nitelikleri SPK ve BDDK Dü- zenlemeleri Çerçevesinde Uygulamalar”, Deloitte Kurumsal Yönetim Serisi, No:2, Haziran 2008
Xie, Biao, Wallace, N., Davidson III, Peter, ve J., Dadalt, (2003), “Earnings Management and Corporate Governance: The Roles of the Board and the Audit Committee”, Journal of Corporate Finance, Volume 9, Number 3, s. 295-317
Yeo, G., , P., Tan , K., Ho, ve S., Chen, 2002. ‘Corporate Ownership Structure And The Informativeness Of Earnings’, Journal of Business Finance & Accounting, Volume 29, s. 1023-1046
Zhou Jian, ve Ken Y., Chen, (2004), “Audit Committee, Board Characteristics and Earnings Management By Commercial Banks”, ttp://aaahq.org/audit/midyear/05midyear/papers/ZHOU_CG_EM_DEC16A.pdf