COVID-19’UN TFRS KAPSAMINDAKİ FİNANSAL RAPORLAMAYA OLAN ETKİLERİ VE TMS KAPSAMINDA DENETÇİNİN DİKKATE ALMASI GEREKEN HUSUSLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmada, bütün dünyayı etkisi altına alan ve 1929 Büyük Buhranı’ndan bu tarafa en büyük ekonomik etkilere sahip olduğu düşünülen Covid-19 salgınının TFRS kapsamındaki finansal raporlamaya olan etkisi ve denetçinin dikkate alması gereken hususlar değerlendirilecek ve ulaşılan sonuçlar paylaşılacaktır. Çalışmada öncelikle, Covid-19’un ekonomik etkileri ve çeşitli kurumların bu etkiye ilişkin değerlendirmeleri ile finansal raporlamayı etkilemesine neden olan faktörler incelenecektir. Sonrasında, Covid-19 nedeniyle önemli derecede etkilenecek standartlar incelenmiş ve etkilere ilişkin örnekler verilmiştir. Sonraki bölümde de, finansal tabloların sunumuna ilişkin ilkelerle ilgili standartların, Covid-19 salgını kapsamında nasıl değerlendirilmesi gerektiği açıklanmıştır. Diğer finansal raporlama konuları başlığı altında, müşteri sözleşmelerinden; hasılat, kiralamalar ve çalışanlara sağlanan faydalar incelenmiş ve özellikli durumlara değinilmiştir. Bundan sonra, denetçinin önceki dönemlere göre daha fazla dikkat etmesi gereken standartlara yer verilmiş ve özellikli durumlara ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Covid-19 salgını sonrası ilk yarıyıl raporlarının verilecek olması nedeniyle, ara dönem raporlamaya yer verilmiş ve rapor kullanıcıları için, geçmiş dönem raporlamalarından daha fazla açıklama yapılması gereğine işaret edilmiştir. Sonuç bölümünde ise, Covid-19’un finansal raporlamaya olan etkileri ile denetçinin geçmiş dönem raporlamalarından daha fazla dikkat etmesi gereken hususlara ilişkin ulaşılan sonuçlar paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19, Finansal Raporlama, Denetim

EVALUATION OF THE EFFECTS OF COVID-19 ON FINANCIAL REPORTING UNDER THE SCOPE OF TFRS AND THE ISSUES THAT MUST BE CONSIDERED BY THE AUDITOR IN THE SCOPE OF TMS

In this study, the impact of the Covid-19 epidemic, which affected the whole world and thought to have the greatest economic impacts on this side from the 1929 Great Depression, on financial reporting under TFRS and the issues that the auditor should consider will be evaluated and the results achieved will be shared. In the study, first of all, the economic effects of Covid-19 and the evaluations of various institutions regarding this effect and the factors that cause it to affect financial reporting will be examined. Afterwards, standards that will be significantly affected by Covid-19 were examined and examples of these impacts were given. In the next section, it is explained how the standards regarding the presentation principles of financial statements should be evaluated within the scope of the Covid-19 outbreak. Under the heading of other financial reporting issues, from customer contracts; revenue, leases and employee benefits are examined and specific cases are mentioned.. After that, the standards that the auditor should pay more attention to than in the previous periods are included and explanations regarding the special cases are made. Since the first half reports will be given after the Covid-19 outbreak, interim reporting was included and it was pointed out that more disclosures should be made for report users compared to previous period reporting. In the conclusion section, the results obtained regarding the effects of Covid-19 on financial reporting and the issues that the auditor should pay more attention to than the previous period reporting are shared.

Keywords:

Covid-19, Financial Reporting, Audit,

PDF

___

Adana, B., A., Özbirecikli, M. (2020). Bağımsız Denetim Sürecinin Covid-19 Salgınının Etkileri Açısından Değerlendirilmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 12 (2), 2080-2093.
Ayanoğlu, Y. (2010). TMS 12 Gelir Vergileri, Ed. Özerhan, Y.ve Yanık, S. (2010). IFRS/IAS İle Uyumlu TMS/TFRS içinde, s.503-541, Ankara, Türmob Yayınları 377
BDDK: TFRS 9 Uyarınca Beklenen Kredi Zararları Karşılığı Hesaplamasına İlişkin Rehber, https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/mevzuat_0085.pdf, Erişim Tarihi:12.07.2020
BDO, (2020). Potential Effects Of The Coronavirus Outbreak On 2020 Reporting Periods And Onward, International Financial Reporting Bulletin, 2020/03, https://www.denet.com.tr/ufrs2020-3.pdf, Erişim Tarihi:22.04.2020
Covid-19 And International Trade: Issues And Actions, https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=128_128542-3ijg8kfswh&title=COVID-19-and-international-trade-issues-and-actions, Erişim Tarihi:09.07.2020
Covid-19’un Potansiyel Ekonomik Etkileri, https://www.paraanaliz.com/2020/ekonomi/covid-19un-potansiyel-ekonomik-etkileri-46160/, Erişim Tarihi:09.07.2020
Çapanoğlu, S. (2020). Covid-19’un Küresel Ekonomiye Etkileri, İKV Değerlendirme Raporu, Covid-19 Salgınının Ekonomi, Güvenlik, Demokrasi ve Temel Haklar, Brexit,Tarım,Ticaret, Çevre ve İklim, Sosyal Politikalar Üzerindeki Etkileri. https://www.ikv.org.tr/images/files/COVID-19%20de%C4%9Ferlendirme%20notu%20nisan2020(1).pdf, Erişim Tarihi:09.07.2020
Deloitte, (2020). Küresel Covid-19 Salgınının Türkiye’de Farklı Kategorilere Etkileri Nisan 2020, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/consulting/kuresel-covid-19-salgininin-turkiyede-farkli-kategorilere-etkileri.pdf, Erişim Tarihi:09.07.2020
EY, (2020). Covid-19 Etki Analizi Küresel Bulgular ve Alınabilecek Aksiyonlar, Nisan 2020, https://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/covid-19-etki-analizi/$File/covid-19_dunya-ve-turkiye-den-bulgular.pdf, Erişim Tarihi:06.07.2020
Gökgöz, A. (2013). İştirak Yatırımlarının Muhasebeleştirilmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi Nisan/2013, s.1-20. Grant Thornton, (2020). Covid-19 Salgınının Finansal Raporlama Etkileri, https://www.grantthornton.com.tr/globalassets/1.-member-firms/turkey/ifrs-yaynlar/covid-19_sfretkileri.pdf, Erişim Tarihi:06.07.2020
Gür, N. (2020). Kovid-19 Sonrası Küresel Ekonomik Sistemde Neler Değişebilir? https://www.setav.org/kovid-19-sonrasi-kuresel-ekonomik-sistemde-neler-degisebilir/,Erişim Tarihi: 09.07.2020
Kar Payı Kısıtlamasına İlişkin Tebliğ, (2020). https://www.verginet.net/dtt/11/Vergi-Sirkuleri-2020-97.aspx, Erişim Tarihi:12.07.2020
Karaarslan, S. Ve Gülhan, O. (2020). TFRS 9'a Geçişin Türkiye'de Halka Açık Bankaların Finansal Durum Tablolarına Etkileri, Muhasebe ve Finansman Dergisi – Nisan/2020 (86): 111-124
Karakaya, G.(2020). Covid - 19 Gündeminde İşletme Sürekliliği ve Bağımsız Denetim İlişkisi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı, 19 (37) Bahar (Özel Ek) s.14-29
KGK (2018). TMS 2 Stoklar, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%202.pdf, Erişim Tarihi:12.07.2020
KGK (2019). TFRS 9 Finansal Araçlar, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/TFRS_2020/TFRS%209.pdf, Erişim Tarihi:12.07.2020
KGK (2019). TMS 12 Gelir Vergileri, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%2012.pdf, Erişim Tarihi:12.07.2020
KGK, (2005). TMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%2036.pdf, Erişim Tarihi:12.07.2020
KGK, (2006). TMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%2034.pdfErişim Tarihi:15.07.2020
KGK, (2011). TMS 28 İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%2028.pdf, Erişim Tarihi:12.07.2020
KGK, (2013). Bağımsız Denetim Standardı 315, İşletme ve Çevresini Tanımak Suretiyle “Önemli Yanlışlık” Risklerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDSyeni11092019/BDS_315.pdf, Erişim Tarihi:19.07.2020
KGK, (2013). Bağımsız Denetim Standardı 500, Bağımsız Denetim Kanıtları, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS%20500_%20kurum%20sitesi(1).pdf, Erişim Tarihi:19.07.2020
KGK, (2014). Bağımsız Denetim Standardı 540, Muhasebe Tahminlerinin ve İlgili Açıklamaların Bağımsız Denetimi, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS%20540_%20kurum%20sitesi.pdf, Erişim Tarihi:19.07.2020
KGK, (2014). Bağımsız Denetim Standardı 570, İşletmenin Sürekliliği, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDSyeni11092019/BDS_570.pdf, Erişim Tarihi:19.07.2020
KGK, (2014). Bağımsız Denetim Standardı 720, Bağımsız Denetçinin Diğer Bilgilere İlişkin Sorumlulukları, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDSyeni11092019/BDS_720.pdf, Erişim Tarihi:19.07.2020
KGK, (2018). TFRS 16 Kiralamalar https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/TFRS_2020/TFRS16(1).pdf Erişim Tarihi:15.07.2020
KGK, (2018). TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/TFRS_2020/TFRS%207.pdf, Erişim Tarihi:15.07.2020
KGK, (2018). TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%201.pdf, Erişim Tarihi:15.07.2020
KGK, (2019). TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/TFRS_2020/TFRS%2015.pdf, Erişim Tarihi:15.07.2020
KGK, (2019). TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%2037(2).pdf, Erişim Tarihi:12.07.2020
KGK, (2019).TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/TFRS_2020/TFRS%2013.pdf, Erişim Tarihi:15.07.2020
KGK, (2019).TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%2019.pdf, Erişim Tarihi:15.07.2020
KGK, (2020). Covid-19’la İlgili Olarak Tanınan Kira İmtiyazları, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Diger/Ek%202.pdf, Erişim Tarihi:15.07.2020
KGK, (2020).TFRS 16 Kiralamalar ve Covid-19, https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/TFRS_16_COVID19%20.pdf, Erişim Tarihi:15.07.2020
KGK,(2006).TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/TFRS_2020/TFRS%205.pdf, Erişim Tarihi:15.07.2020
KPMG (2020-a). İş Dünyası Gözünden Covid-19'un Etkileri Anketi, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2020/04/is-dunyasi-gozunden-covid-19-un-etkileri-anketi.pdf, Erişim Tarihi:09.07.2020
KPMG, (2020-b). Covid19-finansal-raporlama-uzerindeki-potansiyel-etkileri.pdf, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2020/04/covid19-finansal-raporlama-uzerindeki-potansiyel-etkileri.pdf, Erişim Tarihi:06.07.2020
KPMG,(2020). Covid-19: Üçüncü Taraf Riskleri ve Yönetimi, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2020/05/COVID-19-Ucuncu-Taraf-Riskleri.pdf, Erişim Tarihi:01.06.2020
KPMG,(2020). Covid-19: Kurumsal Dayanıklılık, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2020/05/COVID-19-Kurumsal-Dayaniklilik.pdf, Erişim Tarihi:18.05.2020
Özcan, M. (2020). Covid-19 Salgınının Küresel Ticaret Üzerindeki Etkileri, İKV Değerlendirme Raporu, Covid-19 Salgınının Ekonomi, Güvenlik, Demokrasi ve Temel Haklar, Brexit,Tarım,Ticaret, Çevre ve İklim, Sosyal Politikalar Üzerindeki Etkileri. https://www.ikv.org.tr/images/files/COVID-19%20de%C4%9Ferlendirme%20notu%20nisan2020(1).pdf, Erişim Tarihi:09.07.2020
PWC, (2020). ‘Yeni Finansal Araçlar Standardı’ Beklenen kredi zararları nedir?, https://www.pwc.com.tr/tr/services/ufrs/pdf/ufrs-9-beklenen-kredi-zararlari.pdf, Erişim Tarihi:12.07.2020
PWC,(2020). Korona Virüsünün Muhasebe Uygulamalarına Etkisi, https://www.pwc.com.tr/tr/Hizmetlerimiz/denetim/ufrs-tfrs-raporlamasi/finansal-raporlama-standarti-tfrs-mart-2020.pdf, Erişim Tarihi:06.07.2020
TFRS 9, The Deloitte Times, Kasım 2018, https://www.denetimnet.net/UserFiles/TFRS_9.pdf, Erişim Tarihi:12.07.2020 Türk Ticaret Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6102.pdf, Erişim Tarihi:11.07.2020
TÜRMOB, (2020-a). Koronavirüs Krizi: Finansal Raporlama ve Denetim Üzerindeki Sonuçları, https://www.turmob.org.tr/ebulten/TURMOBHaber/52/files/assets/common/downloads/52.pdf, Erişim Tarihi:06.07.2020
TÜRMOB, (2020-b). Korona Salgınının Türkiye Ekonomisine Etkisi Değerlendirmeler ve Öneriler Raporu, 2020, Ankara, TÜRMOB Yayınları– 503
ULİSA, (2020). Kovid-19 (Koronavirüs) Salgınının Ekonomik Etkileri, https://aybu.edu.tr/yulisa/contents/files/ULI%CC%87SA12_Kovid_19_Ekonomik_Etkiler.pdf, Erişim Tarihi:09.07.2020
Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (2020). Resmi Gazete, 17.04.2020, Sayı:31102, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200417-2.htm, Erişim Tarihi:19.07.2020