Türkiye Özelinde Finansal Kırılganlık ve Temel Ekonomik Göstergeler

Finansal kırılganlık ekonomilerinin krizler karşısındaki dayanıklılığını ölçen bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Finansal kırılganlığı yüksek ekonomiler çok daha fazla ekonomik krizlere maruz kalmaktadır. Bu çalışma dolar kuru, BİST 100 Endeksi, dış ticaret hacmi ve kredi temerrüt takasının (CDS) finansal kırılganlık arasındaki etkileşimin tespit edilmesi amacıyla yapılmıştır. 0cak 2013 ve Ocak 2021 aralığındaki dönemler ele alınmış ve aylık bazda veriler kullanılarak analiz gerçekleştirilmiştir. Dolar kuru, BİST 100 Endeksi, dış ticaret hacmi ve CDS’in ARDL Sınır Testi kullanılarak finansal kırılganlık üzerindeki muhtemel etkisi incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre BİST 100 Endeksi finansal kırılganlığı kısa ve uzun dönemde etkilemektedir. CDS priminin ise finansal kırılganlığı kısa dönemde negatif, uzun dönemde ise pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca dış ticaret hacminin kısa ve uzun dönemde finansal kırılganlığı negatif etkilediği, dolar kurunun ise uzun dönemde finansal kırılganlığı etkilemediği görülmüştür.

Financial Fragility and Basic Economic Indicators in Turkey

Financial fragility emerges as a concept that measures economic resilience against crises. Economies with high financial fragility suffer greater exposure to economic crises. This study was conducted to show how the US dollar exchange rate, BIST 100 Index, foreign trade volume, and credit default swap (CDS) affect financial fragility. The study takes into account the January 2013-January 2021 period by conducting analyses using monthly data. The study examines the possible effects of the dollar exchange rate, BIST 100 Index, foreign trade volume, and CDS on financial fragility using the autoregressive distributed lag (ARDL) bound test. According to the results, the study has determined the BIST 100 Index and CDS premium to have short- and long-term effects on financial fragility. In addition, foreign trade volume was observed to negatively affect financial fragility in the short and long term and the dollar exchange rate to have no long-term effect on financial fragility.

___

  • Aspachs-Bracons, O., Goodhart, C.A.E., Dimitrios, P.T. & Zicchino, L. (2007). Towards a measure of financial fragility. Discussion Paper Series, England, Annals of Finance, 3 (1), 1-45. google scholar
  • Atukalp, M. E. (2021). Makroekonomik değişkenlerin finansal kırılganlık üzerine etkisi. İzmir İktisat Dergisi, 36(3), 695-708. google scholar
  • Bardsen, G. (1989). Estimation of long run coefficients in error correction models. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 51 (3), 345-350. google scholar
  • Büyükakın, F. ve Aydın, S. (2018). Öncü göstergelerle finansal kırılganlık endeksi: Türkiye örneği (1990-2017). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 113-125. google scholar
  • Calomiris, C. W. (1995). Financial fragility: ıssues and policy ımplications. Journal of Financial Services Research, 9, 241-257. google scholar
  • Cinel, E.A. (2018). Türkiye ekonomisinin kırılgan yapısı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (23), 57-66. google scholar
  • Çan, H. ve Okur, Dinçsoy, M. (2016). Kırılganlık göstergeleri ve kırılgan beşli ülkeleri üzerine bir inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, 22, 199-217. google scholar
  • Eğilmez, M. (2016, 25 Temmuz). Türkiye’nin Kredi Notu ve CDS Primi, Erişim adresi: http://www.mahfiegilmez.com/2016/07/ turkiyenin-kredi-notu-ve-cds-primi.html. google scholar
  • Felek, Ş., Yayla, N. ve Çeviş, İ. (2021). Türkiye’de finansal gelişme ve finansal kırılganlık ilişkisi üzerine bir analiz: 2007-2019. Journal of Yasar University, 16/63, 1164-1184. google scholar
  • Fielding, D. & Rewilak, J. (2015). Credit booms, financial fragility and banking crises. Economics Letters, 136, 233-236. google scholar
  • Fosu, E. O. & Mangus, F. (2006). Bounds testing approach to cointergration: an examination of foreign direct ınvestment, trade and growth relationship. Journal of American Applied Science, 3(11), 2079-2085. google scholar
  • Hacıgökmen, F. (2019). Ekonomik Kırılganlıklar; G-20 ülkeleri üzerinde bir inceleme. Politik Ekonomik Kuram, 3(2), 192-213. google scholar
  • Karakurt, B., Şentürk, S. H. ve Ela, M. (2015). Makroekonomik kırılganlık: Türkiye ve Şangay beşlisi araştırması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 283-307. google scholar
  • Kinda, T., Mlachila, M., & Ouedraogo, R. (2016). Commodity price shocks and financial sector fragility. IMF Working Papers 16/12. google scholar
  • Loayza, N. V. & Raddatz, C. (2007). The structural determinants of external vulnerability. The World Bank Economic Review, 21(3), 345-365. google scholar
  • Pesaran, M. H. & Shin, Y. (1998). An autoregressive distributed-lag modelling approach to cointegration analysis. Econometric Society Monographs, 31, 371-413. google scholar
  • Pesaran, M. H., Shin, Y. & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326. google scholar
  • Rinaldi, L., & Sanchis-Arellano, A. (2006). Household debt sustainability: What explains household non-performing loans? An empirical analysis. European Central Bank, Working Paper Series, No: 570. google scholar
  • Schroeder, S. (2009). Defining and detecting financial fragility: New Zealand’s experience. International Journal of Social Economics, 36(3), 287-307. google scholar
  • Şimşek, N., Hazar, A. ve Babuşcu, Ş. (2019). Türkiye’nin finansal kırılganlığına etki eden makro ekonomik faktörler. Journal of Economics and Financial Researches, 1(1), 48-74. google scholar
  • Taban, S. (2008). Türkiye’de enflasyon-ekonomik büyüme ilişkisi: Sinir testi yaklaşımı. Türkiye İstatistik Kurumu Akademi, 3(5), 145-167. google scholar
  • Tezer, H. (2016). Türkiye ekonomisinin 2003-2014 yılları arasındaki makro-ekonomik görünümü ve ekonomik kırılganlık belirtileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(35), 144-165. google scholar
  • Tokucu, E. (2012). Hyman Minsky’nin Finansal istikrarsızlık hipotezi çerçevesinde finansal krizler ve çözüm önerileri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(2), 189-212. google scholar
  • https://evds2.tcmb.gov.tr (Erişim Tarihi: 20.02.2022) google scholar
  • https://tr.investing.com (Erişim Tarihi: 20.02.2022) google scholar
  • https://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 20.02.2022) google scholar