TÜRKİYE'DEKİ ZORUNLU MUHASEBE MESLEK KURALLARININ AHLAK YAKLAŞIMLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Bu çalışma, muhasebe meslek ahlakı kurallarının hangi etik yaklaşım (deontolojik ve teleolojik) temelinde geliştirildiğini incelemeyi amaçlamaktadır. Muhasebe mesleğini icra edebilmek, kamuca onanan bir kurum tarafından verilen bir lisans gerektirmektedir. Bu lisans ile lisansı veren kurum, üyelerinin yetkinlik ve ahlaki etkinliğini de bir nevi onaylamış olmaktadır. Bu sorumluluk ile temsil etmiş olduğu mesleğin vakar ve onurunu korumak için meslek mensuplarının uyması gereken kurallar tanımlanmıştır. Bu çalışmada, meslek örgütü tarafından getirilen etik kuralların ahlak felsefesi açısından maddeler özelinde incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma tanımlayıcı bir çalışma olup ilgili kuralların normatif ahlak felsefesi yaklaşımları (Deontolojik ve Teleolojik etik) ile olan ilişkisi incelemeyi hedeflemektedir. İncelenen kuralların genel olarak deontolojik etik yaklaşımına uygun olduğu tespit edilmiştir.

THE ANALYSIS OF TURKEY COMPULSARY ACCOUNTING PROFESSION RULES IN TERMS OF ETHICS APPROACHES

The paper aims to analyze the accounting profession moral s rules in the basis of the ethical approaches (deontological and teleological). Accounting professions require a licensure given by a state-authorized chamber. With this licensure, the chamber approves the competency and the moral efficacy of its members. With the responsibility of a guarantor, the rules to which the members of the chambers have to obey, have been defined by the chambers in order to maintain the dignity and honor of the profession. In this paper, the rules which have been defined by organizations of profession are aimed to examine in terms of moral philosophy. This study, which is descriptive, aims to analyze the relationship between the defined rules and moral philosophy of normative approachesDeontological and Teleological ethics . It has been found that the rules generally comply with the assumptions of deontological ethics approach.

PDF

___

Akay, H. 2002. Muhasebe Mesleğinde Etik. Öneri: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 77-92.
Akdoğan, H. 2005. Muhasebe Meslek Etiğinde Teleolojik ve Deontolojik Yaklaşımların Karşılaştırılması . Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, s. 295-300.
Aktan, C. C. İlkçağdan Günümüze Ahlak Felsefeleri. canaktan.org: http:// www.canaktan.org/din-ahlak/ahlak/ahlak-felsefesi/ilkcagdan-gunumuze. htm adresinden alındı. Erişim: 02.07.2012
Altaş, M. B. Mesleki Değerler ve Etik. Malatya SMMMO: http://dosya. malatyasmmmo.org.tr/dosya/MESLEK%20HUKUKU%20VE%20 ET%C4%B0K%20KURALLAR_1_.pdf adresinden alındı. Erişim: 28.05.2012
Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E., & Bayraktaroğlu, S. 2012. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (7. Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Baofu, P. 2011. Beyond Ethics to Post-Ethics: A Preface to a New Theory of Morality and Immorality. USA: Information Age Publishing.
Carlson, D., & Kacmar, K. 1997. Perceptions of Ethics Across Situations: A View Through Three Different Lenses. Journal of Business Ethics, Vol.16(2), 147-160.
Carreira, F. A., & Guedes, M. 2008. Can we teach ethics and professional deontology? An empirical study regarding the Accounting and Finance degree. Social Responsibility Journal, Vol.4(1), 89-103.
Cecil, L. Important Branches and Theories of Ethics. ebrary: http://site.ebrary. com/lib/alltitles/docDetail.action?docID=10544586&p00=important%20 branches%20theories%20ethics adresinden alındı. Erişim: 16.06.2012
Duska, R., Duska, B. S., & Ragatz, J. A. (2011). Accounting Ethics. Second Edition, Oxford, UK: Wiley-Blackwell.
Ethics in Accounting: Encyclopedia of Business and Finance. eNotes.com: http://www.enotes.com/ethics-accounting-reference/ethics-accounting adresinden alındı. Erişim: 25.05.2012
Ferrell, O. C., Fraedrich, J., & Ferrell, L. 2011. Business Ethics: Ethical Decision Making and Cases. USA: South-Western.
Fieser, J. Ethics. The Internet Encyclopedia of Philosophy (IEP): http://www. iep.utm.edu/ethics/#H3 adresinden alındı. Erişim: 27.06.2012
Gaffikin, M. 2007. Accounting Theory and Practice: the Ethical Dimension. Accounting &Finance Working Paper 07/04, School of Accounting & Finance, University of Wollongong
Irwin, T. 2007. The Development of Ethics: A Historical and Critical Study; Volume I: From Socrates to the Reformation. New York: Oxford University Press.
Kutlu, H. A. 2008. Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İkilemleri: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63 (2), 143-170.
McPhail, K. 2006. Ethics and The Individual Professional Accountant: A Literature Review. Great Britain: The Institute of Chartered Accountants of Scotland.
Micewski, E., & Troy, C. 2007. Business Ethics Deontologically Revisited. Journal of Business Ethics, Vol. 72, 17-25.
Sakarya, Ş., & Kara, S. 2010. Türkiyede Muhasebe Meslek Etiğine Yönelik Düzenlemeler ve Meslek Mensupları Tarafından Algılanması Üzerine Bir Alan Araştırması. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 57-72. Selimoğlu, S. K. 1997. Muhasebe Meslek Ahlakı (Etik) Yaklaşımı. III.Türkiye Muhasebe Denetim Sempozyumu,Alanya: İSMMMO, 146-159.
Shaw, W., & Barry, V. 1992. Moral Issues in Business. California: Wadsworth Publishing.
Sirgy, M. J., & Lee, D.-J. 2007. Ethical Foundations of Well-Being Marketing. M. W. Vilcox, & T. O. Mohan içinde, Contemporary Issues in Business Ethics (s. 49-66). New York: Nova Science Publishers, Inc.
Sözbilir, N. 2000. Türkiyede Muhasebe Uygulamalarında Etiksel Boyutlar . Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Matbaası.
Yalçın, S. 2011. Muhasebe Meslek Mensupları ve İşletmelerin Etik Konusunda Tutumları: Türkiye Araştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi,52, 47-66.
Yıldız, G. 2010. Muhasebe Mesleğinde Meslek Etiği ve Kayseri İl Merkezinde Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 55Ağustos-Aralık, 155-178.
Yüksel, C. 2005. Devlette Etikten Etik Devlete: Kamu Yönetiminde Etik. TÜ- SİAD, Cilt 1. İstanbul: Türkiye Sanayicileri ve İşadamları Derneği Yayını, Yayın No:11/412.