TFRS 9 UYGULAMASININ TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KARŞILIK AYIRMA DÜZEYİNE ETKİSİ

Bu çalışmanın amacı 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren zorunlu uygulamanın başladığı Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS) 9-Finansal Araçlar Standardının Türk bankacılık sisteminin karşılık ayırma düzeyine olan etkisinin ortaya konulmasıdır. Bu çerçevede, Türkiye’de 2017 ve 2018 yıllarında faaliyet gösteren ve bu dönemde takipte kredisi bulunan 25 bankanın yıllık finansal tablolarından ve bağımsız denetim raporlarından alınan verilerle bankacılık sektöründe TFRS 9 uygulamasının zorunlu ve ihtiyati kredi zarar karşılıklarına etkisi incelenmiştir. Her iki karşılık tutarının da uygulama sonrası artış gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca ek olarak kredi zarar karşılıklarının aktife oranının da arttığı yönünde anlamlı sonuçlar elde edilirken, ayrılan ihtiyati karşılıkların da arttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Uluslararası Muhasebe Standartları, TFRS 9, Karşılık, Bankacılık, IFRS9

EFFECT OF TFRS 9 ON THE LEVEL OF LOAN LOSS PROVISIONS IN THE TURKISH BANKING SECTOR

The purpose of this study is to investigate the effect of the Turkish Financial Reporting Standard (TFRS) 9-Financial Instruments on the level of loan loss provisions in the Turkish banking system. In this context, the effect of TFRS 9 on mandatory and discretionary loan loss provisions is tested with data obtained from the annual financial statements and independent audit reports of 25 banks that had non-performing loan portfolios in 2017 and 2018. It is concluded that the amount of mandatory provisions, the ratio of provisions to total assets and, similarly, discretionary provisions increased significantly after the implementation of TFRS 9.

Keywords:

: International Accounting Standards, TFRS 9, Provision, Banking, IFRS9,

PDF

___

Adzis, A. A., Tripe, D. W., & Dunmore, P. (2016). IAS 39, income smoothing, and pro-cyclicality: evidence from Hong Kong banks. Journal of Financial Economic Policy.
Al-Sakini, S., Awawdeh, H., Awamleh, I., Qatawneh, A. (2021). Impact of UFRS 9 on the size of loan loss provisions: An applied study on Jordanian commercial banks during 2015-2019. Accounting, 7(7), 1601-1610.
Aytürk, Y. (2016). UFRS 9 Finansal Araçlar Kapsamında Yeni Değer Düşüklüğü Modeli ve Bankacılık Sektörüne Etkileri. Mali Çözum Dergisi, 137, 133-143.
Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (2017), “Karşılık Yönetmeliği Hakkında Basın Açıklaması”, https://www.bddk.org.tr/Duyuru/EkGetir/590?ekId=610 (Erişim Tarihi: 21.01.2022).
Birkan, R. (2019). TFRS 9 Finansal Araçlar Standardı Kapsamında Bankacılık Sektöründeki Kredi ve Alacaklara İlişkin Değer Düşüklüğü Karşılıklarının İncelenmesi. Bankacılar Dergisi, 109, 109-134.
Casta, J. F., Lejard, C., Paget-Blanc, E. (2019). The Implementation of the UFRS 9 in Banking Industry. In EUFIN 2019: The 15th Workshop on European Financial Reporting.
Çetinoğlu, T., Karaarslan, S. (2020). TFRS 9'a Geçişin Borsa İstanbul'da İşlem Gören Bankaların Hisse Senedi Fiyatlarına Etkileri. Mali Çözüm Dergisi, 30, 55-70.
Çiftci, H . (2021). Bankacılık Sektöründe Kredilerin TFRS-9’a Göre Muhasebeleştirilmesi ve Raporlanması – Beklenen Kredi Zararı . Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi , 14 (1) , 343-362.
European Banking Authority (2016), “EBA Report on Results from the EBA Impact Assessment of IFRS 9”, https://eba.europa.eu/documents/10180/1360107/EBA+ Report+on+impact+assessment+of+IFRS9 (Erişim Tarihi: 21.01.2022).
European Banking Authority (2017), “EBA Report on Results from the Second EBA Impact Assessment of IFRS 9”, https://eba.europa.eu/documents/10180/1720738/EBA+Report+on+results+from+the+2nd+EBA+I FRS9+IA.pdf (Erişim Tarihi: 21.01.2022).
European Banking Authority (2021), “IFRS 9 Implementation by EU Institutions”, https://www.eba.europa.eu/sites/default/documents/files/document_library/Publications/Reports/20 21/1024609/IFRS9%20monitoring%20report.pdf (Erişim Tarihi: 21.01.2022).
Gornjak, M. (2017). Comparison of IAS 39 and UFRS 9: The analysis of replacement. International Journal of Management, Knowledge and Learning, (1), 115-130.
Groff, M. Z., & Mörec, B. (2021). UFRS 9 transition effect on equity in a post bank recovery environment: the case of Slovenia. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 34(1), 670-686.
Ha, Y.S. (2017). Transition to IFRS 9 : Practical Guidance for the Foreign Reserves of Central Banks. World Bank, Washington, DC. https://openknowledge.world bank.org/handle/10986/27471 (Erişim Tarihi: 13.12.2018).
Hamadi, M., Heinen, A., Linder, S., Porumb, V. A. (2016). Does Basel II affect the market valuation of discretionary loan loss provisions?. Journal of Banking & Finance, 70, 177-192.
Huian, M.C. (2012). Accounting for financial assets and financial liabilities according to IFRS 9. Analele Ştiinţifice ale Universităţii» Alexandru Ioan Cuza «din Iaşi. Ştiinţe economice, 59(1), 27-47.
Kanagaretnam, K., Krishnan, G. V., Lobo, G. J. (2009). Is the market valuation of banks’ loan loss provision conditional on auditor reputation?. Journal of Banking & Finance, 33(6), 1039-1047.
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. (2019). TFRS 9 Finansal Araçlar’ın Yayımlanmasına İlişkin Kurul Kararı, 15 Ocak 2019 tarihli ve 30656 Sayılı Resmi Gazete.
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. (2017). TFRS 9 (2017 Sürümü), https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhase be%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2018Seti/TFRS/TFRS_9_2017%20S%C3%BCr%C3%BC m%C3%BC_2018.pdf (Erişim Tarihi: 21.01.2022)
Karaarslan, S., (2019). Bankalarda TMS 39'dan TFRS 9'a Geçiş ve Borsa İstanbul'da İşlem Gören Bankaların Hisse Senedi Fiyatları Ve Finansal Durum Tablosu Üzerindeki Etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
Karaarslan, S , Gülhan, O . (2020). TFRS 9’a Geçişin Türkiye'de Halka Açık Bankaların Finansal Durum Tablolarına Etkileri . Muhasebe ve Finansman Dergisi , (86) , 111-124 .
Köksal, M. O., Hazar, A., Babuşcu, Ş. TFRS 9 Kredi Karşılıkları Düzenlemesinin Bankaların Finansal Tablolarına Etkisinin Analizi. Balıkesir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (1), 27-54.
Magdalena, F. C. S., Martani, D. (2019). The Effect of UFRS 9 Adoption On Loan Loss Provisions. ICORE, 5(1).
Saltoğlu, M. (2016). UFRS 9 ve Beklenen Kredi Zararları Modeli. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(1), 51-66 .
Seitz, B., Dinh, T., Rathgeber, A. (2018). Understanding loan loss reserves under UFRS 9: A simulation-based approach. Advances in Quantitative Analysis of Finance and Accounting, (16), 311-357.
Shuman, M. A. R., & Arman, M. (2020). Effect of Implementation of UFRS 9 Provision Systems in GCC Countries: A Case Study using Data from Oman.
Sultanoğlu, B. (2018). Expected credit loss model by UFRS 9 and its possible early impacts on European and Turkish banking sector. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(3), 476-506.
Taşkın, C , Turanlı, M . (2019). TFRS 9 ve Temerrüt Olasılığı Modellemesi . Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi , 8 (1) , 273-284 .
Vuslat, U. S. (2020) TFRS 9 Uygulamasının Seçilmiş Bankalar Bazında Kredi Sınıflandırması Ve Karşılıkları Üzerindeki Etkisi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22), 297-314.