KISAKÜREK'IN "AKSIYON"UNDAN TOPÇU'NUN "HAREKET"INE: MUKAYESELI BIR OKUMA DENEMESI

Necip Fazıl Kısakürek ve Nurettin Topçu İslamcıve muhafazakâr camianın önemli fikir önderlerindeikisidir. Cumhuriyetin ilanını takip edenradikal reform yıllarında, resmi devlet ideolojisitarafından baskı altına alınan camianın yol arayışlarınıntemsilcilerinden olmuşlardır. Her iki fikiradamı da, pozitivist dünya görüşüne karşı çıkanve Blondel'in kurucusu olarak kabul edildiği, metafizikçevreler tarafından benimsenen hareket/aksiyon felsefesini düşüncelerinin temeline koymuşlardır.Ancak hareket felsefesi etrafında birle-şen bu iki düşünürün "hareketi/aksiyonu" yorumlamalarıbirbirlerinden oldukça farklıdır.Topçu, hareket felsefesini merhmamet, sorumluluk,hareket ve hürriyet kavramları çerçevesindeele alır. Merhamet duyan insanda olu-şan sorumluluk hissi hareketi meydana getirir.Böyle bir hareket sonunda insan hürriyetinekavuşur. Bu manevi yolculuk bir isyan hareketidir,hareket ise Allah'ın insanda isyanıdır.Kısakürek ise "aksiyon" kelimesini kullanmayıtercih eder. Onun aksiyon süreci iman, fikir veaksiyon şeklindedir. Aksiyon, soyut bir şey olanimanın madde üzerine görünür hale gelmesidir.Dolayısıyla Kısakürek'in aksiyonu maddeyehakim olmakla neticelenir.Topçu ile Kısakürek'in birbirlerinden oldukçafarklı olan hareket/aksiyon yorumları Topçu'yudaha metafizik ve derin bir felsefeye çekerkenKısakürek daha "reaksiyoner" bir yaklaşım içindekalmıştır. Bu sebeple Topçu'nun düşüncesindebir kurucu felsefe arayışının işaretlerini görmekmümkündür. Ancak yine bu sebepten Kısakürekkitlelere mâl olmayı başarırken Topçu daha entelektüelfakat kısıtlı bir çevrede var olabilmiştir.

K I S A K Ü R E K ' S " A C T I O N " A N D T O P C U ' S " M O V E M E N T " : A N A T T E M P T F O R C O M P A R A T I V E READING

Necip Fazıl Kısakürek and Nurettin Topçu are thetwo significant opinion leaders in the Islamist andconservative community. In the radical reformistyears following the proclamation of the republic,these two figures became the representativesof the community which was suppressed by theofficial ideology. The thinking system of bothwas centralized upon the Blondel's movement/action philosophy approved by metaphysiciansopposed to positivist world view. However, thesetwo thinkers came together around movementphilosophy that interpreted "movement/action" invery different ways.Topçu approaches movement philosophy fromthe perspectives of mercy, responsibility, movementand freedom. The feeling of responsibility inthe person feeling mercy creates the movement.At the end of this movement process, a personbecomes a free one. This spiritual journey is amovement of riot and the movement is the God'sriot in human. On the other hand, Kısakürekprefers to use the word of "action". His actionprocess was combined of faith, idea and action.Action is the faith's process of becoming visibleas being something intangible in substance.Thereby Kısakürek's action ends up with takingthe control of substance.The highly differentiated approaches of thesetwo thinkers towards movement/action philosophymade thinking system of Topçu more metaphysicaland deeper, on the other side Kısakürekinternalized a more "reactionist" approach. Forthis reason, it is possible to see the signs of aseeking for a founder philosophy in thinking systemof Topçu. However, again for the same reasonwhile Kısakürek could reach a wide range ofmasses, Topçu could have a chance to be knownwithin a limited but intellectual communit.

PDF

___

ARSLAN, Hüsamettin (1995), "Pozitivizm: Bir Bilim ideolojisinin Anatomisi", Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, (ed.) Sebahattin Şen, İstanbul, Bağlam Yayınları, ss. 541-583.
DURAN, Burhanettin (2004), "Kısakürek'in Siyasi Fikirleri Üzerine Bir Değerlendirme", Hece Dergisi Necip Fazıl Özel Sayısı, Ankara, ss. 75-82.
DURAN, Burhanettin, AYDIN, Cemil (2014), "Competing Occidentalisms of Modern Islamist Thought: Necip Fazıl Kısakürek and Nurettin Topçu on Christianity, the West and Modernity", The Müslim World, DOI: 10.1111/muwo.12028, ss. 479-500.
ELİBOL, Sadettin (1991), "Bergson Felsefesi ve Türkiye", Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 2 Ankara.
EMRE, Akif (2004), "Büyük Doğu ve Gelecek Tasavvuru", Hece Dergisi Necip Fazıl Özel Sayısı, Ankara, ss. 48-55.
ERKİLET, Alev (2004), "Büyük Doğu Nereden Doğar? İslâmcılık, Doğu-Batı Sentezciliği ve Necip Fazıl", Hece Dergisi Necip Fazıl Özel Sayısı, Ankara, ss. 66-74.
GÜNDOĞAN, Ali Osman Gündoğan, "Eylemde Sorumluluk Ve Özgürlük İlişkisi", http:// aliosmangundogan.com/PDF/Bildiri/Ali-Osman-Gundogan-Eylemde-Sorumluluk-veOzgurluk.pdf (07.01.2015): 1
GÜNDOĞAN, Ali Osman (1994), "Aksiyon Felsefesi", Felsefe Dünyası, Sayı: 11, Ankara.
KISAKÜREK, Necip Fazıl (1968), İdeolocya Örgüsü, İstanbul, Kayseri Yüksek İslam Enstitüsü Talebe Derneği Yayınları..
KISAKÜREK, Necip Fazıl (1976), Sahte Kahramanlar-İman ve Aksiyon-Özlediğimiz Nesil-İslam ve Öbürleri, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları.
KISAKÜREK, Necip Fazıl (1981), Ulu Hakan Abdülhamid Han, Büyük Dogu Yayınları, İstanbul, 1981.
KISAKÜREK, Necip Fazıl (1990), Çerçeve 3, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları.
KISAKÜREK, Necip Fazıl (2000), İman ve İslam Atlası, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları.
KISAKÜREK, Necip Fazıl (2003), Sahte Kahramanlar, İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
MOLLAER, Fırat (2007), Anadolu Sosyalizmine Bir Katkı, İstanbul, Dergah Yayınları.
NASR, Seyyid Hüseyin (2012), Bilgi ve Kutsal, İstanbul, İz Yayınları.
TOPÇU, Nurettin (1999), Ahlak Nizamı, İstanbul, Dergah Yayınları.
TOPÇU, Nurettin (2010a), Varoluş Felsefesi Hareket Felsefesi, İstanbul, Dergah Yayınları.
TOPÇU, Nurettin (2010b), Var Olmak, İstanbul, Dergah Yayınları.
TOPÇU, Nurettin (2011a), İsyan Ahlakı, İstanbul, Dergah Yayınları.
TOPÇU, Nurettin (2011b), İslam ve İnsan-Mevlana ve Tasavvuf, İstanbul, Dergah Yayınları.
TOPÇU, Nurettin (2011c), Felsefe, İstanbul, Dergah Yayınları.
TOPÇU, Nurettin (2011d), Yarınki Türkiye, İstanbul, Dergah Yayınları.
TOPÇU, Nurettin (2012), İradenin Davası Devlet ve Demokrasi, İstanbul, Dergah Yayınları.
YANAR, Işık, (2004) "Necip Fazıl Düşüncesinde Doğu-Batı ve Modernleşme", Hece Dergisi Necip Fazıl Özel Sayısı, Ankara, ss. 37-47.