Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Felsefe Dersine Yönelik Düşüncelerinin Belirlenmesi: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği

Sosyal bilgiler eğitimi programının ilk maddeleri ile hedefler kısmında belirtildiği gibi, sosyal bilgiler öğretmenlerinin önceliği; “dünyaya eleştirel bir gözle bakabilen ve problemlere karşı çözümleyici bakış açısı geliştirebilen vatandaşlar yetiştirmek” şeklindedir. Bunun için sosyal bilgiler öğretmen adaylarının felsefi bakış açılarının ne olduğunun farkında olması ve sosyal bilgiler öğretiminin amacının hangi felsefi bakış açılarıyla gerçekleştirilebileceğini bilmesi büyük önem arz eder. Bu sebeple çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının felsefe dersine yönelik düşüncelerinin belirlenmesidir. Araştırmada, felsefenin bütüncül yaklaşımı benimsenmiş; nitel araştırmanın odak grup çalışması esas alınmıştır. Çalışma grubu maksimum çeşitlilik örneklemi ile oluşturulmuştur. Çalışma grubunun seçiminde katılımcıların, 2014-2015 eğitim öğretim yılı bahar yarıyılındaki felsefe dersindeki akademik başarıları göz önünde bulundurulmuştur. Bu süreçte ilgili dersi alan öğretmen adayları üst, orta ve alt olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Her grupta cinsiyet değişkeni de göz önünde bulundurularak 2’şer adet katılımcı rastgele seçilmiştir. Seçilen katılımcıların araştırmaya katılım durumları gönüllülük esasına dayandırılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. İlgili form iki farklı alan uzmanı tarafından değerlendirilmiş ve kullanımının uygun olacağına karar verilmiştir. Araştırmanın güvenilirliğini sağlamak adına araştırmadan elde edilen bilgiler iki farklı puanlayıcı tarafından ayrı ayrı değerlendirilerek, kodlar ve temalar belirlenmiştir. Ayrıca katılımcı kontrolü de sağlanarak araştırmanın güvenilirliği arttırılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, öğretmen adaylarının almış oldukları felsefe dersi not ortalamaları ile felsefi düşüncelerinin uyuşmadığı göze çarpmış, bunun uygulanmakta olan bağıl sistemle ilişkili olabileceği düşünülmüştür. Anahtar Kelimeler: Felsefe, odak grup görüşmesi, sosyal bilgiler eğitimi

Anahtar Kelimeler:

Felsefe, odak grup görüşmesi, sosyal bilgiler eğitimi

Opinions of Social Studies Teacher Candidates on Philosophy Course: Mugla Sıtkı Kocman University Sample

As it is stated in social studies curriculum’s first items and objectives, social studies teachers’ priority is “raising citizens who are able to develop critical thinking and analysis skills for the problems encountered.” For this reason it is very crucial that social studies teachers should be aware of what their philosophical perspectives are and with which philosophical perspectives social studies teaching can be facilitated. Therefore, this study aims to reveal social studies teacher candidates’ opinions towards philosophy course. In this study, wholistic approach for philosophy was adopted, and focus group interview was conducted. Study group was formed in maximum variation sampling. In selection process of participants, the academic success of the participants on philosophy course in 2014-2015 academic year spring semester. In the process, teacher candidates having taken the course were categorized into three groups namely, upper, middle and lower groups. In every group, two participants were selected randamly regarding their gender. Participants attended the study voluntarily. A semi-structured interview form developed by the researchers was used. The form was evaluated by two field specialists and decided to be appropriate for the study. In order to provide reliability of the study, obtained data were evaluated by two different graders seperately and codes and themes were determined. In addition, participant control was also involved to raise the reliability of the study. Content analysis was applied for the analysis of the study. As a result of the study, it was revealed that teacher candidates’ philosophy course grades and philosophical perspectives did not match and it was considered that the results were affected by the curve system. Key words: Philosophy, focus group interview, social studies education

Keywords:

-,

PDF

___

Akcaoğlu Çayır, N., (2015). Çocuklar için felsefe. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama, 27,17-28.
Alkın-Şahin, Ş. ve Tunca, N., (2015). Felsefe ve eleştirel düşünme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (2), 192-206.
Aycan, N. ve Aycan, Ş., (2015). Düşünme ve düşünce analizinden kimyasal analize. IV. Ulusal Kimya Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi, Balıkesir.
Çınar, M. ve Köksal, N., (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilime ve bilimin doğasına yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 43-57.
Çüçen, A.K., (2000). Felsefeye giriş. 3. Baskı, Bursa: Asa Kitabevi.
Demircioğlu, İ. H. (2006). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilimler hakkındaki görüşleri. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 113-124.
Eğitim Sen, (2015). Eğitimde felsefeye daha çok yer verilmelidir. http://www.adanaegitimsen.org.tr/index.php/component/k2/item/1420-egitimde-felsefe- ye-daha-cok-yer-verilmelidir-imza-kampanyasi.
Felsefeciler Derneği, (2014). Düşünme eğitimi dersi zorunlu olmalıdır ve felsefe öğretmenleri tarafından verilmelidir!. http://www.felsefecilerdernegi.org.tr/arsiv/duyurular/item/107-%C3%BC%C5%9F%C3% BCnme-e%C4%9Fitimi-dersi-zorunlu-olmal%C4%B1d%C4%B1r-ve-felsefe-%C3% B6%C4%9Fretmenleri-taraf%C4%B1ndan-verilmelidir.html
Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş. P. Yalçınoğlu ve A. Ersoy (Çev. Ed.), Ankara: Anı Yayıncılık.
Jaspers, K., (2003). Felsefe nedir?. İ. Zeki Eyuboglu (Çeviren), Say Yayınları, 6. Baskı, İstanbul.: Say Yayınları.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: A source book of new methods. Beverly Hills, CA: Sage.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, (2015). http://www.ilkogretim.mu.edu.tr/tr/hakkimizda-437
Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: ıntegrating theory and practice. CA: Sage Publications.
Sönmez, V., (2010). Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu. 6. Baskı, Ankara: Anı-Seçkin Yayıncılık.
Şaşmaz Ören, F., Sevinç, Ö., S., Erdoğmuş, E. (2009). Öğretmen adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (58), 217-246.
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2009). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=38.
Taşdelen, V. (2007). Felsefe eğitimi: Bir yaşantının peşinde. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40 (2), 277-294.
Türk Eğitim Derneği (Derleyen), (2009). Öğretmen yeterlikleri. Türk Eğitim Derneği, Ankara.
Ülger, M. (2012). Düşünme eğitimi dersi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, Nisan 146, 67-72.
Yenilmez, K. (2011/II), Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Tarihi Dersine İlişkin Düşünceleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 79-90.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yüksek Öğretim Kurumu, (2015). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi. Temel Alan ve Uygulamaları, Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı & Mesleki Ağırlıklı), http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=48
Yüksek Öğretim Kurumu, (2015). Eğitim Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme. https://www.yok.gov.tr/documents/10279
/30217/eğitim_fakultesi_ogretmen_yetistirme_lisans_programları_mart 98.pdf; MEB Ders Programları - Talim Ve Terbiye Kurulu ... http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx