AMAZON KADINLARI VE "WONDER WOMAN" (2017) FİLMİ ÖZELİNDE SİNEMADA FEMME FATALE KAVRAMI

Sinemada mitolojik efsanelerin anlatımı her devirde popüler olmuştur. Anlatılan efsanelerden biri de Amazonların hikayesidir. Amazonların çizgi romandaki en büyük temsilcisi olan Wonder Woman 2017 yılında film olarak beyazperdeye aktarılmıştır. Çizgi roman ve mitoloji dünyasından sürekli olarak beslenen sinema sanatı Wonder Woman'ı biraz geç olarak beyazperdeye getirse de büyük bir başarı elde etmiştir. Filmde Amazon miti, feminizmin yükselişi, 1. Dünya Savaşı ve değişen dengeler gibi konular da ele alınmıştır. “Wonder Woman” filmine kadar kadın süper kahramanlar genelde erkek süper kahramanların arkasında ya da gölgesinde kalmıştır. Kadınlar, daha çok erkeklere yardımcı olan, onları destekleyici unsurlar olarak kullanılmışlardır. Oysaki Wonder Woman karakteri, tıpkı çizgi roman dünyasında 1940'lardan itibaren gösterdiği başarıyla erkek egemen kahraman dünyasını sarstığı gibi, sinemada da kendine has yapısıyla gişe rekorları kırmıştır. Filmin senaryosunda ve kadının temsilinde yeni söylem biçimlerinin geliştirildiği aşikardır. Bu çalışma kapsamında anaerkil senaryolarla efsaneleştirilmiş Amazon miti ve bu mitten yola çıkılarak hazırlanan 2017 yapımı "Wonder Woman" filmi, femme fatale tanımı ve kavramı bağlamında tartışmaya açılacaktır. 2017 yapımı filmde, sinemada daha önce benzerleri görülen femme fatale kadın tiplemesinin nasıl modernize edildiğini ve Diana karakteri oluşturulurken ne tarz kodlamalar kullanıldığı ortaya konulacaktır. Böylece sinema tarihi boyunca 1910'lu yıllardan günümüze kadar olan süreçte femme fatale kavramının belirgin kalıplarını, mitoloji ve süper kahraman formuyla buluşturan “Wonder Woman” filminde, sinema seyircisinin bilincine kodlanmış kalıpların yeniden nasıl tasarlandığı gözlenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Sinema, Çizgi Roman, Mitoloji, Amazonlar, Femme Fatale, Wonder Woman

THE CONCEPT OF FEMME FATALE IN THE CINEMA SPECIAL OF AMAZON WOMEN AND THE “WONDER WOMAN” (2017)

The narration of mythological legends in the cinema has been popular in every era. One of the legends told is the story of the Amazons. Wonder Woman, the biggest representative of the Amazons in comics, was transferred to the big screen as a movie in 2017. Although the art of cinema, which is constantly fed by the world of comics and mythology, brought Wonder Woman to the big screen a little late, it achieved great success. In the film, subjects such as the Amazon myth, the rise of feminism, World War I, and changing balances are also discussed. Until the Wonder Woman movie, female superheroes were often behind or overshadowed by male superheroes. Women have been used as supporting elements that help men more. However, the character of Wonder Woman broke box office records with her unique structure in cinema, just as she shook the male-dominated hero world with her success in the comic book world since the 1940s. New forms of discourse have been developed in the script of the film and the representation of women. Within the scope of this study, the myth of the Amazon, which is legendary with matriarchal scenarios, and the 2017 film "Wonder Woman" prepared based on this myth, will be discussed in the context of the definition and concept of femme fatale. In the 2017 film, it will be revealed how the femme fatale female character, whose similars were seen before, was modernized and what kind of coding was used while creating the Diana character. Thus, it will be tried to observe how the patterns coded in the consciousness of the cinema audience are redesigned in the movie Wonder Woman, which brings together the distinctive patterns of the concept of femme fatale, mythology, and superhero form throughout the history of cinema, from the 1910s to the present.

Keywords:

Cinema, Comics, Mythology, Amazons, Wonder Woman,

PDF

___

Akıskalı, M. C. (2017). Çizgi romanda üçüncü anlam. İsanbul: Işık Üniversitesi Sanat Kuramı ve Eleştiri Yüksek Lisans Programı Yayımlanmamış Bitirme Tezi
Akşit, O, O. - Favaro, A. (2014). Siborg figürleri olarak sinemada kadın kahramanlar. E-Journal of New World Sciences Academy, 9(2), 44-58.
Aktaş, S. (2018). İdeolojik bir aygıt olarak sinema: Topgun film anlatısında egemen ideolojinin temsili. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 96–112.
Arpacı, M. (2019). Cinsiyet, kötülük ve beden: femme fatale imgesinin kültürel inşası. Fe Dergi, 11 (1), 140-154.
Artun, E. (2009). Anonim Türk halk edebiyatı nesri. Adana: Karahan Kitabevi
Bakır, B. Onat, S. (2015). Hollywood sinemasında baştan çıkarıcı kadın figürünün dönüşümü. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 89-101.
Barker, C. - Galasinski, D. (2001). Cultural studies and discourse analysis: A dialogue on language and identity. London: Sage
Bektaş, S. (2014). Türk sinemasında kara film: Türsel bir inceleme. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Blok, Josine H. (1996). A tale of many cities: Amazons in the mythical past of Greek cities in Asia Minor. Proof and Persuasion: Essays on Authority, Objectivity and Evidence, (eds.: S. Marchand ve E. Lunbeck), 81-99, Turnou: Brepols.
Bonnefoy, Yves (2000). Antik dünya ve geleneksel toplumlarda dinler ve mitolojiler sözlüğü. Cilt I-II. (çev.: Levent Yılmaz), Ankara: Dost Kitabevi.
Bostan, Ayşe D. (2017). Şiddeti estetize etmenin aracı olarak bir süper kahraman: Wonder Woman. Marmara İletişim Dergisi, 28, 153-156.
Campbell, J. (2020). Tanrıçalar ve tanrıçanın dönüşümleri. (çev.: Nur Küçük), İstanbul: İthaki Yayınları
Campbell, J. - Moyers, B. (2009). Mitolojinin gücü: kutsal kitaplardan Hollywood filmlerine mitoloji ve hikâyeler. (çev.: Zeynep Yaman), İstanbul: MediaCat Kitapları.
Cantek, L. (2012). Türkiye'de çizgi roman. İstanbul: İletişim Yayınları
Cocca, C (2016). Superwoman gender, power and representation. New York: Bloomsbury.
Çakır, Dilek (2021). Ataerkil kültürün bir yansıması olarak femme fatale kadın temsili: Gone Girl filminde Medea miti. Yakın Doğu Üniversitesi 1. Uluslararası Sinema Sempozyumu, Kültür Sinema İlişkisi ve Sinema Dilinde Kültür Bildiri Kitabı, Lefkoşa
Çam, F. B. (2018). Avrasyalı atlı savaşçı kadınlar Amazonlar’ın gerçekliği üzerine yeni yaklaşımlar. Höyük, 8, 71-94.
Deniz, D. (2018). Bir imge olarak Şahmaran. (Yayın Aşamasında)
Ditum, S. (2012). Message to Catwoman: High heels may hobble your future career prospects. London: The Guardian.
Dorsay, A. (2000). Sinema ve kadın. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Duncan, R. - Smith, M. (2009). The power of comics history, form & culture. New York: The Continuum International Publishing Group.
Dunne, M. (2006). The representation of women in comic books, post WWII through the radical 60’s. PSU McNair Scholars Online Journal, 2 (1), [81-91].
Eraslan, Ş. (2014). Antik dönem sanatında Amazon kraliçeleri. Arkeoloji ve Sanat, 147, 67-78.
Erdoğan, Bayram (2007). Sorularla Türk mitolojisi. İstanbul: Pozitif Yayınları.
Estin, C. - Laporte, H. (2007). Yunan ve Roma mitolojisi. (çev.: Ümit H. Yolsal), İstanbul: Tübitak Yayınları.
Kabaağaçlı, C. Ş. (2003). Halikarnas Balıkçısı Anadolu efsaneleri. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kandiyoti, D. (2013). Cariyeler, bacılar, yurttaşlar. (çev.: Aksu Bora vd.) İstanbul: Metis Yayınları.
Karacalar, A. (2010). Amazonlar ve anaerkin çığlığı. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
Kireçci, Ü. (2008). Çizgi roman senaryosu. İstanbul: Crea Yayınevi.
Metin, Hüseyin (2009). Antik çağda Amazonlar söylencesi ve Attika seramikleri üzerindeki betimlemeleri. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, 79, 61-72.
Özcan, F. (2015). Grek mitolojisi ve sanatında kadına ilişkin davranış modellerinin yansıtılışı. Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 75-100.
Pitkethly, Clare (2013), Wonder woman. Icons of the American comic book: from Captain America to Wonder Woman. (ed.. R. Duncan ve M. J. Smith). California: ABC-CLIO-LLC.
Platin, A. (1985). Tek resimden dizi resime geçiş. Gösteri, 61, 64-65.
Robinson, L. S. (2004). Wonder women: Feminism and superheroes. London: Routledge.
Roloff, B. - Seeblen, G. (1996). Erotik sinema: Cinsellik sinemasının tarihi ve mitolojisi. (çev.: Veysel Atayman), İstanbul: Alan Yayıncılık.
Sabin, R. (1996). Comics, comix & graphic novels, a history of comic art. London: Phaidan Press.
Sağlam, N. (2007). Antik dünyanın savaşçı kadınları: Amazonlar. Aktüel Arkeoloji ve Sanat Dergisi, Eylül, 8-15.
Saraç, T. (2009). Büyük Fransızca-Türkçe sözlük. İstanbul: Can Yayınları.
Sears, K. (2018). Mitoloji 101 eski Yunan ve Roma mitolojisi hakkında bilmeniz gereken her şey. (çev.: E. Duru), İstanbul: Say Yayınları.
Simkin, S. (2014). Cultural constructions of the femme fatale: from Pandora's box to Amanda Knox. New York: Palgrave Macmillan.
Skinner, C. M. - Yeğen, İ. (2010). Mitler ve efsaneler. İstanbul: Parşömen Yayıncılık.
Smith, Sh. (1993). Kadının sinemadaki imajı. (çev: E. Demiray), 25. Kare Sinema Dergisi, 6, 19-24.
Sobol, Danold. J. (1999). Yunan mitolojisinde Amazonlar. (çev: B. Yumurukçağlar)i Ankara: Öteki Yayınevi.
Stainbrook, E. (2003). Reading comics: a theoretical analysis of textuality and discourse in the comics medium. Indiana University Unpublished PhD Thesis, Pennsylvania: Indiana University
Superheroes Decoded (2017). History Channel, 1. Sezon, 1.Bölüm, 30-33 dk.
Tuncer, N. (1993). Çizgi roman ve çocuk. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Umar, Bilge (2000). Karadeniz Kappadokia'sı. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Ünal, Ahmet (2013). Amazonların eski Anadolu kökenleri hakkında yeni kaynak ve gözlemler. Cedrus, 1, 21-32.
Weitzer R. - Kubrin C. E. (2009). Misogyny in rap music: a content analysis of prevalence and meanings. Men and Masculinities, 12 (1), 3-19.
Wigan, M. (2012). Görsel illüstrasyon sözlüğü. (çev.: Mehmet E. Uslu), İstanbul: Literatür Yayınları.
Van Dijk, T. (2003). Critical discourse analysis. In The Handbook of Discourse Analysis, (eds: D.Schiffrin at al.), 352-372. Oxford: Blakwell Publishing.
Yağlı, A. (2007). Modern bir anlatı sanatı olarak çizgi roman. İstanbul: Kriter Yayınevi.
Zizek, S. (2004). Yamuk bakmak: popüler kültürden Jacoues Lacan’a giriş. (çev.: Tuncay Birkan), İstanbul: Metis Yayınları.