Mohammed S.G. Abusamhadana, Neslihan Türkmenoğlu

Tarihi Okul Yapılarında Isıl Konfor Gereksinimleri Bağlamında Enerji İyileştirme Stratejileri: Ulugazi İlköğretim Okulu

Bu sebeple tarihi yapı bloğunda mevcut enerji tüketim miktarlarının değerlendirilebilmesi için 2014-2015 yıllarına ait aylık doğalgaz faturaları elde edilmiştir. Isıtma sistemlerinin verimliliği, işletim biçimleri, yapı kabuğunun fiziksel koşulları ve dış iklimsel parametrelerin bileşik etkisi altında oluşan iç ortam iklimsel şartları belirlemek üzere zemin katta, güney yönünde konumlanan örnek sınıfta sıcaklık, nem, iç hava hareketi hızı ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Ölçümlerle eşzamanlı uygulanan, öğrenci ve öğretmenlerin katıldığı anket çalışmalarıyla, kullanıcıların iç ortam iklimsel koşullardan memnuniyet dereceleri değerlendirilmiştir. Ulugazi İlköğretim okulu ana bloğu için yapılan literatür araştırması ile ölçüm ve anketlerden elde edilen veriler doğrultusunda belirlenen yapı kabuğu ve mekanik sistemlerde uygulanabilecek müdahale seçenekleri ele alınmıştır.Bu çalışmada İzmit Ulugazi İlköğretim Okulu’nda enerji verimliliği ve ısıl konforu arttırma amacıyla gerçekleştirilebilecek iyileştirme stratejileri incelenmiştir. Tarihi niteliğe sahip yapılarda gerçekleştirilecek müdahalelerin yapının özgün kimlik unsurlarına, tarihi, estetik değerine olumsuz etkide bulunmayacak düzeyde olması gerektiğinden, uygulamaya yönelik seçenekler, tarihi ve tarihi niteliğe sahip olmayan yapı tipleri özelinde farklılaşmalıdır. Bu bağlamda İzmit Ulugazi İlköğretim Okulu farklı zamanlarda inşa edilmiş 3 yapıdan oluşmakla birlikte, müdahale önerileri sadece tarihsel değere sahip olan ve 1932 yılında Kocaeli Valisi Eşref Seyit Bey tarafından Müteahhit Haşim Bey’e inşa ettirilen ana blok özelinde ele alınmıştır. Yapılarda enerji verimliliğini arttırmaya yönelik iyileştirme seçeneklerinin belirlenmesinde ilk aşama yapıların mevcut fiziksel koşullarının ve enerji tüketim biçim ve miktarlarının belirlenme sürecidir. Ölçümlerden ve anketlerden elde edilen veriler doğrultusunda belirlenen stratejiler, yapı kabuğunda gerçekleştirilecek iyileştirmeler, elektrik ve mekanik sistemlerde uygulanabilecek iyileştirmeler olmak üzere iki ana yaklaşımla değerlendirilmiştir. Yapı kabuğundaki uygulamalar; çatı, duvarlar ve zemin döşemelerinde yalıtım uygulamaları, pencerelerin enerji verimliliğini arttırmak üzere cam ve çerçeve sistemlerinde toplam ısı geçirme katsayısı düşük sistemlerle değişim, kapıların hava sızdırmaz özelliklere sahip yeni kapılarla değişimi gibi yaklaşımları içermektedir. Elektrik sistemlerinde; mevcut aydınlatma sistemlerinin daha enerji verimli elemanlarla değişimi ve iç ortamda görsel konforu arttıracak biçimde konum ve sayılarında artış gibi iyileştirme stratejilerinin yanısıra mekanik sistemlerde; her 2 bloka hizmet eden tek mevcut merkezi ısıtma sistemi sayısının ikiye çıkarılması ve yapı boyutları ve enerji gereksinimlerine bağlı olarak daha verimli sistemlerle değişimi, ısıtma süresini kullanıcı mevcudiyeti ve dış hava koşullarına bağlı olarak belirleyen otomatik açılma ve kapanma kontrollerine sahip sistemlerin eklenmesi şeklinde yaklaşımlar önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Enerji İyileştirme, Isıl Konfor, Tarihi okul yapıları

PDF

___

Kömürlü R., Arditi D., Gurgun A. P., Energy and Atmosphere Standards for Sustainable Design and Construction in Different Countries, Energy and Buildings, 2015, 90, 156–165.Rowings J. R., Walker R. O., Construction Energy Use, Journal of Construction Engineering and Management, 1984, 110(4), 447–458.http://herdem.av.tr/wp-content/uploads/2013_TURKEY_ENERGY_REPORT_ FINAL1.pdf?utm_source=Mondaq&utm_medium=syndication&utm_campaign=View-Original, (Ziyaret tarihi: 11 Ocak 2014).Patterson M. G., What is Energy Efficiency? Concepts, Indicators and Methodological Issues, Energy Policy, Fuel and Energy Abstracts, 1996, 24(5), 377-390. Nicol J. F., Humphreys M. A., New Standards for Comfort and Energy Use in Buildings, Building Research & Information, 2009, 37(1), 68-73.Roat S., Crichton D., Nicol J. F., Adapting Buildings and Cities for Climate Changes, 2nd ed., Elsevier, New York, 21-166, 2009.Fanger P. O., Thermal Comfort: Analysis and Applications in Environmental Engineering, 1st ed., Danish Technical Press, Copenhagen, 1970.Çakır Ç. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Binasındaki Isıl Konfor Koşullarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2006, 199398.http://www.dictionary.com/browse/effective-temperature, (Ziyaret tarihi: 16 Ocak 2013).Nicol J. F., Humphreys M. A., Adaptive Thermal Comfort and Sustainable Thermal Standards for Buildings, Building Research & Information, 2002, 34, 45-59.Bliuc I., Rotberg R., Dumitrescu L., Assessing Thermal Comfort of Dwellings in Summer Using Energy Plus, Proceedings of Clima 2007 WellBeing Indoors, Iaşi, Romania, 28 October 2007.Shove E., Chappells H., Lutzenhiser L., Hackett B., Comfort in a Lower Carbon Society, Building Research & Information, 2008, 36(4), 307-311. https://www.nrc-cnrc.gc.ca/ctu-sc/files/doc/ctu-sc/ctu-n64_eng.pdf (Ziyaret tarihi: 13 Mayıs 2015).Charles K., Fanger’s Thermal Comfort and Draught Models, National Research Council, IRC-RR-162, 45, 2013.Chandel S. S., Aggarwal R. K., Thermal Comfort Temperature Standards for Cold Regions, Innovative Energy Policies, 2012, 2, 1-5.Salonen H., Kurnitski J., Kosonen R., Hellgren U., Lappalainen S., Peltokorpi A., Reijula K., Morawska L, The Effects of the Thermal Environment on Occupants’ Responses in Health Care Facilities: A Literature Review, 9th International Conference on Indoor Air Quality Ventilation & Energy Conservation In Buildings, Icheon, South of Korean, 23-26 October 2016.ISO-7730, Moderate Thermal Environments: Determination of the PMV and PPD Indices and Specification of the Conditions for Thermal Comfort, International Organization of Standardization, Geneva, 1994.Bouden C., Ghrab N. An Adaptive Thermal Comfort Model for the Tunisian Context: A Field Study Results, Energy and Buildings, 2004, 37(9), 952-963.Dear R., Brager G., Cooper D., Developing an Adaptive Model of Thermal Comfort and Preference, Center for Environmental Design Research, ASHRAE RP- 884, 125-150, 1997.Mors S., Adaptive Thermal Comfort in Primary School Classrooms: Creating and Validating PMV Based Comfort Charts, Master’s Thesis, Eindhoven University of Technology, Faculty of Architecture, Building and Planning, Eindhoven, 2010, 0575261.Butera F., Advances in Building Energy Research, 4th ed., Eartscan, London, 2010. Mors S. T., Hensen J. L., Loomans M. G., Boerstra A. C., Adaptive Thermal Comfort in Primary School Classrooms: Creating and Validating PMV-Based Comfort Charts, Building and Environment, 2011, 46(12), 2454-2461.