DÎVÂN ŞİİRİNDE DESTAN KAHRAMANI OLARAK ZÂLOĞLU RÜSTEM
Fars mitolojisinin önemli kahramanlık figürlerinden biri olan Zaloğlu Rüstem, Firdevsî’nin Şehname’siyle ortaya çıkan destanî bir öykü olarak Fars şiir, edebiyat ve sanatında çok zengin ve derin bir şekilde işlenmiştir. Türk edebiyatına bu zengin işlenmişlik içinden gelen Rüstem, dîvân şairlerinin üzerinde en çok kalem oynattıkları bahislerden biri olarak göze çarpar. Bu bağlamda dîvân şairlerinin bir kahramanı olarak Rüstem’i oldukça benimsedikleri görülür. Kasidelerin methiye bölümlerinde Rüstem, memduhun kahramanlığına gönderme yapar. Bu itibarla dîvân şairleri, Rüstem ve onun savaş gereçleriyle ilgili zengin bir atıf dizgesi oluşturmuşlardır. Bu makalede dîvân şairlerinin mitolojik bir figür olan Rüstem’in cengâverlik yönüne ilişkin neler söyledikleri irdelenecektir. Böylelikle dîvân şairlerinin kahramanlık idesiyle özdeşleştirdikleri Rüstem figürünü nasıl işledikleri ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Dîvân şiiri, Zâloğlu Rüstem, Fars edebiyatı, Şehname, Firdevsî
___
- Akdoğan, Yaşar (Tarihsiz), Ahmedî, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10591,ahmedidivaniyasarakdoganpdf.pdf?0 25.02.2017. Arı, Ahmet (2011), Sâkıb Dede ve Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10645,sakibdededivanigirispdf.pdf?0 20.03.2017. Avşar, Ziya (Tarihsiz), Revânî Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10642,giris-revanipdf.pdf?0 16.03.2017. Aydemir, Yaşar (2009), Ravzî Divanı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10602,girispdf.pdf?0 12.02.2017. Başpınar, Fatih (2008), Beyânî, , T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10598,beyani-apdf.pdf?0 12-03.2017. Bayak, Cemal (Tarihsiz), Sehâbî Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10647,girispdf.pdf?0 18.03.2017. Bilgin, Azmi (2011), Nigârî Dîvânı, , T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10638,nigar-i-divani-azmi-bilgin-pdf.pdf?0 18.03.2017. Demirel, Şener (1999), Şehrî, Hayatı, Sanatı, Divanı’nın Tenkitli Metni ve Tahlili, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10652,girisvemetinpdf.pdf?0 15.03.2017. Harmancı, Esat (Tarihsiz), Süheylî, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10650,girismetinpdf.pdf?0 15.03.2017. Karaköse, Saadet (1994), Nev’îzâde Atâyî Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10637,nevi-zade-atayipdf.pdf?0 15.03.2017. Karaköse, Saadet (2001), Sa’îd Giray Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10644,said-giray-divanipdf.pdf?0 14.03.2017. Kavruk, Hasan (Tarihsiz), Şeyhülislam Yahyâ Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10655,seyhulislamyahyadivanihasankavrukpdf.pdf?0 12.03.2017. Macit, Muhsin (2012), Nedîm Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10635,nedim-divanipdf.pdf?0 18.03.2017. Meydan Larousse, Rüstem Maddesi, Sabah Gazetesi Yayınları, C.17, s.141, İstanbul. Taş, Hakan (2004), Vahyî Divanı ve İncelenmesi, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10658,girispdf.pdf?0 26.02.2017. Tatçı, Mustafa (Tarihsiz), Yûnus Emre Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10662,girispdf.pdf?0 26.03.2017. Yazar, İlyas (2012), Kânî Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri, Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10620,kani-divanipdf.pdf?0 19.03.2017. Yenikale, Ahmet (2012), Sünbülzâde Vehbî Dîvânı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri Erişim: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10651,sunbul-zade-vehbipdf.pdf?0 12.03.2017. Yıldırım, Nimet (2008), Fars Mitolojisi Sözlüğü, Kabalcı Yayınevi, İstanbul. Zavotçu, Gencay (2013), Klasik Türk Edebiyatı Sözlüğü, Kesit Yayınları, İstanbul.
- ISSN: 2587-1331
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Bülent KARA
Sayıdaki Diğer Makaleler
LOZAN MÜBADİLLERİNİN BURSA’YA İSKÂNLARI
Mesnevî Şerhi (Eş-Şerhu’l-Kitâbi’l Mesneviyyi’l-Ma’neviyyi’l-Muhtasar)
MİLLİ MÜCADELE’DEN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NE: MEHMET NECİB GÜVEN ve MECLİS FAALİYETLERİ
DÎVÂN ŞİİRİNDE DESTAN KAHRAMANI OLARAK ZÂLOĞLU RÜSTEM
TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN AKILLI TAHTA KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI