Tarih dersi sınav sorularının Bloom Taksonomisinin bilişsel alan düzeyi açısından sınıflandırılması

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim tarih öğretmenlerinin 2006-2007 eğitim-öğretim yılının tamamı ve 2007-2008 eğitim-öğretim yılının güz döneminde hazırladığı 1735 adet sınav sorusunu, Bloom Taksonomisi’nin bilişsel alan düzeyi açısından sınıflandırmaktır. Betimsel yöntemle gerçekleştirilen bu çalışmada, veriler doküman incelemesiyle elde edilmiştir. Araştırmanın gerçekleştirildiği 1 fen, 3 Anadolu ve 7 genel liseden oluşan toplam 11 lise, amaçlı örneklemle (Purposive Sampling) seçilirken; incelemesi yapılan 1735 sınav sorusunu hazırlayan 40 tarih öğretmeni, rastgele örneklemle (Random Sampling) seçilmiştir. Araştırmadan elde edilen verilere göre; tarih öğretmenlerinin, Bloom Taksonomisi ve taksonomiye dayalı olarak soru hazırlama hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığı anlaşılmıştır. Buna ilaveten, tarih dersi sınavlarında en fazla kavrama ve bilgi basamağı sorularının sorulduğu görülmüştür. Başka bir deyişle, tarih öğretmenleri daha ziyade alt düzey düşünmeye yönelik sorular hazırlamışlardır. Sınavlardaki üst düzey soruların tüm sorular içindeki oranının çok sınırlı seviyede kaldığı görülmüştür. Bunların haricinde üç tür liseden Anadolu ve fen liselerinde, genel liselere oranla üst düzey sorulara yetersiz de olsa daha fazla yer verildiği tespit edilmiştir.

___

  • AKBAŞ, Oktay (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının ilköğretim II. Kademede Gerçekleştirilme Derecesinin Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,(Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
  • AKTAN, Coşkun Can (2003). “Değişim ve Yeni Global Değerler”, Modernite ve Postmoderniteye Değişim, Edit. Coşkun Can AKTAN, Çizgi Kitabevi, Konya.
  • ALICIGÜZEL, İzzettin (1998). “Öğrencilerde Değer Duygusunun ve Olumlu Davranışların Geliştirilmesi”, Çağdaş Okulda Eğitim ve Öğretim, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
  • ASLAN, Rabia. (2007). Öğretmen Görüşlerine Göre İlköğretim Birinci Basamaktaki Öğrencilerin Temel Bilgi, Beceri ve Değerler Kazanma Düzeyleri, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir.
  • BARTH, James L. ve Abdullah DEMİRTAŞ (1997). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi, Yök/ Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara.
  • BOBAROĞLU, Metin (2002). Aydınlanma Sorunu ve Değerler, Ayna Yayınevi, İstanbul.
  • DOĞANAY, Ahmet (2002). “Sosyal Bilgiler ve Sosyal Bilgiler Öğretimi”, Edit: Cemil ÖZTÜRK; Dursun DİLEK, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, Pegem Yayıncılık, Ankara.
  • DURKHEIM, Emile (2004). Ahlak Eğitimi, Çev: Oğuz ADANIR, Dokuz Eylül Yayınları, İzmir.
  • İNAL, Rüstem (2004). Eğitim ve İktidar-Türkiye’de Ders Kitaplarında Demokratik ve Milliyetçi Değerler, Ütopya Yayınevi, Ankara.
  • NADİR, Mehmet (2005). Terbiye ve Ta’lim-i Etfal- (Çocukların Eğitim ve Öğretimi) Bir Eğitim Öncüsünün Yazıları 1895, Haz. M. Sabri KOZ-Enfel DOĞAN, İstanbul Erkek Liseliler Eğitim Vakfı, İstanbul.
  • NAYLOR, David T. ve Richard DİEM (1987). Elementary and Middle School Social Studies, Random House, United States Of America.
  • PARKER, Walter C. (2001). Social Studies İn Elementary Education, Merrill Prentice Hall, United States.
  • SARI, Mediha.(2007). Demokratik Değerlerin Kazanımı Sürecinde Örtük Program: Düşük ve Yüksek “Okul Yaşam Kalitesi”ne Sahip İki İlköğretim Okulunda Nitel Bir Çalışma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Adana.
  • SEZER, Özgen. (2005). İlköğretim 1. Kademe Türkçe Ders Kitaplarında Değerlerin İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
  • SÖNMEZ, Veysel (1997). Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen KIavuzu, Anı Yayıncılık, Ankara.
  • SUH, Bernadyn Kim; TRAIGER, Jerome. (1999). “Teaching Values Through Elementary Social Studies and Literature Curriculum”, Education, Summer 1999, 119 (4), ss. 723-728.
  • TITUS, Harold H. (1946). Living Issue In Philosophy, American Book Company, USA.
  • TITUS, Harold H. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6-7. Sınıflar Öğretim programı ve Kılavuzu, MEB Devlet Kitapları Müdürlüğü, Ankara.