ÇOCUK EDEBİYATINDA TARİHÎ METİNLERDEN YARARLANMA: ÂŞIK PAŞA'NIN GARİBNÂME'Sİ

Genel bir ifadeyle okul öncesinden başlayarak hemen hemen orta öğretimin sonuna kadar devam eden çocukluk ve ilk gençlik dönemindeki bireyler, kendilerine has birtakım fiziksel ve zihinsel özellikleriyle yetişkinlerden ayrılmaktadır. Özel durumları ve ayrıcalıkları olan bu yaş grubundaki bireylerin beslenme, giyinme vs. gündelik ihtiyaçları olduğu gibi henüz yetişkin olmayan bu bireylerin düşünce dünyasını besleyecek, onların karakterlerinin oluşmasına katkı sağlayacak, estetik ihtiyaçlarını karşılayacak sözlü ve yazılı edebî eserlere de ihtiyaçları vardır. Bu amaçla ortaya konulmuş eserlerin tümü, çocuk edebiyatı içerisinde değerlendirilmektedir. Çocuk edebiyatı metinleri bütün dünyada ya doğrudan doğruya çocuğa görelik ilkesinden hareketle özgün metinler olarak kaleme alınmakta ya da sözlü veya yazılı eski metinlerden hareketle yeni metinler oluşturulmaktadır.Türk edebiyatı çocuk edebiyatı metinlerine dönüştürülebilecek pek çok esere sahiptir. Bu çalışmada da Türk edebiyatının önemli eserlerinden birisi olan Âşık Paşa'nın Garibnâme'sindeki dört hikâyeden hareketle, bu ve benzer metinlerin çocuk ve gençlerde değer eğitimine nasıl katkılar sağlayabileceği konu edilmiştir.

MAKING USE OF HISTORICAL TEXTS IN CHILDREN'S LITERATURE: GARİBNAME BY ÂŞIK PAŞA

Individuals who are in childhood and early adolescence are different from grown-ups whith their unique physical and mental characteristics.Individuals of these age groups who have special conditions and priveleges have daily needs such as nutrition. Dressing up etc as well as the need for oral and written literary works which will feed their mental world, contribute to their character and meet their aesthetic needs. All works of art which are produced for his purpose are evaluated within children's literature.Texts of children's literature are either written as authentic texts all over the world or new texts are formed based on old oral or written texts.Turkish literature includes many works of art suitable for adaptation to children's literature.In our study, we try to show that this text and similar texts can contribute to the teaching of abstract notions in children and adoloscent basing our study on four stories in Garibname by Âşık Paşa.

___

  • CANATAK, A. Mecit (2011). "İbrahim Alâettin'in (Gövsa) Çocuk Şiirleri Adlı Eserinin Çocuk Edebiyatındaki Yeri", Turkish Studies, 6/2: 287-296.
  • CİRAVOĞLU, Öner (2000). Çocuk Edebiyatı, Esin Yayınevi, İstanbul.
  • Çocuk Edebiyatı Yıllığı 1987, Gökyüzü Yayınları, İstanbul.
  • Çocuk Edebiyatı Yıllığı 1988, Gökyüzü Yayınları, İstanbul.
  • Çocuk Edebiyatı Yıllığı 1989, Gökyüzü Yayınları, İstanbul.
  • ENGİNÜN, İnci (1998). "Çocuk Edebiyatında İdeoloji", 99 Soruda Çocuk Edebiyatı (Haz. M. Ruhi Şirin), Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • (EMRE), Ahmet Cevat (2000).Çocuklara Hikâye Anlatmak Sanatı, MEB Yayınları, İstanbul:
  • ERBAY, Nazire (2014). "Hayriyye-i Nâbi, Lutfiyye ve Telemak: Aynı Yüzyılların Farklı Kültürlerinden Çocuklara Ortak Nasihatler", Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 51:171-185.
  • GÖKŞEN, Enver Naci (1966). Örnekleriyle Çocuk Edebiyatı, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul.
  • GÜREL, Zeki, Temizyürek, Fahri, Şahbaz, Namık Kemal (2007). Çocuk Edebiyatı, Öncü Kitap Yayınları, Ankara.
  • GÜREL, Zeki (1988). "Dede Korkut'u Çocuklara Anlatmak", Türk Yurdu, 18/136: 66-71.
  • GÜNŞEN, Ahmet (2006). İlk Türkçecilerden Kırşehirli Âşık Paşa (Hayatı-Edebî Kişiliği ve Eserleri) Kırşehir Valiliği Yayınları, Kırşehir:
  • KANTARCIOĞLU, Sevim (1991). Eğitimde Masalın Yeri, MEB Yayınları, İstanbul. MERİÇ, Cemil (1980). Kırk Ambar. İletişim Yayınları, İstanbul.
  • NAS, Recep, (2002). Örneklerle Çocuk Edebiyatı, Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa.
  • SINAR, Alev (2006). "Türkiye'de Çocuk Edebiyatı Çalışmaları", Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 4/7: 175-225).
  • Sümbülzâde Vehbî (2004). Lutfiyye (Haz. Süreyya A. Beyzadeoğlu), MEB Yayınları, İstanbul.
  • ŞİMŞEK, Tacettin (2007). Çocuk Edebiyatı, Suna Yayınları, Konya.
  • TUNCER, Hüseyin, YARDIMCI, Mehmet (2000). Anadolu Öğretmen Liseleri İçin Çocuk Edebiyatı, MEB Yayınları, Ankara.
  • YAVUZ, Kemal (2000). Âşık Paşa, Garib-nâme I/1-2, TDK Yayınları, Ankara.
  • YAVUZ, Kemal (2000). Âşık Paşa, Garib-nâme II/1-2, TDK Yayınları, Ankara.
  • YÖRÜKOĞLU, Atalay (1992). Aile ve Çocuk, Özgür Yayınları, İstanbul.