Denizli İli Çal İlçesinden Selekte Edilen Hünnap Genotiplerinin Meyve Tutum Oranlarının Belirlenmesi

Hünnap (Ziziphus jujuba Mill.) 4.000 yıl önce Çin de kültüre alınan, günümüzde ise başta Çin olmak üzere Orta Asya, Avrupa ve Avusturalya’da geniş yayılım gösteren bir bitkidir. Bu çalışmada Denizli İli Çal İlçesinin farklı lokasyonlarından belirlenen 17 hünnap genotipinin, 2021 ve 2022 yıllarında meyve tutum oranları belirlenmiştir. Her genotip için 3 tekerrür ve her tekerrürde 3 sürgün olacak şekilde deneme planlanmış ve her sürgündeki çiçek sayıları ve sonrasında da meyve sayıları belirlenerek meyve tutum oranları hesaplanmıştır. Yapılan istatistiksel değerlendirmeler sonucunda, sürgündeki çiçek sayısı hariç diğer parametrelerde yıllar arasındaki farklılık istatistiksel olarak önemli olarak belirlenmiş (P≤0,0001). 2021 yılında en yüksek veriler elde edilmiştir. Sürgündeki ortalama çiçek adeti 2021 yılında 10,70 ile 56,10, 2022 yılında 13,80 ile 57,30, tutan meyve adeti ise yılara göre sırasıyla ortalama 1,20 ile 4,00 ve 0,50 ile 1,60 arasında değişim göstermiştir. Meyve tutum oranları incelendiğinde ise en yüksek meyve tutum oranı 2021 yılında 11 nolu genotipte % 17,47 olarak belirlenirken, en düşük meyve tutum oranı ise 2022 yılında 28 nolu genotipte % 1,05 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda meyve tutum oranı yüksek olarak belirlenen genotiplerin, ayrıntılı fenolojik ve pomolojik analizlerinin değerlendirilerek yörede kullanımının arttırılabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

hünap, seleksiyon, meyve tutum oranı

Determination of Fruit Set Rates of Jujube Genotypes Selected from Denizli-Çal Province

Jujube (Ziziphus jujuba Mill.) is a plant that was cultivated in China 4,000 years ago and is now widely distributed in Central Asia, Europe and Australia, especially in China. In this study, fruit set rates of 17 jujube genotypes determined from different locations of Denizli Province Çal District in 2021 and 2022. Experiments were planned with 3 replications for each genotype and 3 shoots in each replication. Fruit set rates were calculated by determining the number of flowers and fruit numbers in the shoot. As a result of the statistical evaluations, the difference between years was determined statistically significant (P≤0.0001) except the number of flowers in the shoot, and the highest data were obtained in 2021. The average number of flowers in the shoot, which was 10.70 and 56.10 in 2021, and 13.80 and 57.30 in 2022, changed between 1.20 and 4.00 and 0.50 and 1.60, respectively, according to years. When the fruit set rates are examined, the highest fruit set rate was determined as 17.47 % in genotype 11 in 2021, while the lowest fruit set rate was determined as 1,05% in genotype 28 in 2022. It was determined that the fruit set rate showed a significant and negative correlation with the number of flowers on the shoot, and a significant and positive correlation with the number of fruit set.

Keywords:

Jujube, selection, fruit set,

PDF

___

Ayaz M, Varol N, 2015. İklim Parametrelerindeki Değişimlerin (Sıcaklık, Yağış, Kar, Nispi Nem, Sis, Dolu ve Rüzgar) Zeytin Yetiştiriciliği Üzerine Etkileri. Zeytin Bilimi 5 (1):33-40.
Ecevit FM, Hallaç F, Dilmaç ÜT, 2002. Denizli İl Çivril İlçesi Gümüşsu Yöresinde Yetişmekte Olan Ünnap’ın Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar. TÜBİTAK TOGTAG TARP, 60s, Ankara.
Liu M, Wang J, Wang L, Liu P, Zhao J, Zhao Z, Yao S, Stănică, F, Liu Z, Wang L, Changwei Ao, Dai L, Li X, Zhao X, Jia, C, 2020. The Historical and Current Research Progress on Jujube–a superfruit for the Future. Horticulture Research. 7:119.
Liu P, Liu MJ, Zhao ZH, Liu XY, Wang JR, Yan C, 2009. Investigation on The Characteristics of Fruiting and Seed Development in Chinese Jujube (Ziziphus jujuba Mıll.). ISHS Acta Horticulturae I. International Jujube Symposium, September 21-25, 840.26, China.
Mishra S, Krška B, 2009. Effect Of Different Cultural Treatments On Yield And Physical Characteristics of Ziziphus jujuba Mıll. Grown In Czech Republic., Acta Horticulture 840: I International Jujube Symposium, September 21-25, China, 840.47.
Yang LU, Tao BAO, Jianling MO, Jingdan NI, Wei CHEN, 2021. Research Advances in Bioactive Components and Health Benefits of Jujube (Ziziphus jujuba Mill.) Fruit., J Zhejiang Univ Sci B., 15; 22(6): 431–449.
Yao, S. 2012. Jujube: Chinese Date in New Mexico. College of Agricultural, Consumer and Environmental Sciences New Mexico Eyalet Üniv. Koop. 330p.
Yao S, Huang J, Heyduck R, 2015. Jujube (Ziziphus jujuba Mill.) Flowering and Fruiting in the Southwestern United States. HortScience: A Publication of the American Society for Horticultural Science. 50(6): 839-846.
De Souza VAB, Byrne DH, Taylor JF, 1998. Heritability, Genetic and Phenotypic Correlations, and Predicted Selection Response of Quantitative Traits in Peach. I. An Analysis of Several Reproductive Traits. J. Am. Soc. Hort. Sci. 123, 598–611.
Peréz-González S, 1993. Bud Distribution and Yield Potential in Peach. Fruit Varieties Journal. 47: 18–25.
McPherson H. G, Richardson A. C, Snelgar W. P, Patterson K. J, Currie M. B, 2001. Flower Guality and Fruit Size in Kiwifruit (Actinidia deliciosa). New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science. 29(2), 93-101.
Saran PL. 2005. Studies on Genetic Divergence in Ber (Ziziphus mauritiana Lamk.) Germplasm. CCS Haryana Agricultural University, PhD. Thesis, 285p. Hisar, India.