İbn-i Haldun’un Düşüncesi ve Uluslararası İlişkiler
1332 yılında Tunus’ta doğan İbn-i Haldun, sırasıyla Fas, Mağrip, Endülüs, Dımışk ve bazı Afrika’daki küçük devletlerinde yaşamış ve 1406 yılında Mısır’da vefat etmiştir. O hayatının değişik dönemlerinde birçok devlet adamının yanında çeşitli makamlarda bulunmuştur. Târîhu’l-İber adlı kitabın giriş kısmını oluşturan iki ciltlik mukaddimesi sayesinde İbn-i Haldun dünya çapında ünlü bir siyasetçi, sosyolog, tarihçi, felsefeci ve şair olarak tanınmıştır.
İbn-i Haldun mukaddimesinde devletin kurulması ve ayakta kalması için hayatı öneme sahip olan asabiyet, insanların bireysel hayattan toplumsal hayata geçişi olarak tanımladığı ve uygarlık veya medenileşme olarak kabul edilen İlmi Ümran ve devletin oluşumu, büyümesi, zayıflaması gibi önemli konulardan bahsetmektedir. Asabiyet ve ümranı devletin oluşumuna giden süreç olarak kabul etmekle birlikte, ilmi Ümran’ın kurucusu olarak da kendisini kabul etmektedir. Ona göre, ümran kavramı ve ilmini ilk kullanan kişi kendisidir. İbn-i Haldun’un sosyal bilimlere sağladığı en önemli katkı ise, tarih yazım anlayışındaki eleştirel tarih yaklaşımı olmuştur. Ona göre tarih, neden-sonuç, tarafsızlık, akılcılık ve kaynak eleştirmesi ilkeleri esaslarına göre yazılmalıdır. Bu düşünürün düşünceleri uluslararası ilişkiler teorileri kapsamında realist düşünceye yakınlık göstermektedir.
___
- A.EzeliAzarkan. İbn-i Haldun’un devlet görüşü( yönetimler döngüsü). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 19.08.2018, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/esosder/article/view/5000067895.
- Arslan A. (2002). İbn-i Haldun’un ilim ve fikir dünyası, Ankara: Vadi Yayınları.
- Arı T. (2008). Uluslararası ilişkiler ve dış politika, Bursa: MkM Yayınları.
- Elmalı O.(2003). İbn-i Haldun ve Machiavelli’nin realist kuramları. Ekev Akademisi Dergisi. Cilt 7.(Sayı 15) Felsefe tarihi İbn-i Haldun( İbn-i Haldun’un tarih felsefesi). (1979).
- (MecidMesudi çev.). Tahran: Bangah Tercüme ve Naşri Kitap Yayınları.
- Fischel W. (y.t. yok.) İbn-i Haldun ve Timur. (S. Nefisi ve N. Nefisi Çev.). Tahran: Hüner Yayınları.
- Hülagü O.(1999). Farabi ve İbn-i Haldun’da devlet düşüncesi, İstanbul: Kırkambar Yayınları.
- İbn-i Haldun. (2004). Târîhu’l-İber. 6. Cilt. (A. M. Ayeti Çev. ). Tahran:İran Milli Kütüphanesi.
- İbn-i Haldun. (2011). bilim ile siyaset arasında hatıralar. Et-tarif. (V. Akyüz Çev. ) İstanbul: Dergâh Yayınları.
- İbn-i Haldun. (2012) Mukaddime. 1. Cilt. (M. P. Günabadi Çev.). İran: Elmi ve Ferhangi yayınları.
- Karagül M. (2016). İbn-i Haldun’da asabiyet ile devlet ve mülk ilişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İİBF Dergisi. Cilt 1(Sayı 6). Kaymak O. İbn-i Haldun’un asabiyet kavramı. 02.08.2018, http://www.ilimvemedeniyet.com/kavramsal-analizler-ibn-haldunun-asabiyetkavrami.html.
- Locoste Y. (2002). tarih biliminin doğuşu İbn-i Haldun. (M. Sert Çev.). İstanbul: Donkişot Yayınları.
- Rafih H. (2008). Berresi ve farazuFurudi devlet der Andişaiİbn-i Haldun( İbn-i Haldun düşüncesinde devletin incelenmesi). Faslnameitahasısı İlmi Siyaset (Siyaset Bilimler İhtisası Dergisi) Cilt 11 (Sayı 31).
- Say S. (2011). İbn-i Haldun’un düşünce sistemi ve uluslararası ilişkiler kuramı. İstanbul: Harf Yayınları.
- Şen Z. Unutulan dönem endülüs tarihine kısa bakış.07.08.2018, www.zafersen.com/unutulan-donem-endulus-tarihine-kisa-bir-bakis.pdf.
- Şenol H.F. (2014). İbn-i Haldun. A. Tunçel. (Ed). siyaset felsefesi tarihi Platon’dan Zizek’e. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Timur E. (1993). Ben cihan guşa Timur’um. (ZabiullahMansuri Çev. ) Tahran: Mastufi Yayınları.
- Toku N. (2002). İlmi Ümran İbn-i Haldun’da toplum bilimsel düşünce. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yıldırım Y.(1990). İbn-i Haldun’un metodu ve ümran teorisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi.
- Ziya H. ve Fahri Z.(1940). İbn-i Haldun, İstanbul: Kanaat Kitabevi.
- ISSN: 2687-3109
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Trakya Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Levant Düğümü ve Doğu Akdeniz’de Enerji Güvenliği
Meslek Yüksekokullarında Çeviri Eğitimi: Uygulanan Müfredat ve Yöntemlerin Değerlendirilmesi
İbn-i Haldun’un Düşüncesi ve Uluslararası İlişkiler
Hizmet İçi Eğitim Kavramı Üzerine Bir Analiz
3. Dünya: Devlet, Toplum ve İktisat Temelinde Mukayeseli Bir Analiz