“TÜRKİYE’NİN SIHHİ VE İÇTİMAİ COĞRAFYASI: KIRKLARELİ VİLAYETİ” ADLI ESERE GÖRE TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN KURULUŞUNDA KIRKLARELİ’NDE FOLKLORİK TIP

Cumhuriyet’in ilk yıllarında sağlık alanında atılan en önemli adımlardan biri illerin sağlık ve sosyal durumlarının saptanmasıdır. Bu amaçla görevlendirilen kişiler kentlerinin durumunu belirleyip bir rapor halinde Ankara’ya bildirmişlerdir. Bu raporlardan bir kısmı kitaplaşmıştır. Söz konusu kitaplardan biri de Sağlık Müdürü Dr. Ahmed Hamdi tarafından hazırlanmış olan “Türkiye’nin Sıhhi ve İçtimai Coğrafyası: Kırkkilise “Kırklareli” Vilayeti” adlı eserdir. 1925 yılında basılan kitap kırk beş sayfadır ve yedi bölümden oluşmaktadır. Kitapta; ilin nüfus profilinden gelir durumuna, eğitimden tarıma, sağlık kurumlarından beslenme alışkanlıklarına pek çok konuya değinilmiştir. Sağlık folkloru ile ilgili bilgiler kitabın üçüncü bölümünde yer almaktadır. Bu bölümde yöredeki sağlık ile ilgili batıl inançlar ve halkın modern sağlık kuruluşlarına ilgisi üzerinde durulmuştur. Bu bölümden yöre halkının sağlık problemleri nedeniyle tekkelere, hocalara, üfürükçülere ve akıl dışı uygulamalara yoğun olarak başvurduklarını anlaşılmaktadır. Yazara göre Cumhuriyet ile birlikte halkın tutumunda olumlu yönde bir gelişme olmuştur. Anahtar Kelimeler: Kırklareli; Sağlık; Sosyal Coğrafya; Folklorik Tıp.

Based on the Book “Health and Social Geography of Turkey: The City of Kirklareli”, Folkloric Medicine during the Foundation of Turkish Republic

Abstract One of the important steps in the early years of The Turkish Republic is investigation of the health and social conditions of cities. Officers appointed for this purpose determined the status of the cities and reported them to Ankara. Parts of the report were published in several books. One of these books, “Health and Social Geography of Turkey: The City of Kırkkilise (Kırklareli)”, was written by Dr. Ahmed Hamdi who was the Director of Health. The book was published in 1925 and consists of seven chapters and forty five pages. The book includes many topics such as income status and population profile of the cities, education, agriculture, health institutions, and eating habits. The third chapter of the book provides information about the folkloric health. The main focus of the chapter is superstitions related to health and the interest of society in modern health care facilities. This section explains how local people generally consulted to dervish lodges, hodjas, and healers about their health related problems and applied many irrational treatments. According to the author, the foundation of The Turkish Republic had improved public awareness in modern health practices.

___

  • Gümüşçü O. Milli Mücadele Dönemi Türkiye Coğrafyası İçin Bilinmeyen Bir Kaynak, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı: 45, Cilt: XV, Kasım 1999,s:939-969
  • Ahmet Hamdi. Türkiye’nin Sıhhi ve İçtimai Coğrafyası: Kırklareli Vilayeti. İstanbul Kâğıtçılık ve Matbaacılık Anonim Şirketi 1341 (1925).
  • Türkan Doğruöz. Kırklareli Tarihine Işık Tutacak Bir Eser: Türkiye’nin Sıhhi-i İçtimai Coğrafyası Kırklareli Vilayeti. History Studies Volume 3 / 1, 275-84, 2011.
  • Barlas U. Gaziantep’in Sıhhi ve İçtimai Coğrafyası. Hilmi Barlas Eğitim Vakfı Yayınları, 2010.
  • Erdem F. Türk Hekimleri Bibliyografyası, İstanbul, s:248; 1948.