Baharatlar asırlardır insanoğlu tarafından birçok hastalığın tedavisinde, dini törenlerde, lezzet ve koku mad- delerinde kullanılagelmiştir. Çalışma esas olarak bir dizi bilimsel çalışma sonucunda farklı farmakolojik etkileri olduğu kanıtlanan çörek otunun hem doğal antioksidan olarak hem de sahip olduğu öteki özellikleri nedeniyle önemi vurgulanacak olup tarih boyunca kullanımından da söz edilecektir. Son yıllarda hem ülkemizde hem de Ortadoğu’da alternatif tıbbın gözde baharatlarından olan çörek otu’nun etkin maddesi thymoquinone’un antikanserojenik etkileri bilinmektedir. Tutankamon’un mezar buluntuları arasında ortaya çıkarılan çörek otu yağına ilişkin örnek, onun eski çağlar- dan beri kullanıldığı hakkında fikir vermektedir. İyileştirici ve güzelleştirici etkilerinden dolayı Kleopatra tara- fından da kullanıldığına ilişkin ipuçları bulunmaktadır. Dioskorides tarafından ağrı kesici etkisi ve antihelmen- tik özellikleriyle kullanıldığı Hipokrat tarafından ise karaciğer hastalıklarında ve sindirim sistemi şikayetlerini gidermek amacıyla kullanılmıştır. İbni Sina’nın tıp tarihi açısından önemli bir kaynak olarak kabul gören eseri “Kanun” da çörek otunun metabolizmayı uyaran ve halsizlik-uyuşukluk giderici etkisi vurgulanmaktadır. Çörek otunun çeşitli özellikleri dini söylemlerde de vurgulanmaktadır. Bu konuda bilinen en eski yazılı belge “Eski Ahit”tir. İslam Peygamberi Hz Muhammed’in (sas) “Çörek otunu kullanın, ölümden başka her şeye devadır” sözü çörek otunun inançlı bir biçimde ve kitlesel olarak kullanılmasını etkilemesi açısından anlamlıdır. Günümüzün modern tıbbı, çörek otu bitkisinin uyarıcı etkisinden faydalanarak farklı grup hastalıkların teda- visine çalışmaktadır. Kullanım yöntemi etkinliği açısından önemlidir. Çörek otu tohumları ve çörek otu yağının hem pek çok sağlıktan sapma durumunda iyileştirici olarak hem de çeşitli hastalıkların önlenmesindeki koru- yucu etkisi nedeniyle alternatif tıpta vazgeçilmez bir kaynak olacağı varsayılmaktadır

Abstract Baharatlar asırlardır insanoğlu tarafından birçok hastalığın tedavisinde, dini törenlerde, lezzet ve koku maddelerinde kullanılagelmiştir. Çalışma esas olarak bir dizi bilimsel çalışma sonucunda farklı farmakolojik etkileri olduğu kanıtlanan çörek otunun hem doğal antioksidan olarak hem de sahip olduğu öteki özellikleri nedeniyle önemi vurgulanacak olup tarih boyunca kullanımından da söz edilecektir. Son yıllarda hem ülkemizde hem de Ortadoğu’da alternatif tıbbın gözde baharatlarından olan çörek otu’nun etkin maddesi thymoquinone'un antikanserojenik etkileri bilinmektedir. Tutankamon’un mezar buluntuları arasında ortaya çıkarılan çörek otu yağına ilişkin örnek, onun eski çağlardan beri kullanıldığı hakkında fikir vermektedir. İyileştirici ve güzelleştirici etkilerinden dolayı Kleopatra tarafından da kullanıldığına ilişkin ipuçları bulunmaktadır. Dioskorides tarafından ağrı kesici etkisi ve antihelmentik özellikleriyle kullanıldığı Hipokrat tarafından ise karaciğer hastalıklarında ve sindirim sistemi şikayetlerini gidermek amacıyla kullanılmıştır. İbni Sina’nın tıp tarihi açısından önemli bir kaynak olarak kabul gören eseri “Kanun” da çörek otunun metabolizmayı uyaran ve halsizlik-uyuşukluk giderici etkisi vurgulanmaktadır. Çörek otunun çeşitli özellikleri dini söylemlerde de vurgulanmaktadır. Bu konuda bilinen en eski yazılı belge “Eski Ahit”tir. İslam Peygamberi Hz Muhammed’in (sas) “Çörek otunu kullanın, ölümden başka her şeye devadır” sözü çörek otunun inançlı bir biçimde ve kitlesel olarak kullanılmasını etkilemesi açısından anlamlıdır. Günümüzün modern tıbbı, çörek otu bitkisinin uyarıcı etkisinden faydalanarak farklı grup hastalıkların tedavisine çalışmaktadır. Kullanım yöntemi etkinliği açısından önemlidir. Çörek otu tohumları ve çörek otu yağının hem pek çok sağlıktan sapma durumunda iyileştirici olarak hem de çeşitli hastalıkların önlenmesindeki koruyucu etkisi nedeniyle alternatif tıpta vazgeçilmez bir kaynak olacağı varsayılmaktadır.