Kuzeyin Korkulan Savaşçıları: Vikinglerin Tıp Kültürü

Tıp, ortaçağda özellikle savaşçı doğası olanlar için daha değerliydi. Savaşçı özellikleriyle öne çıkan Vikinglerin buna karşın tıp kültürüne dair pek fazla bir şey bilinmemektedir. Viking tıbbına bakıldığında iki döneme ayrıldığı söylenebilir: Putperest dönem ile Hristiyanlığın kabulü. Putperest döneme ait Viking tıbbının sınırları daha çok destanlardan anlaşılmaktadır. Bu dönemde inanılan tanrılar tıp konusunda da ön plana çıkmıştır. Odin bu konuda önde gelen tanrılardandır. Rün bilgisi, sihir, büyü ve batıl alışkanlıklar tıbbın ayrılmaz parçaları olmuştur. Putperest döneme ait tıp kültüründe kadın şifacılar ise başrolde olmuştur. Viking toplumunda bu kadın şifacılar büyük saygı görmüşlerdir. Viking toplumunun hastalıkları ve özellikle de şiddetin bir yaşam döngüsü haline gelmesi, sahip oldukları tıbbın sınırlarını çizmiştir. Vikingler kimi zaman Avrupa şehirlerine yaptıkları baskınlarda hekimleri de esir alarak onlardan faydalanmışlardır. Vikingler arasında Hristiyanlığın aşamalı kabulü ise tıp kültürlerini doğrudan etkilemiştir. Avrupa’ya giderek ilk feda tıp eğitimi alan en önemli Vikingli hekim ise Hrafn Sveinbjarnarson’dır. Hrafn’ın başlattığı bu girişim Viking tıbbı için gerçek bir milat sayılmıştır. Viking bölgelerinden eğitim almak için Avrupa hekimler gitmeye başlamıştır. Putperest tıp gelenekleri de yerini manastır tıp örgütlenmelerine bırakmaya başlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Destan, Rün, Putperest, Hristiyanlık, Hrafn Sveinbjarnarson

The Feared Warriors of the North: The Medical Culture of the Vikings

Medicine was more valuable in the Middle Ages, especially for those with a warrior nature. On the other hand, not much is known about the medical culture of the Vikings, who stood out with their warrior characteristics. When we look at Viking medicine, it can be said that it is divided into two periods: adoption of Christianity and the pagan period. The limits of Viking medicine belong to the pagan period are mostly understood from the epics. The gods that were believed during this period was at the fore in medicine, too. Odin is one of the leading gods in this regard. Runic knowledge, magic, sorcery and superstitions have become integral parts of medicine. In the medical culture of the pagan period, female healers played the leading role. These female healers were held in high esteem in Viking society. The diseases of Viking society and especially the turning of the violence to be cycle of life has drawn borders of the medicine that they have. Vikings sometimes took advantage of physicians that they took captivate during their attack in European cities. The gradual acceptance of Christianity among the Vikings directly affected their medical culture. Hrafn Sveinbjarnarson is the most important Viking physician who went to Europe and received the first sacrifice medicine education. This initiative, initiated by Hrafn, was considered as a true milestone for Viking medicine. European physicians began to go to the Viking regions to receive education. Pagan medical traditions also began to give way to monastic medical organizations.

Keywords:

Epic, Rune, Pagan, Christianity, Hrafn Sveinbjarnarson,

PDF

___

. Oxford Dictionary of English. Oxford: Oxford Dictionary Press; 2003. 2. Tüfekçioğlu MT. (Haz.), Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu ve Türkçe: Matematik Bilim Gönül. İstanbul: Çelik Dağıtım; 1998. 3. Logan FD. The Vikings in History. New York-London: Routledge; 2005. 4. Jones G. A History of the Vikings. Oxford: Oxford University Press, Oxford; 2001. 5. Karaimamoğlu T. Ortaçağ Avrupa’sında Salgın Hastalıklar. İstanbul: Selenge; 2021.
6. DuBois T. Nordic Religions in the Viking Age. Philadelphia: University of Pennsylvania Press; 1999.
7. Gregory of Tours. History of the Franks. Latinceden İngilizceye Çev. E. Brehaut, New York: Columbia University Press; 1916.
8. Robertson D. Magical medicine in Viking Scandinavia. Medical History 1976; 20(3): 317-322.
9. irisharchaeology.org [Internet]. Irish: irisharchaeology [updated 2015 September 17; cited 2023 January
13]. Available from:http://irisharchaeology.ie/2015/09/odins-skull-a-macabre-amulet-from-denmark.
10. The poetic edda. Eski Norsça’dan İngilizce Çev. L. M. Hollander, Austin: University of Texas Press; 1962.
11. Egil's saga. İngilizce Çev. E. R. Eddison, London: HarperCollins; 2015.
12. Wolf K. Daily Life Of The Vikings. Westport: The Greenwood Press; 2004.
13. Sturluson S. Heimskringla: History of the Kings of Norway. Austin: University of Texas Press; 1964.
14. hurstwic.org [Internet]. Denmark: Health, Grooming, and Medicine in the Viking Age [updated 2022 April 8; cited 2023 February 18]. Available from:https://www.hurstwic.org/history/articles/daily_living/text/health_and_medicine.htm.
15. Westphalen N. Viking Warfare, Ships and Medicine. Journal of Military and Veterans Health 2020;28(4):16-27
16. William of Malmesbury's Chronicle of the Kings of England. İngilizce Çev. Ve Haz. J.A. Giles, London: CreateSpace Independent Publishing Platform; 2016.
17. Burfield B. Medieval Military Medicine From the Vikings to the High Middle Ages. Yorkshire-Philadelphia: Pen & Sword Books Ltd; 2022.
18. The Man in the Panther’s Skin. İngilizce Çev. ve Haz. Marjory Scott Wardrop, London: Royal Asiatic Society; 1912.
19. Karaimamoğlu T. Orta Çağ Avrupa’sında Hastanelerin Kuruluş Süreci Ve Üstlendikleri Görevler. Journal of History School 2022; 15(56):89-107.
20. Karaimamoğlu T. Ortaçağ Avrupası’nda Tıp Kültürü ve Gelişmeleri. Tarih ve Gelecek Dergisi 2017;3:44-63.
21. Short W. R. Icelanders in the Viking Age: The People of the Sagas. London: McFarland & Company; 2010.