Sigara bırakma polikliniğine başvuran kişilerde bırakma oranları ile bırakma durumunu etkileyen faktörler

Amaç: Sigara bağımlılarında sıklıkla kronik obstruktif akciğer hastalığı başta olmak üzere, astım gibi akciğer hastalıkları ile birlikte birçok sistemik hastalık görülmektedir. 2030 yılından sonra her yıl sigara tüketimine bağlı 8.4 milyon kişinin öleceği hesaplanırken bu kişilerin %80’inin gelişmekte olan ülkelerde gerçekleşeceği düşünülmektedir. Araştırmamızda sigara bırakma polikliniğine başvuran olguların sosyodemografik özelliklerinin ve sigara kullanımını bırakmada etkili olabilecek faktörlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Ocak 2019-Aralık 2021 tarihleri arasında Kars Harakani Devlet Hastanesi sigara kullanımını bırakmak için sigara bırakma polikliniğine başvuran 517 kişi çalışmaya alınmıştır. Katılımcılardan tarafımızca hazırlanan sosyodemografik özellikler, fagerström nikotin bağımlılık testi ile birlikte sigara içme davranışları ile ilgili soruların olduğu formu doldurmaları istenilmiştir. Bulgular: Araştırma da sigara kullanımını bırakabilen 118, bırakamayan 399 kişi olmak üzere 517 kişinin verileri değerlendirilmiştir. Günlük içilen sigara sayısı, sigara kullanımına başlama yaşı, Fagerstrom ölçek skorları arasında gruplar arasında anlamlı fark tespit edilmemiştir. Evde sigara içilen kişilerde gruplar arasında anlamlı fark tespit edilmiştir. Uygulanan tedavi rejimlerine göre de gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmemiştir. Sonuç: Sigara bırakma oranlarının düşük olduğu için kişilerin daha yakından sık aralıklarla görüşmeye çağırılması motivasyonlarının arttırılması önemlidir. Ayrıca her bağımlılık yapan madde gibi sigara kullanımına başlanmamasını sağlamak için uygulanan politikaların daha da genişletilmesi gerekmekte olduğunu düşünüyoruz.

Anahtar Kelimeler:

Sigara bırakma polikiniği, sigara bırakma, nikotin bağımlılığı

Factors affecting smoking cessation rates and status in individuals presenting to the smoking cessation outpatient clinic

Objective: Many systemic diseases, especially chronic obstructive pulmonary disease along with lung diseases such as asthma, are seen in smokers. While it is estimated that 8.4 million people will die of tobacco consumption every year after 2030, it is thought that 80% of these deaths will occur in developing countries. Our study aimed at determining the sociodemographic characteristics of patients presenting to the smoking cessation outpatient clinic and the factors that may affect smoking cessation. Method: The study included 517 individuals who presented to the smoking cessation outpatient clinic of Kars Harakani State Hospital between January 2019 and December 2021 to quit smoking. Participants were asked to fill out a form prepared by us, including questions about sociodemographic characteristics and smoking behaviors, and the Fagerström test for nicotine dependence. Result: The data of 517 people, including 118 who were able to quit smoking and 399 who were not, were analyzed in the study. There was no significant difference between the groups regarding the Fagerström test scores in terms of the number of cigarettes smoked per day and age at onset of smoking. In terms of individuals who smoked at home, there were significant differences between the groups. There was no statistically significant difference between the groups by the treatment regimens given. Conclusion: Since smoking cessation rates are low, it is important to invite individuals to interviews more frequently and increase their motivation. Moreover, we are of the opinion that the policies implemented to ensure not to start smoking, like any other addictive substance, should be further expanded.

Keywords:

Smoking cessation clinic, smoking cessation, nicotine dependence,

PDF

___

Colice GL, Rubins J, Unger M. Follow-up and surveillance of the lung cancer patient following curative-intent therapy. Chest. 2003;123:272-83. doi:10.1378/chest.07-1390.
Yaşar Z, Kar Kurt Ö, Talay F, Kargı A. Bir yıllık sigara bırakma poliklinik sonuçlarımız: sigara bırakmada etkili olan faktörler. Eurasian Journal of Pulmonology. 2014;16: 99-104. doi:10.5152/ejp.2014.48295.
Güler N, Nemmezi Karaca S, Demirel Y. Halk Otobüsü Şoförlerinin Sigara İçme ve Bağımlılık Durumları, Sivas. ODU Tıp Dergisi. 2016; 3:17-23.
Mathers CD, Loncar D. Projections of global mortality and burden of disease from 2002 to 2030. Plos Med 2006; 3: e442.doi:10.1371/journal.pmed.0030442.
Kayacık İ, Aydın Berktaş Ö, Duysak L, Bayır Y. Sigarayı bırakan kişilerde bırakma sebepleri. Bağımlılık Dergisi. 2017;18(4): 112-21.
Bilir N. Türkiye tütün kontrolünde dünyanın neresinde? Turk Toraks Dergisi. 2009;10(1):31-34.
GATS (Global Adult Tobacco Survey) Fact Sheet, Turkey 2016 https:// nccd.cdc.gov/GTSSDataSurveyResources/Ancillary/DownloadAttachment.aspx?ID=3452 (18.04.2022’de ulaşıldı.)
Fiore MC, Bailey WC, Cohen SJ. Treating tobacco use and dependence. Clinical practice guideline. JAMA. 2000;283(24):3244-54.
West R, McNeill A, Raw M. Smoking cessation guidelines for health professionals: an update. Health Education Authority. Thorax. 2000; 55:987-99.doi:10.1136/thorax.55.12.98.
Argüder E, Karalezli A, Hezer H, Kılıç H, Er M, Hasanoğlu HC, Demir P. Sigara bırakma başarısını etkileyen faktörler. Türk Toraks Dergisi. 2013;14(3): 81-87. doi:10.5152/ttd.2013.18.
Uzaslan E. Sigaranın bırakılmasında hekimin rolü ve sigara bırakma polikliniğine başvuran hastaya yaklaşım. Akciğer Arşivi. 2003;4:225-34.
Heatherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC, Fagerström KO. The Fagerström Test for Nicotine Dependence: a revision of the Fagerström Tolerance Questionnaire. Br J Addict.1991;86:1119‐27.doi:10.1111/j.13600443.1991.tb01879.x.
Çan G, Öztuna F, Özlu T. Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi sigara bırakma polikliniği Sonuçlarının değerlendirilmesi. Tuberk Toraks. 2004;52(1):69-74.
Demir T, Tutluoğlu B, Koç N, Bilgin L. Sigara bırakma polikliniğimizin bir yıllık izlem sonuçları. Tüberk Toraks. 2004;52(1):63-8.
Renaud JM, Halpern MT. Clinical management of smoking cessation: patient factors affecting a reward-based approach. Patient Prefer Adherence. 2010;4:441-50. doi:10.2147/PPA.S8913.
Buturak ŞV, Günal N, Özçiçek G, et al. Sigara bırakma polikliniğine başvuran hastaların sosyode¬mografik özellikleri ve sigara bağımlılık şiddetleri. Turkish Journal of Clinics and Laboratory. 2016;7(3): 72-6. doi: 10.18663/tjcl.05665.
T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye Raporu 2012.
Tütün Kullanımında Global Trendler. Sigara İçmenin Sağlık Üzerindeki Sonuçları, Salgını Durdurmak. Yönetimler ve Tütün Kontrolünün Ekonomisi. Dünya Bankası Yayını. Çev. Taş Ş. İstanbul: Yüce Reklam Yayım Dağıtım A.Ş, 2000;1-28.
Salepçi B, Fidan A, Oruç Ö, Torun E, Çağlayan B, Kader ŞN. Sigara bırakma polikliniğimizde başarı oranları ve başarıda etkili faktörler. Toraks Dergisi. 2005;6(2):151-8.
Solak ZA, Başoğlu ÖK, Erdinç E. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olgularında sigarayı bırakma başarısı. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2006; 54:43-50.
Chandola T, Head J, Bartley M. Socio demographic predictors of quitting smoking: how important are household factors?.Addiction.2004;99(6):770-7. doi: 10.1111/j.13600443.2004.00756.x.
Breslau N, Peterson EL. Smoking cessation in young adults: age at initiation of cigarette smoking and other suspected influences. American Journal of Public Health. 1996;86(2):214-20. doi: 10.2105/ajph.86.2.214.
Cahill K, Stead LF, Lancaster T. Nicotine receptor partial agonists for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev. 2012;18(4):CD006103.doi: 10.1002/14651858.CD006103.pub6.
Eisenberg MJ, Filion KB, Yavin D, et al. Pharmacotherapies for smoking cessation: a meta-analysis of randomized controlled trials. CMAJ.2008;179(2):135-44.doi:10.1503/cmaj.070256.
Saniye EÇ. Madde kullanan ve kullanmayan ergenlerin anne baba tutumları ve aile işlevleri açısından karşılaştırılması. Uzmanlık tezi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2018, Kocaeli.
Yılmam, İ. Kronik öksürüklü hastalarda etiyoloji ve maliyetin değerlendirilmesi. Uzmanlık tezi, Danışma Prof.Dr.Tuncay Çağlar, Yayınlanmamış Tez, 2008, Edirne.