Emine ÖNCÜ, Handan ALTUNKAN, Sümbüle KÖKSOY VAYISOĞLU, Merih AYAZ

COVID-19 Pandemi sürecinde kaderciliğin etkisi ve salgın tedbirlerine uyum özellikleri: Vaka-kontrol çalışması

Amaç: Koronavirüs (COVID-19) yayılımını kontrol etmeye yönelik katı tedbirlere rağmen, koruyucu önlemlere uyum istenilen düzeyin altındadır. Araştırmanın amacı, COVID-19’da kaderciliğin etkisini ve salgın tedbirlerine uyumu etkileyen faktörleri belirlemekti. Yöntem: Vaka- kontrol tipindeki araştırma bir ilde Ağustos- Kasım 2020 tarihleri arasında 69 COVID-19 hastası ve 205 COVID-19 hastalığı olmayan bireyle gerçekleştirildi. Çalışmanın verileri “COVID-19 ve Salgından Korunma Soru Formu”, “Kadercilik Eğilimi Ölçeği” ile toplandı. Veriler T-test, Mann-Whitney U Testi, Ki-Kare analizi, korelasyon analizi ve karar ağacı analizi ile değerlendirildi. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması vaka grubunun 49.67±18.89 (19-90), kontrol grubunun 46.31±16.14 (19-86) yıldı, vaka grubunun %49.3’ü, kontrol grubunun %52.2’si erkekti. Kontrol grubunda endişe düzeyi (p

Anahtar Kelimeler:

COVİD-19, Pandemi, Salgın kontrolü, Kadercilik, Korunma

The impact of fatalism in the COVID-19 pandemic process and the features of compliance with outbreak measures: Case-control study

Aims: Compliance with Coronavirus (COVID-19) protection measures is below the desired level despite the strict measures to control the spread. The study was aimed to evaluate the impact of fatalism on COVID-19 and determine the factors affecting compliance with outbreak control measures. Material and methods: The case-control study was conducted in a city between August and November 2020 with 69 COVID-19 patients and 205 individuals without COVID-19. The study's data was collected using the "COVID-19 and the Epidemic Protection Questionnaire" and the "Fatalism Tendency Scale". It was evaluated using T-test, Mann-Whitney U Test, Chi-Square analysis, correlation analysis and decision tree analysis. Results: The average age of the participants was 49.67± 18.89 (19-90) years in the case group, 46.31± 16.14 (19-86) years in the control group, 49.3% of the case group and 52.2% of the control group were male. The level of anxiety was high in the control group (p

Keywords:

COVID-19, pandemic, fatalism, epidemic control, protection,

PDF

___

1. Peeri NC, Shrestha N, Rahman MS, et al. The SARS, MERS and novel coronavirus (COVİD-19) epidemics, the newest and biggest global health threats: What lessons have we learned? Int J Epidemiol. 2020;49(3):717-726. doi:10.1093/ije/dyaa033
2. Çelik İ, Saatçi E, Eyüboğlu FÖ. Emerging and reemerging respiratory viral infections up to COVİD-19. Turkish J Med Sci. 2020;50(SI-1):557-562. doi:10.3906/sag-2004-126
3. Uğraş Dikmen A, Kına M, Özkan S, İlhan MN. COVİD-19 Epidemiyolojisi: Pandemiden ne öğrendik? J Biotechnol Strateg Heal Res. 2020. doi:10.34084/bshr.715153
4. World Health Organisation (WHO). Coronavirus Disease (COVİD-19) Advice for the public section navigation; 2021. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public.
5. Liu Y, Gayle AA, Wilder-Smith A, Rocklöv J. The reproductive number of COVİD-19 is higher compared to SARS coronavirus. J Travel Med. 2020;27(2):1-4. doi:10.1093/jtm/taaa021
6. Jimenez T, Restar A, Helm PJ, Cross RI, Barath D, Arndt J. Fatalism in the context of COVİD-19: Perceiving coronavirus as a death sentence predicts reluctance to perform recommended preventive behaviors. SSM - Popul Heal. 2020;11:100615. doi:10.1016/j.ssmph.2020.100615
7. Çırakoğlu OC. Domuz Gribi ( H1N1 ) Salgınıyla ilişkili algıların kaygı ve kaçınma düzeyi değişkenleri bağlamında incelenmesi. Türk Psikol Derg. 2011;26(67):49-64.
8. Ahorsu DK, Lin CY, Imani V, Saffari M, Griffiths MD, Pakpour AH. The Fear of COVİD-19 Scale: Development and ınitial validation. Int J Ment Health Addict. 2020;27:1-9. doi:10.1007/s11469-020-00270-8
9. Bachem R, Tsur N, Levin Y, Abu-Raiya H, Maercker A. Negative Affect, Fatalism, and Perceived ınstitutional betrayal in times of the coronavirus pandemic: A cross-cultural ınvestigation of control beliefs. Front Psychiatry. 2020;11(October):1-11.
10. Hayes J, Clerk L. Fatalism in the Fight against COVİD-19: Implications for mitigation and mental health. Res Net. 2020;(April):1-33. doi:10.31219/osf.io/t6zmv
11. Mitchell JA, Manning M, Shires D, Chapman RA, Burnett J. Fatalistic beliefs about cancer prevention among older African American men. Res Aging. 2015;37(6):606-622.
12. Franklin, M. D., Schlundt, D. G., McClellan, L. H., Kinebrew, T., Sheats, J., Belue, R., ... & Hargreaves M. Religious Fatalism and its association with health behaviors and outcomes. Am J Heal Behav. 2007;31(6):563-572. doi:10.5555/ajhb.2007.31.6.563.Religious
13. Leyva, B., Allen, J. D., Tom, L. S., Ospino, H., Torres, M. I., & Abraido-Lanza AF. Religion, Fatalism, and cancer control: A qualitative study among Hispanic Catholics. Am J Heal Behav. 2014;38(6):839-849. doi:10.5993/AJHB.38.6.6.Religion
14. Orhan K. Kadercilik Eğilimi Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik çalışması. Uluslararası Medeni Çalışmaları Derg. 2017;II:83-102.
15. Akesson, J., Ashworth-Hayes, S., Hahn, R., Metcalfe, R. D., & Rasooly I. Fatalism, beliefs, and behaviors during the COVİD-19 pandemic. Natl Bur Econ Res. 2020:1-54.
16. WHO. Coronavirus disease 2019 (COVİD-19) Situation Report–89. WHO. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200418-sitrep-89-COVİD-19.pdf?sfvrsn=3643dd38_2. Published 2020.
17. Ekiz, T., Ilıman, E., & Dönmez E. Bireylerin sağlık anksiyetesi düzeyleri ile COVİD-19 salgını kontrol algısının karşılaştırılması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Strat Araştırma Derg. 2020;6(1):139-154.
18. de Los Monteros, K. E., & Gallo LC. Fatalism. Int J Behav Med. 2013;20(4):487-494. doi:10.1007/s12529-010-9119-4.Google
19. Bozkur B, Kaya A. Kadercilik Eğilimi Ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg. 2015;11(3):935-946. doi:10.17860/efd.55137
20. Dawson A, Verweij M. Etik, Önleme ve Halk Sağlığı. In: Dawson A, Verweij M, eds. Etik, Önleme ve Halk Sağlığı. 1. Baskı. ; 2017.
21. Vally Z. Public perceptions, anxiety and the perceived efficacy of health- protective behaviours to mitigate the spread of the SARS-Cov-2/ COVİD-19 pandemic. Public Health. 2020;187:67-73.
22. Harper C, Satchell L, Fido D, Latzman R. Functional fear predicts public health compliance in the COVİD-19 Pandemic. Int J Ment Health Addict. 2020;27:1-14. doi:10.15446/revfacmed.v68n1.86482
23. Alrubaiee GG, Al-Qalah TAH, Al-Aawar MS. Knowledge, attitudes, anxiety, and preventive behaviors towards COVİD-19 among health care providers in Yemen: An online cross-sectional survey. 2020:1-11. doi:10.21203/rs.3.rs-32387/v1
24. Tadesse T, Alemu T, Amogne G, Endazenaw G, Mamo E. Predictors of coronavirus disease 2019 (COVİD-19) prevention practices using health belief model among employees in Addis Ababa, Ethiopia, 2020. Infect Drug Resist. 2020;13:3751-3761. doi:10.2147/IDR.S275933
25. Gözüm S, Çapık C. Sağlık Davranışlarının geliştirilmesinde bir rehber: Sağlık İnanç Modeli. DEUHYO ED. 2014;7(3):230-237.