Kemal BAYTEMİR, Burcu KARAŞAR, Selahiddin ÖĞÜLMÜŞ

Ebeveyne Bağlanma ve Sosyal Onay İhtiyacının Kişilerarası Yeterliği Yordayıcılığı

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinde ebeveyne bağlanma ve sosyal onay ihtiyacının kişilerarası yeterliğin yordayıcıları olarak araştırılmasıdır. Araştırma, Orta Karadeniz'deki bir üniversitenin Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 239 kız ve 82 erkek olmak üzere toplam 321 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Bilgi Formu, Kişilerarası Yeterlik Ölçeği, Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği ve Ana-Baba ve Akran Bağlanması Envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizinde değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi için için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenleri yordama gücünü belirlemek için Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda tüm değişkenlerin hep birlikte kişilerarası yeterliğin yüzde 20'sini açıkladığı bulunmuştur. Anneye ve babaya bağlanmanın modele katkı sağladığı bununla birlikte babaya bağlanmanın anneye bağlanmaya göre modele katkısının daha fazla olduğu görülmüştür. Sosyal onay ihtiyacının alt boyutlarından sosyal geri çekilme modele bir katkı sağlamaz iken, diğer iki alt boyut olan başkalarının yargılarına duyarlık ve olumlu izlenim bırakmanın modele anlamlı olarak katkı sağladığı ortaya çıkmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, kişilerarası yeterlik, sosyal onay ihtiyacı ve ana babaya bağlanma ile ilgili olarak başka araştırma ve uygulamalara da ışık tutacak şekilde tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler:

: Kişilerarası yeterlik, sosyal onay ihtiyacı, anne ve babaya bağlanma

PDF

___

Ainsworth, M. S. (1989). Attachments beyond infancy. American Psychologist, 44 (4), 709-716.
Anders, S.L., & Tucker, J.S. (2000). Adult attachment style, interpersonal communication competence, and social support. Personal Relationships, (7), 379-389.
Armsden, G.C. & Greenberg, M.T. (1987). The inventory of parent and peer attachment: individual differences and their relationship to psychological well-being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 16 (5), 427-454.
Aronson, E., Wilson, T. D., & Akert, R. M. (2012). Sosyal psikoloji. (O. Gündüz, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.(2010).
Bacanlı, H. (2006). Sosyal beceri eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Baytemir, K. (2014). Ergenlikte ebeveyn ve akrana bağlanma ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide kişilerarası yeterliğin aracılığı. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Buhrmester, D., Furman, W., Wittenberg, M.T., & Reis, H.T. (1988). Five domains of interpersonal competence in peer relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 55 (6), 991-1008.
Buhrmester, D. (1990). Intimacy of friendship, interpersonal competence, and adjustment during preadolescence and adolescence. Child Development, 61(4), 1101-1111.
Burns, D. (2016). İyi Hissetmek.Yeni Duygudurum Tedavisi. (Çev. E.Tuncer, Ö.Mestçioğlu, İ. Erdem Atak, G.Acar, Çev.Ed. H.A.Karaosmanoğlu). Psikonet Yayınları.
Chiba,T., Iketani, S., Han, K., & Ono, A. (2009). A comprehensive model of anxiety in gift giving. International Review Of Business Research Papers, 5(4), 322-334.
Erdoğan, D. (2002). İletişimi Anlamak. Erk Yayıncılık. Ankara.
Erözkan, A. (2004). Romantik ilişkilerde reddedilmeye dayalı incinebilirlik, bilişsel değerlendirme ve başaçıkma. Doktora tezi, KTÜ- SBE, Trabzon.
Fehr, E., & Falk, A. (2001). Psychological foundations of incentives. Institute for Empirical Research in Economics University of Zurich Working Paper Series. Working Paper No. 95, Paper presented at the Annual Conference of the European Economic Association.
Flannagan, D., & Hardee, S.D. (1994). Talk About Preschooler’ s Interpersonal Relationships: Patterns Related to Culture, Ses and Gender of Child. Merrill-Palmer-Quartely. 40 (4). 523-537.
Grams, W.C., & Rogers, R.W. (1990). Power and personality: effects of machiavellianism, need for approval and motivation on use of influence tactics. The Journal of General Psychology.117(1).71-82.
Guerrero, L.K., & Jones, S.M. (2005). Differences in conversational skills as a function of attachment style: A follow-up study. Communication Quarterly, 53(3), 305-321.
Hebert, J. R., Ma, Y., Clemow, L., Ockene, I. S., Saperia, G., Stanek, E.J., Merriam, P. A., & Ockene, J. K. (1997). Gender differences in social desirability and social approval bias in dietary self-report. American Journal Of Epidemiology, 15, 146, 1046-1055.
Ingersoll, G. M. (1989). Adolescents (2nd ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010b). Günümüzde insan ve insanlar. Sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Karaşar, B. (2014). Sosyal onay ihtiyacının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Kocayörük, E. (2010b). A Turkish adaptation of the inventory of parent and peer attachment: the reliability and validity study. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, (40), 133-151.
Kocayörük, E. (2010). Pathways to emotional well-being and adjustment in adolescence: The role of parent attachment and competence. International Online Journal of Educational Sciences, 2(3), 719-737.
Lewis, C., & Lamb, M. E. (2003). Fathers’ influences on children’s development: The evidence from two-parent families. European journal of psychology of education, 18(2), 211-228.
Lieberman, M., Doyle, A. B., & Markiewicz, D. (1999). Developmental patterns in security of attachment to mother and father in late childhood and early adolescence: Associations with peer relations. Child development, 70(1), 202-213.
Little, K.C. (2003). Attachment, Close Friendship, And Popularity in Adolescence. Distinguished Majors Thesis, University of Virginia, Charlottesville, VA, ABD.
Larson, J. J., Whitton, S. W., Hauser, S. T., & Allen, J. P. (2007). Being close and being social: Peer ratings of distinct aspects of young adult social competence. Journal of personality assessment, 89(2), 136-148.
Mikulincer, M., & Nachshon, O. (1991). Attachment styles and patterns of self-disclosure. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 321-331.
Özdemir, Y. ve Çok, F. (2011). Ergenlikte özerklik gelişimi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (36), 152-164.
Rice, K. G., Cunningham, T. J., & Young, M. B. (1997). Attachment to parents, social competence, and emotional well-being: A comparison of black and white late adolescents. Journal of Counseling Psychology, 44(1), 89-101.
Ross, J., & Fuertes, J. (2010). Parental attachment, interparental conflict, and young adults’ emotional adjustment. The Counseling Psychologist, 38(8), 1050–1077. Segrin, C. (2000). Social skills deficits associated with depression. Clinical psychology Review, 20(3), 379-403.
Spitzberg, W.R., & Cupach, B.H. (1989). Handbook of Interpersonal Competence Research. New York: Springer-Verlag.
Twenge, J. M..& Im, C. (2007). Changes in the need for social approval, 1958- 2001. Journal Of Research Inpersonality, 41, 171-189.
Verschueren, K., & Marcoen, A. (1999). Representation of self and socioemotional competence in kindergartners: Differential and combined effects of attachment to mother and to father. Child development, 70(1), 183-201.
Weger, H., & Polcar, L. E. (2000). Attachment style and the cognitive representation of communication situations. Communication Studies, 51 (2), 149-161.
Yavuzer, H. (1999). Ana- Baba ve Çocuk. Remzi Kitabevi. İstanbul.