HIRISTİYANLIK VE BİZANS SANATINDA HAGİOS NİCHOLAOS

Bizans sanatı dediğimiz sanat hırıstiyanlaşmış bir Roma sanatıdır ve hırıstiyan sanatı içinde bir devri oluşturmaktadır. 19. yy.'dan başlayarak sanat tarihçilerinin Doğu Roma imparatorluğuna bizans demesi de, Byzantion kentini Bizans'ın kurmasına dayanır. Dönemin yeterince aydınlanamamış kültür tarihi, yeni araştırmalarla ortaya çıkarılmaktadır. Anadolu'yu da içeren geniş bir bölgeyi etkileyen bu imparatorluğun merkezi Bizantion'dur.Bizanslılar, hıristiyanlıkla gelen kimi uygulamalar yanında, antik geleneklere de bağlı kalmışlardır. Aslına bakılırsa Bizans sanatı hıristiyan sanatıdır. Bir taraftan antik dünya değerlerine inanan İmparatorluk ve çevresi diğer taraftan mezhep ve tarikatların farklılığı ve nihayet okuma yazma bilmeyen halka resimlerle dini anlatma kaygısı hırıstiyanlığın değişime uğramasına neden olmuştur. Bizanslılar, kendilerinden önceki sanat akımlarından da etkilenmiştir. İlk yılların mimarisi, resmi, küçük sanatları ve plastik sanatları bir roma devamcısı geleneği olarak Antik dönem özellikleri taşır. Daha sonraki dönemlerde Bizans sanatı kendine özgü kişiliğini bulmuştur. Çalışmada Hagios Nıcholaos ve kiliselerinin günümüz yerleşim yerlerindeki inşaaları incelenmiştir. Nicholaos kiliselerinin hırıstiyanlığın başlangıcında çoğunlukla İstanbul ve Anadolu’da yapılmasının ardından daha sonra Yunanistan ve Rusya’da yayıldığı ancak buna karşın diğer ülkelerde bu yoğunlukta yapı inşa edilmediği anlaşılmaktadır. Ancak Bari gibi İtalya’da bazı sahil kenarlarında az sayıda inşa edilmiş yapı yer almaktadır.

___

  • KAYNAKÇA Ebersolt,J; ;Sanotuaires de byzance,Paris 1921 Ertuğrul,Özkan;Karabel Manastırı Kilisesi, İlgi, 47(1986), s.28-31 Ertuğrul,Özkan;Bizans Kültürü İçinde Kumluca Definesi'nin Yeri,Sanatsal Mozaik,s.20, (1997) ,s.56-64 Ertuğrul,Özkan;Edirne Tarihi İçinde Hagios Stephanos,Metropolit ve Sinaitikon Kiliseleri,Sümer Atasoy Armağanı,İstanbul 2012,s.113-144 Eyice,Semavi ; Istanbul. Petite Guide a travers les Monuments Byzantins et Turcs , Istanbul 1955 Eyice,S.; Un type architectural peu connu de l’epoque des Paleologues a Byzance ,Anadolu Araştırmaları,I,1959,s.223-234 Eyice,S._N.Thierry;Le monastere et la source sainte de Midye en Thrace turque In Cahiers archeologiques.20(1970),s.47-76 Eyice,S.;Son Devir Bizans Mimarisi,İstanbul’da Palaiologos ‘lar Devri Anıtları,İstanbul 1980 Gülersoy, Çelik ; A Guide to Istanbul. İstanbul 1976 Janin,R.; Costantinople Byzantine,Paris 1950 Janin,R.; ;Les Eglises et les Monasteres des Grands Centres Byzantins,Paris 1975 Karaca,Zafer;İstanbul’da Osmanlı dönemi Rum Kiliseleri,İstanbul 1995 Koukoules,P.; Vie et civilisation Byzantines,bölüm II(tz) Krautheimer,R.; Early Christian and Byzantine Architecture,Middlesex 1965 Laurent,V;,La geneologie des premieres Paleogues ,Byzantion 1933,18,125-149 Mango,C.;Byzantine Architecture,Milan 1978 Mathews, Thomas F. ;The Byzantine Churches of Istanbul: A Photographic Survey. University Park: Pennsylvania 1976 Müller-Wiener, Wolfgang; Bildlexikon Zur Topographie Istanbuls: Byzantion, Konstantinupolis, Istanbul,Tübingen 1977 Nicol,D.;The Last Centuries of Byzantium, 1261–1453 , Cambridge 1993 Orlandos,A.K. ; Basiliki(Yunanca),Athens 1952 Özgümüş,F. -K.R.Dark;İstanbul ili Kocamustafaşa ve Yedikule’de yapılan yüzey Araştırmaları,17.Araştırma sonuçları Toplantısı,Ankara ,1999,s.357-61 Pekak,Sacit; Mustafapaşa (Sinasos) ve Aziz Nikolaos Manastırı,Edebiyat Fakültesi Dergisi,Ankara 1(2008),s.199-217 Sav,M;Konstantinopolis’in Arkeotopoğrafyasında XII.Bölge ,Sümer Atasoy’a Armağan Yazılar,Ankara ,2013,s.345-384 Tunay,M.İ.;Türkiye’deki Bizans Mimarisinde Taş ve tuğla tekniğine göre tarihlendirme,İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yaynlanmamış Doktora tezi,İstanbul 1984 Vasiliev,A.A.;History of the Byzantine Empire,Madison 1961 Wulzinger,K.; Byzantinische Baudenkmaeler zu Konstantinpoel,Hannover 1925 Van Millingen, Alexander ; Byzantine Churches of Constantinople. London 1912