Çamlıbel Mezar Anıtının Arkeolojik Önemi ve Kullanılan Doğal Taşlarının Özellikleri
Türkiye’nin en önemli ören
yerlerinden biri olan ve tarihi geçmişi Geç Neolitik Çağ’a kadar uzanan
Aphrodisias antik kentinin yakınlarında ortaya çıkarılan Çamlıbel Mezar Anıtı
hem arkeolojik açıdan hem de mimarisinde kullanılan doğal taşları açısından bölge
arkeolojisine son derece önemli katkılar sağlamıştır. MS. 3.yy’a tarihlenen
anıt Anadolu’da az sayıdaki birkaç yerde bilinen “Tapınak Planlı Mezar Anıtı”
tipinin yeni bir örneğidir. Kuzey Karia bölgesinin iki önemli kenti olan
Aphrodisias ile Menderes Antiokheiası arasındaki bir coğrafyada yer alan mezar
anıtı, bir antik kentin nekropol (mezarlık) sahası içinde bulunmayıp tek
başına, bağımsız bir yapı olarak inşa edilmiştir. Üç basamaklı ve iki sütunlu
bir cepheye sahip olduğu anlaşılan mezar anıtı dar bir pronaos (sundurma) ve
dikdörtgen planlı bir naostan (ana oda) oluşur. Tapınak planlı mezar Anıtının
mimarisinde kullanılan doğal taşlar, alınan örnekler üzerinde yapılan
makroskobik ve petrografik incelemeler sonucunda, 2 farklı köken grup, 5 farklı
doğal taş cinsi ve 6 doğal taş türü olarak saptanmıştır. Gruplar, metamorfik ve
sedimenter kökendir. Mermerler, Bantlı Gnays, Şist ve Leptit (meta volkanit)
metamorfik, Traverten ise sedimenter köken ve doğal taş cinsi olarak
belirlenmiştir. Makro ve mikro özellikleri, birlikte değerlendirildiğinde doğal
taş türleri; Orta kristalli
beyaz mermer (Ortalama tane boyutları OTB-352,37 µm), Orta kristalli beyaz-gri mermer
(Ortalama tane boyutları 786,37 µm), ince-orta kristalli şistozite gösteren siyah-beyaz renkli gnays,
ince-orta kristalli beyaz sarımsı şist, ince kristalli beyaz-pembe renkli
leptit, beyazımsı- krem renkli az gözenekli traverten olarak
sınıflandırılmıştır.
___
- Bulut, S. Gülşen, F. (1998). “ The Tomb at Bodrum, Patara”, Adalya II , 189-204.
Candan, O., Kun, N.(1991).a possible Pan African Metavolcanics in the Ödemiş Subb-Massif (Menderes Massif) Maden Tetkik Arama Dergisi, 112, 27-40.
Cormack, S. (2004). The Space of Death in Roman Asia Minor, Wiener Forschungen zur Archäologie Band 6, Phoibos Verlag, Wien. Erim, T.K, (1986) Aphrodisias: City of Venus Aphrodite, New York - London.
Işık, F.(2010). A Critical Approach to the Thesis of Lycia Becoming “Hellenic” Anatolia 36, 65-125.
Joukowsky, M.(1985).Prehistoric Aphrodisias:an account of excavations and artifact studies, Providence, R.I., USA : Brown University, Center for Old World Archaeology and Art.
Öztaner, S. H. (2012)” Temple Planned Tomb Monument inCappadocia Region - Kayseri Felahiye Tomb Monument” Belleten, Cilt, LXXVI, 276, s.369-380
Ramsay, W.M. (1860) The historical geography of Asia Minor, Royal Geographical Society, London.
Söğüt, B. (2007) “Salbakos Mountain and its Ruin in the Ancient Period”, Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildirileri-2, Ed. A. Özçelik et al. Denizli 6-8 Eylül 2006), 15-24.
Smith, R.R.R. (2006) Roman Portrait Statuary from Aphrodisias. Aphrodisias II. Mainz. Smith, R, R.R. (2008) “Sarcophagi and Roman citizenship”, ed: C. Ratté, R.R.R. Smith, Aphrodisias Papers 4: New Research on the City and its Monuments (JRA Supplement 70; Providence, RI, 347-394, figs. 1-87.
Umar, B. (1999) Karia, A Historical Geography Survey and Travel Guide İstanbul: İnkılap Yayınevi,
Üreten, H.(2005)." The Hİstory of Tralleİs to the Roman Perİod and Its Relatİons with Attalids Ankara University Journal of Languages and History-Geography - DTCF Journal,XXIV,38, 195-212.
Van Voorhis, J. (2008 ) ‘The training of marble sculptors at Aphrodisias,’ in R.R.R. Smith and J Lenaghan (eds.), Roman Portraits from Aphrodisias. Istanbul: Yapı Kredi Publishing, 120-135.