Stratejik planlama yaklaşımının mekanın planlanmasında taşıdığı olanaklar ve riskler üzerine bir değerlendirme

Stratejik planlama Türkiye'nin gündemine 2000li yıllar ve 5000li yasalar ile girdi. Merkezi ve yerel yönetimlerin vazgeçilmez aracı olan planlamanın toplumun değişen dönüşen koşullarına uyarlanmasını öneren yeni yaklaşım yasal zeminini de bu süreçte oluşturdu. Türkiye'nin özellikle yerel yönetim yapısını yeniden düzenleyen bu yasal değişimler, sadece yönetsel boyutta kalmayıp, imar sistemi ve fiziki planlamaya yönelik içerikleriyle de değişime neden oldu. Stratejik planlama, Büyükşehir Belediyesi, Belediye ve İl Özel İdaresi ve Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol yasalarında (5018, 5216, 5393 ve 5302) belirtilen içeriğiyle yerel yönetimler için üzerinde tartışılan ve tartışılacak konulardan birisini oluşturmaktadır. Belli bir nüfusun üzerindeki belediyeler için üretilmesi ve uygulamaya konulması zorunlu kılınan bu planlama yaklaşımı başlangıçta özellikle "kamu yönetimleri, yöneticileri" için "bilinmezlik" ve "belirsizlik" alanı oluşturmaktayken, uygulamalar yeni yaklaşımın sorunları üzerine sonuçlar üretmeye başlamıştır. Aynı belirsizlik ve sorunlu yapı mekanın organizasyonuyla uğraşan "şehir ve bölge plancıları" için de geçerlidir. Bu çalışmada, karmaşık iç ilişkilere ve sorunlara sahip yapılara çözüm olarak sunulan stratejik planlamanın yararları, taşıdığı riskler ve kapsamlı planlamadan farklılıkları üzerinde durulmakta, süreçte ortaya çıkan sorun alanlarına da değinilmektedir.

AN ASSESSMENT OF STRENGTHS AND RISKS OF STRATEGIC PLANNING IN SPATIAL PLANNING

Strategic planning has been introduced to Turkish administration and planning system since 2000 by the new Acts numbered 5000. The new approach that claims to adapt planning tool (which is essential for central and local administrations) to changing and transforming conditions has set up its legal framework as well. Regulations including formulations for strategic planning (directly or embedded) have effected not only administrative system but also spatial planning system deeply. Strategic planning context especially in the Acts numbered 5018, 5216, 5393 and 5302 (Public Finance Administration and Control Act, Greater City Municipality Act, Municipality Act and Special Provincial Administration Act) has started new debates. This new planning approach has been put in force for the municipalities with a population more than 50000 and it has covered great "ambiguity" and "uncertainties' at the beginning. Same ambiguity is valid for city and regional planners who deal with the organisation of physical space too. Experiments on strategic planning have indicated that strategic planning is a problematic field. This study attempts to make clear risks and strengths of strategic planning comparing it with the comprehensive planning and touches on the problems from implementation.

___

  • Akdoğan, A., Türk Kamu Yönetimi ve Avrupa Birliği, Ankara, TODAİE, 2008.
  • Barry, B.W., Strategic planning workbook for non-profit organizations, Amherst Wilder Foundation, 1986.
  • Bryson J.M., Einsweiler R.C., (eds), Strategic Planning: threats and opportunities for planners, Planners Press, American Planning Association, Chicago, Illinois, Washington, D.C, 1988.
  • Bryson J.M., Einsweiler R.C.,İmar ve Şehirleşme Kanunu Tasarısı Taslağı, Genel Gerekçe, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Web sayfası, 2004.
  • Külebi, A., Stratejik öncelikler, stratejik hazırlıkların yetersizliği, Cumhuriyet Strateji, yıl.2 sayı 62,2005, s.23.
  • Wechsler B., Backoff R. W, The Dynamics of Strategy in Public Organizations, Bryson J.M., Einsweiler R.C., (eds), 1988, Strategic Planning, Chicago, Illinois, Washington, D.C, 1988.
  • Wechsler B., Backoff R. W,YAYED, "5302 Üzerine Değerlendirme" Memleket Mevzuat, 2, s.7-20, Ankara, 2005.