Sağlıkta Sosyalleştirmenin Öyküsü

Osmanlı’nın son döneminde ekonomi dışa bağımlı kılınır, sağlık hizmeti ise yok gibidir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında devlet eliyle örgütlenen başarılı sağlık yapılanması, Demokrat Parti hükümetlerince duraksatılır. 27 Mayıs 1960 darbesi -diğer tüm ilerici atılımları gibi- sağlık konusunda da ‘Sosyalleştirme’ ile devrim niteliğinde kazanımlar sağlar. 1980’lerde dışa bağımlı kılınmaya başlanan ekonomik yapılanmayla sağlık da özelleştirilecek ve küreselleştirilerek dış bağlantılı konuma getirilecektir.

Socialization Process of Healt

During the final decades of the Ottoman Empire, economy has been dependent to West, and health care was almost absent. The successful state owned health organization in the first years of the Republic was slowed down by the Democratic Party governments. The 1960, May 27th coup -like all the other progressive initiatives- has reached to its revolutionary aims in health with ‘Nationalized Service’. Together with the West bound structuring of the 1980’s economy; health would also be privatized and globalised to be internationally dependent.

___

  • Aksakoğlu G. (1992), “Çok yönlü önder: Nusret Fişek”, Çalışma Ortamı,,5, s. 18-20, http://web. deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ga-nusretfisek.pdf
  • Aksakoğlu G. (1994), Denenmeyen model: Sosyalleştirme, Toplum ve Hekim, 60, s. 52-5.
  • Aksakoğlu G. (1995), “Sağlık Hizmetine Kaymakam Engeli”, STED, 4, s. 304-7.
  • Aksakoğlu G. (2002), “Herkes için sağlık’tan Hedef21’e: Dünya Sağlık Örgütü değişiyor”, Toplum ve Hekim, 172, s. 91-100, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ga-dsodegisiyor.pdf
  • Aksakoğlu G. (2003a), “Dünya Sağlık Örgütü ve sağlık politikalarında değişim”, Sol, 199, s. 41-5, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ga-dsosol.pdf
  • Aksakoğlu G. (2003b), “Uluslararası sermaye ve bağışıklama pazarı”, Toplum ve Hekim, 18, s. 323-30, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ga-uluslararasibagisiklamapazari.pdf
  • Aksakoğlu G. (2003c), “Sovyetler Birliği özelinde sosyalist ülkelerde ‘sağlık reformu’”, Toplum ve Hekim, 18, 68-80, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ga-sovyetler.pdf
  • Aksakoğlu G, Kılıç B, Uçku R. (2003), “Aile hekimliği Türkiye için uygun değildir”, Toplum ve Hekim, 18, s. 251-7, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ga-ailehekimligi.pd.
  • Aksakoğlu G. (2004), “AKP’nin hedefi, sağlığın belkemiği SSK”, Cumhuriyet Gazetesi, 5 Aralık, s. 2, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ga-sagliginbelkemigiSSK.pdf
  • Aksakoğlu G. ve Giray H. (2007), “Kentsel alanda sağlıkta dönüşüm”, Memleket Mevzuat, C. 2, S. 21-22, 2007, s. 3-12, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/gakentselalandadonusum. pdf.
  • Aksakoğlu G. (2007), “Kuşkusuz, Sağlık Ocağı”, Pratisyen, Mayıs 2005, 6, s. 19-20; Memle¬ket Mevzuat, C. 2, S. 24, Haziran 2007, s. 60-2, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ ga-kuskusuzsaglikocagi.pdf.
  • AnaBritannica (1988), İzmir İktisat Kongresi, Ana Yayıncılık, C.12, İstanbul, s. 180.
  • Avcıoğlu D. (1969), Türkiye’nin Düzeni (Dün-Bugün-Yarın), Bilgi Yayınevi, 2. Basım, Ankara.
  • Aydemir Ş. S. (1973), İhtilalin Mantığı ve 27 Mayıs İhtilali, Remzi Kitabevi, Ankara.
  • Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi (tarihsiz), Türkiye’de ‘Çoğulcu Demokrasi’ Denemesi: 1961-1971 içinde Kurucu Meclis.
  • Bilimsel Tiyatro Sahnesi, 27 Mayıs 1960, http://www.btasahnesi.net/yazilar/hf/hf18/envergokceturanemeksiz.htm
  • Civaner M, Demiral Y, Aksakoğlu G. (2002), “An Invaluable Experience: “Institute of Community Medicine, Hacettepe University” ”, 38th International Congress on the History of Medicine, 1-6 Eylul, Istanbul. http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ga-invaluableexp.pdf
  • Demiröz E., Askeri Darbeler ve Türkiye, http://www.emredemiroz.com/askeri-darbeler-ve-turkiye.html
  • Ekinci T.Z. (1980), “Sağlık Örgütlenmesinde Tarihsel Gelişme ve Yapısal Sorunlar”, Toplum ve Hekim, 30, s. 35–47.
  • Fişek N.H. (özetleyen) (tarihsiz), SSYB 1977 Mali Yılı Bütçe Raporu Özeti, Mimograf.
  • Fişek N. (tarihsiz), Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkındaki Kanunun Getirdiği İlkeler, Mimograf.
  • Fişek N. (1982), “Sağlık Hakkı ve Yeni Anayasa”, Cumhuriyet Gazetesi, 5 Ağustos, s. 2.
  • Fişek N.H. (1983), Halk Sağlığı’na Giriş, Hacettepe Üniversitesi-Dünya Sağlık Örgütü Hizmet Araştırma ve Araştırıcı Yetiştirme Merkezi Yayını No: 2, Ankara, s.163-6, 170-1.
  • Fişek N. (1997a), “Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Üzerine Çalışmalar”, Sağlık Dergisi, 37/3, 1963 içinde Prof. Dr. Nusret Fişek’in kitaplaşmamış yazıları (I), TTB, Ankara, s. 106-116.
  • Fişek N. (1997b), “Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesinin Tarihçesi ve Temel İlkeleri”, Muş Sağlık Bülteni, Sayı: 4-8, 1964 içinde Prof. Dr. Nusret Fişek’in kitaplaşmamış yazıları (I), TTB, Ankara, 1997, s. 117-128.
  • Fişek N. (1997c), “Genel Sağlık Sigortası Bir Finansman Kaynağıdır!..Para Toplamayı Amaçlar”, Sağlık İşkolunda Sendika Dergisi, Sayı: 2, Haziran 1990 içinde Prof. Dr. Nusret Fişek’in kitaplaşmamış yazıları (I), TTB, Ankara, s. 164-167.
  • Fişek N. (1997d), “Temel Sağlık Hizmetleri ve Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı Konusunda Söyleşi”, Sağlık İşkolunda Sendika Dergisi, Sayı: 1, Ocak 1990 içinde Prof. Dr. Nusret Fişek’in kitaplaşmamış yazıları (I), TTB, Ankara, 1997, s. 168-173.
  • Giray H, Aksakoğlu G. (2006), “Sağlıkta Sosyal Devlet Hizmetinden Piyasa Ekonomisine TEB”, İlaç Haber Aktüel, Haziran 2006, s. 18-9, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ ga-sosyaldevlet.pdf
  • Hayat Dergisi Arşivi, 1960-1.
  • İpekçi A., Coşar Ö. S. (1965), İhtilalin İçyüzü, Birinci Cilt, Uygun Yayınevi, Ankara.
  • Karavelioğlu K. (2007), Bir Devrim İki Darbe: 27 Mayıs, 12 Mart, 12 Eylül…, Gürer Yayınları, İstanbul.
  • Kars H. Z. (2003), 1929 Polemikleri: Tıp Tarihi Notları, TTB, Ankara, 2003.
  • Kemal Gözler, 1961 Anayasası, Türk Anayasa Hukuku Sitesi, http://www.anayasa.gen. tr/1961anayasasi.htm
  • Kılıç B., Aksakoğlu G. (2006), “Eğitim-Araştırma Sağlık bölgeleri (1964-2005)”, Toplum Hekimliği Bülteni, 25/3, s. 7-14, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/doc/yazilar/ga-egitimarastirmabolgeleri. pdf
  • Narlıdere Eğitim ve Araştırma Bölgesi raporlarından derleme, http://web.deu.edu.tr/halksagligi/ doc/yazilar/ga-narliderededegisim.pdf
  • Saçaklıoğlu F., Davas A., Döner B., Durusoy R., Ergin I., Erol N., Hassoy H. (2003), Aşı Pazarı Can Pazarı: “Aşı Üretiminin Perde Arkası”, TTB, Ankara.
  • Sağlık Bakanlığı (1992a), 1. Ulusal Sağlık Kongresi: Çalışma Grupları Raporları, Ankara, 1992.
  • Sağlık Bakanlığı (1992b), 1. Ulusal Sağlık Kongresi: Ulusal Sağlık Politikası Taslak Dokümanı, Ankara.
  • Sağlık Bakanlığı (2004), Temel Sağlık Hizmetleri Çalışma Yıllığı, http://www.saglik.gov.tr/istatis¬tikler/temel2004/sekil2.htm
  • Sedat Akman (2008), “1968 Gençliği, Bağımsız Türkiye İdealini Yaşatmak İçin Çok Uğraşlar Verdi”, Sol Birlik, http://www.solbirlik.net/haber_detay.asp?haber_id=6633&yid=86
  • SSYB (1961a), Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin İnkişaf Ettirilmesi Konusunda Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı’nın Mütalaası içinde Üner R., Fişek N., “Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi ve Uygulama Planı Üzerine Çalışmalar (Beyaz Kitap)”, Ankara, s. 19-29.
  • SSYB (1961b), Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkındaki Kanunun Gerekçesi içinde Üner R., Fişek N., “Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi ve Uygulama Planı Üzerine Çalış¬malar (Beyaz Kitap)”, Ankara, s. 70-97.
  • SSYB (1961c), Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun Tasarısı içinde Üner R., Fişek N., “Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi ve Uygulama Planı Üzerine Çalışmalar (Beyaz Kitap)”, Ankara, s. 98-108.
  • SSYB (1961d), Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun içinde Üner R., Fişek N., “Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi ve Uygulama Planı Üzerine Çalışmalar (Beyaz Kitap)”, Ankara, s. 109-118. (Kanun No: 224, Kabul Tarihi: 5/1/1961, Resmi Gazete ile neşir ve ilanı: 12 Ocak 1961-Sayı: 10705)
  • SSYB (tarihsiz a), Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik içinde Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi ile İlgili Kanun, Karar¬name, Yönetmelik ve Protokoller (1962-1972), Ankara.
  • SSYB (tarihsiz b), Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkında Yönerge, Yayın No: 154, Ankara.
  • SSYB (1967), Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Uygulanan İstatistik Formları ile ilgili Açıklama, Ankara.
  • SSYB (1973), Sağlık Hizmetlerinde 50 Yıl, Ankara. T.C. Başbakanlık Neşriyat ve Müdevvenat Umum Müdürlüğü, Kanun No: 224, Kabul tarihi: 5/1/1961. (Resmi Gazete ile neşir ve ilanı: 12 Ocak 1961–Sayı: 10705), Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun içinde Üner R., Fişek N., Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi ve Uygulama Planı Üzerine Çalışmalar (Beyaz Kitap), Ankara, s. 109-118.
  • TTB (1992), Nusret Fişek ile Söyleşi, Ankara.
  • Yassıada davaları, http://www.nedirvekimdir.com/?s=bumin+yamano%F0lu