EKOLOJİK EMPERYALİZM KURAMINA GİRİŞ: BİYOPOLİTİK BİR KAVRAMSALLAŞTIRMA
Bu makale, öncelikle kapitalizmin/emperyalizmin en son aşaması olarak günümüz- de ekolojik emperyalizm sürecine girildiğinin tespitini yaptıktan sonra özellikle kapi- talizm merkezlerinin dışındaki topraklardaki/ülkelerdeki ekolojik döngüyü bozmaya, ekosistemleri tahrip etmeye ve yaşamın sürdürülebilirliğini tehdit etmeye başlayan ekolojik emperyalizm ile ilgili “biyopolitika” kavramına gönderme yaparak kuramsal bir açıklama yapmaya çalışmaktadır. Makale, ekolojik emperyalizmle ilgili tarihsel, kavramsal ve kuramsal bir genel çerçeve çizmeyi hedeflerken, siyaset biliminin disipliner sınırlarını da tartışmakta ve bu sınırı biyopolitika ile belirlemeye çalışmaktadır. Ayrıca makale boyunca, ekolojik emperyalizmin en somut görünümü olarak kabul edilen biyoteknoloji kapitalizmi ile gıdanın nasıl dönüştürüldüğü, gıda üzerin- den nasıl bir tahakkümcü/kapsayıcı biyoiktidar oluşturulmaya çalışıldığı da bu makalenin odaklandığı konulardan birisidir.
___
- Agamben, Giorgio, Auschwitz’den Artakalanlar: Tanık ve Arşiv, Çev. Ali
İhsan BaŞgül, BK Yayınları, Ankara, 2004.
- Altleri, Miguel A-Rosset, Peter, “Biyoteknoloji Tarımın Sorunlarını Çö-
zebilir mi?”, Çev. Baha Kuban, Bilim ve Ütopya, Mart 2001.
- Aydın, Zülküf, “Genetik Mühendisliği, Az Gelişmiş Ülkelerde Yoksulluk
ve Gıda Sorunu”, Toplum ve Bilim, Sayı, 85, Yaz, 2000.
- Aytaç, Ahmet, “İmparatorluk: Bir Manifesto Çağrısı”, SBF Tartışma
Metinleri, No:48, Haziran, 2002.
- Bağce, H.Emre, “Emperyalizm Kuramları ve Amerikan Kamu Diploma-
sisi”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Sayı 28, Mart, 2003.
- Bauman, Zygmunt, Küreselleşme, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayın-
ları, İstanbul, 1997.
- Beck, Ulrick, “World Risk Society as Cosmopolitian Society: Ecological
Questions Ġn a Framework of Manifactured Uncertainties”, Human
Footprints on The Global Environment, (Eugene A.Rose-Andreas
Diekmann v.d. Ed.), The MIT Pres, London, 2010.
- Bentham, Jeremy, “Panoptikon ya da Gözetim Evi”, Panoptikon/Gözün
İktidarı, (Haz. BarıĢ Çoban-Zeynep Özarslan), Su Yayınları, İstanbul,
2008.
- Blank, Robert H - Hines, Samuel M, Biology and Political Science,
Routledge, London and Newyork, 2002.
- Buharin, Nikolay, Emperyalizm ve Dünya Ekonomisi, Çev. Uğur Selçuk
Akalın, Bağlam Yayınları, İstanbul, 2005.
Çepel, Necmetin, Çevre Koruma ve Ekoloji Terimleri Sözlüğü, TEMA
Yayınları, İstanbul, 1996.
- Çoban, Aykut, “Türkiye‟de Ana Rahmindeki Embriyonun Hukuki Statü-
sü”, 6.Ankara Biyoteknoloji Günleri: Biyoteknoloji, Biyogüvenlik ve
Sosyo-Ekonomik Yaklaşımlar, Ankara, A.Ü. Biyoteknoloji Enstitüsü
Yayını, 2007.
- Çoban, Aykut, “Biyoteknoloji, Habermas ve Kendimiz Olmak”, Mülkiye,
Sayı 242, Kış, 2004.
- Çoban, Aykut, “Türkiye‟de GDO Düzenlemesi ve Sosyo-Ekolojik Sorun-
lar”, Görünmez Elin Ekolojisi/Biyogüvenlik ve GDO, Ekoloji Kolektifi (Haz. Yay.), Ankara, 2010.
- Dam, Petra J.E.M van-Verstegen, S.Wybren, “Environmental History:
Object of Study and Methodology”, Principles of Environmental
Sciences, (Ed.Jan J.Boersema-Lucas Reijnders), Springer, Amsterdam,
2009.
- Diamond, Jared, Tüfek, Mikrop, Çelik, Çev. Ülker İnce, TÜBİTAK Ya-
yınları, Ankara, 2008.
- Euchner, Walter, “Baba Ben Niye FaĢist Oldum?”, Biyo-Politikanın Te-
melleri ve Sınırları Üzerine, Çev. Kaan H.Ökten, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2004.
- Foucault, Michel, İktidarın Gözü, Çev. Işık Ergüden, Ayrıntı Yayınları,
İstanbul, 2007.
- Foucault, Michel, Toplumu Savunmak Gerekir, Çev. Şehsuvar Aktaş,
YKY Yayınları, İstanbul, 2008.
- Foster, John Bellamy, Savunmasız Gezegen-Çevrenin Kısa Ekonomik
Tarihi, Çev. Hasan Ünder, Epos Yayınları, Ankara, 2002.
- Foster, John Bellamy, Emperyalizmin Yeniden Keşfi, Çev. Çiğdem
Çidamlı, Devin Yayınları, İstanbul, 2005.
- Giddens, Anthony, Siyaset, Sosyoloji ve Toplumsal Teori, Çev. Tuncay
Birkan, Metis Yayınları, İstanbul, 2001.
- Grove, Richard H, Green Imperialism, Cambridge University Press, New
York, 1995.
- Güler, Birgül Ayman, Yönetim Düşünü İçin Araştırma Alanını Belirle-
mek, ÇalıŞma Notu, 30 Mart 2006.
- Handelman, Howard, Üçüncü Dünyanın Meydan Okuyan İlerleyişi, Çev.
Kerim Kaya ve Saadet Yıldız, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 2004.
- Ho, Mae-Wan, Genetik Mühendisliği, Çev. Emral Çakmak, İş Kültür
Yayınları, İstanbul, 2001.
Hobson, John, Imperialism: A Study, , J. Nisbet, Londra, 1902.
- Kaan H.Ökten, “Sosyo-Politik Dünyanın FennileĢmesi Üzerine”, Biyo-
Politikanın Temelleri ve Sınırları Üzerine, Çev. Kaan H. Ökten, Agora
Kitaplığı, İstanbul, 2004.
- Kışlalıoğlu, Mine-Berkes, Fikret, Çevre ve Ekoloji, Remzi Kitabevi, İs-
tanbul, 2005.
- Koçtürk, Osman N, Yeni Sömürgecilik Açısından Gıda Emperyalizmi,
Toplum Yayınevi, Ankara, 1966.
- Koçtürk, Osman N, Açlık Korkusu, Ata Yayınları, Ankara, 1969.
- Koçtürk, Osman N, Barış ve Emperyalizm, Ararat Yayınevi, İstanbul,
1968.
- Lenin, Vladimir Ġ, Kapitalizmin En Yüksek Aşaması: Emperyalizm, Çev.
Olcay Geridönmez, Evrensel Basım Yayın, Ġstanbul, 2008.
- Loomba, Ania, Kolonyalizm-Postkolonyalizm, Çev. Mehmet Küçük, Ay-
rıntı Yayınları, İstanbul, 2000.
- Magdoff, Fred-Tokar, Brian, “Tarım ve Gıda Krizi”, Monthly Review
Dergisi, Sayı 23, Haziran, 2010.
- Marks, Karl-Engels, Friedrich, Sömürgecilik Üzerine, Çev. Muzaffer
Erdost, Sol Yayınları, Ankara, 1997.