KENT HAKKI ÇERÇEVESİNDE 6360 SAYILI YASANIN İNCELENMESİ - ANALYSIS OF LAW NO.6360 IN THE CONTEXT OF RIGHT TO THE CITY

Öz Kent hakkı kavramını ilk olarak 1968 yılında aynı adlı kitabıyla Henri Lefebvre gündeme getirmiştir. Lefebvre çağımızda yaşanan pek çok sorunun temelini kapitalist üretim ilişkilerine dayandırmakta ve bu kapitalist sistemin değiştirilmesi gerektiğine inanmaktadır. Bu nedenle kent hakkı mücadelesini devrimsel değişime giden yolun aracı olarak kabul etmektedir. Lefebvre söz konusu mücadele ile kullanım değerinin ön plana çıktığı, sermayenin tahakkümünden kurtulmuş ve ürün yerine yapıt olma niteliğini kazanmış kentlere ulaşılabileceğinin altını çizmektedir. Buradan hareketle çalışmada, Lefebvre’in oluşturduğu kent hakkı çerçevesi ve unsurlarına (katılım, ortak tavır, çevreye saygı ve aidiyet/sahip çıkma) bağlı kalarak 2012 yılında yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa’nın içerdiği hükümler ve bu yasaya dayalı olarak ortaya konan uygulamalar analiz edilmektedir. Bireylerin yaşam alanlarını ilgilendiren konularda önemli hükümleri olan bu yasa yurttaşların kent yönetimine katılabilmeleri, kentsel hizmetlerden etkin ve verimli bir şekilde yararlanabilmeleri, oturdukları kentlerde istekleri doğrultusunda karar alınmadığında bu kararlar aleyhine ortak mücadele edebilmeleri ve yaşadıkları kentlere kendilerini ait hissetmeleri ile ilgili konularda son derece olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Çünkü yasayla halkın yönetime katılım kanalları (seçimli meclisi bulunan il özel idareleri ve belde belediyelerinin kapatılması) kapatılmaktadır. Bunun yanında yasanın hem Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nın sınır değişikliklerine ilişkin hükmüne hem de kent hakkı pratiği açısından önemli bir belge olan Avrupa Kentsel Şartı’nın kenttaşlar lehine tanımladığı hak ve özgürlüklerin çizmiş olduğu çerçeveyle açıkça çelişiyor olması bu anlamda oldukça kritiktir.

Anahtar Kelimeler:

Kent Hakkı, Katılım, 6360 Sayılı Yasa, Yerel Yönetimler

ANALYSIS OF LAW NO.6360 IN THE CONTEXT OF RIGHT TO THE CITY - KENT HAKKI ÇERÇEVESİNDE 6360 SAYILI YASANIN İNCELENMESİ

Right to the City (RttC) concept was introduced by Henri Lefebvre in his book of the same name. He rested several problems of this era on capitalist production relations that he believed to be changed. For this reason, he grounded his Right to the City concept on revolutionary approach. With realization of Right to the City, he underlines the possibility of accessing cities as become ouvres instead of products that free themselves from the domination of capital. In this study, provisions and implementations of law no.6360 is analysed in the context of Lefebvre’s Right to the City concept by its elements such as participation, collective action, respecting the environment and belonging/claim. Having provisions that affect directly the inhabitants, this law brings strictly negative regulations regarding the participation of citizens to the decision-making mechanisms about urban services and management especially by abolition of several local government agencies. It also critical that this regulation clearly conflicts with the provisions of European Charter of Self-Government that Turkey presently is party.

Keywords:

Right to the City Participation, Law No.6360, Local Governments, Special Provincial Administration,

PDF

___

Adanalı, Y. A. (2011). Dünya’dan “Kent Hakkı” için Kentsel Mücadele Örnekleri: Hindistan, Dominik Cumhuriyeti, Brezilya, Venezüella ve ABD, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 9(36), 14-30.
Akkoyunlu Ertan, K. (2008). Kent Hakkı Üzerine Düşünceler, Amme İdaresi Dergisi, 41(4), 125-141.
Amoros, M. (2014). Kent Mücadeleleri ve Sınıf Mücadelesi. Soner Torlak ve Önder Kulak (Ed.), Mekân Meselesi içinde (129-137). İstanbul: Tekin Yayınevi.
Angotti, T. (2009). Right to City vs Bridging the Urban Divide Two Separate Approaches?, The Urban Reinventors Online Journal, (3), 1-5.
Avrupa Kentsel Şartı. (18 Mart 1992). Erişim 19 Aralık 2018, https://rm.coe.int/168071923d
Cabannes, Y. (2004). Participatory budgeting: a significant contribution to participatory democracy, Environment and Urbanization, 16(1), 27-46.
Duru, B. (18 Ekim 2012). Büyükşehir Tasarısı ve Kent Hakkı. Bianet. Erişim 19 Mart 2018, http://bianet.org/bianet/kent/141531-buyuksehir-tasarisi-ve-kent-
Gezgüç, G.M., Aldemir, C. ve Uzun, T. (2016). 6360 Sayılı Kanun ve Muğla Örneği. M. Akif Çukurçayır, Hacer Tuğba Eroğlu, Hayriye Sağır, Mücahit Navruz (Ed.), KAYFOR 13 Bildiriler Kitabı: Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri içinde (1664-1684). Konya.
Harvey, D. (2008). The Right to The City, New Left Review, (53), 23-40.
İzci, F. Ve Turan, M. (2013). Türkiye’de Büyükşehir Belediye Sistemi ve 6360 Sayılı Yasa ile Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(1), 117-152.
Karasu, M. A. (2013). 6360 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ve Olası Etkileri -Şanlıurfa Örneği-, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1), 1-17.
Kaypak, Ş. Ve Yıldız, V. (2016). 6360 Sayılı Yeni Büyükşehir Belediye Yasasının Etkinliğinin Ölçülmesi: Malatya Örneği, M. Akif Çukurçayır, Hacer Tuğba Eroğlu, Hayriye Sağır, Mücahit Navruz, (Ed.), KAYFOR 13 Bildiriler Kitabı: Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri içinde, (1326-1347). Konya.
Keleş, R. (1994 ). Kent ve Çevre Haklarının Korunması Üzerine Gözlemler, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 49(3), 275-281.
Keleş, R. (2013). Anakent Belediyelerinin Sayısı Çoğalırken, Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği Dergisi, 8(12), 15-19.
Lefebvre, H. (2011). Kent Hakkı, (Gizem Aksümer ve Julia Strutz, Çev.). Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 9(36), 140-152.
Lefebvre, H. (2013). Kentsel Devrim, (Selim Sezer, Çev.). Ankara: Sel Yayıncılık.
Lefebvre, H. (2016). Şehir Hakkı, (Işık Ergüden, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
Purcell, M. (2002). Excavating Lefebvre: The Right to the City and Its Urban Politics of the Inhabitant, GeoJournal Spatially Integrated Social Sciences and Humanities, 58(2), 99-108.
Resmi Gazete. (6 Aralık 2012). On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Erişim 19 Aralık 2018, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6360.pdf
TBMM/KKGM. (8 Ekim 2012). Kanun Tasarısı, Erişim 19 Aralık 2018, https://www2.tbmm.gov.tr/d24/1/1-0690.pdf
Uzun, A. Ve Çolak, Ç. D. (2016). 6360 Sayılı Kanun Kapsamında Kapatılan Geyikli ve Söğütlü Belde Belediyelerindeki Yerel Vatandaşların Yeni Yapıya İlişkin Algı ve Tutumlarına İlişkin Bir Araştırma, M. Akif Çukurçayır, Hacer Tuğba Eroğlu, Hayriye Sağır, Mücahit Navruz, (Ed.), KAYFOR 13 Bildiriler Kitabı: Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri içinde, (1414-1434). Konya.
Uzunçarşılı Baysal, C. (2011). Kent Hakkı Yeniden Hayat Bulurken, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 9(36), 31-55.
Yıldırım, F. Ve Yücel Işıldar, G. (2014). 6360 Sayılı Kanunun Etik ve Ekolojik Anlamda İrdelenmesi, Yerel Politikalar Akademik Araştırma ve Politika Dergisi, 1(5), 75-91.
Yücel, H. ve Aksümer, G. (2011). Kentsel Dönüşüme Karşı Kent Hakkı Mücadelesi: Kazım Karabekir Mahallesi’nde Mekânsal Kimlik ve Dayanışma Örüntüleri, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 9(36), 117-139.
Zengin, O. (2014). Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirmesi, Ankara Barosu Dergisi, 72(2014/2), 92-116.