KAYITDIŞI İSTİHDAM VE KAYITDIŞI İSTİHDAMA ETKİ EDEN MİKRO FAKTÖRLERİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÖZEL SEKTÖR ÖRNEĞİ

Sosyal ve ekonomik açıdan geniş bir alanı etkileyen kayıtdışı ekonomi ve onun uzantısı olan kayıtdışı istihdamın doğasını ve ortaya çıkaran sebeplerini anlayabilmek önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Hanehalkı İşgücü Anketinde (HHİA) yer alan seçilmiş değişkenlerle ikili lojistik regresyon modelini kurarak, Türkiye'de kayıtdışı istihdama etki eden mikro faktörlerin belirlenmesini sağlamak ve model yardımıyla çalışanların kayıtdışı çalışma risklerini olasılıksal olarak hesaplamaktır. Analize yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, ana faaliyet, işteki durum, işyerinde çalışan sayısı, çalışma şekli, bölge ve kır-kent olmak üzere 10 bağımsız değişken dahil edilmiştir. Kurulan modele göre, kır-kent dışındaki bütün değişkenlerin anlamlı ve kayıtdışı istihdama etki eden faktörler olduğu tespit edilmiştir. Modeli açıklamada kullanılan; işyeri çalışan sayısı, ana faaliyet, işteki durumu ve yaş değişkenlerinin, kayıtdışı çalışma riskini en fazla etkileyen faktörler olduğu belirlenmiştir.

UNREGISTERED EMPLOYMENT AND ANALYSIS OF FACTORS AFFECTING THE UNREGISTERED EMPLOYMENT: TURKISH PRIVATE SECTOR CASE

It is important to understand the nature and the causes of the informal economy and its extension unregistered employment that have a broad range of impacts on social and economic life. By building binary logistic regression using the selected data from TurkStat's "Household Labor Force Survey", this study is aimed to explore and determine the micro-factors of unregistered employment in Turkiye and to estimate the employees' probabilistic exposure to unregistered working risks via the established model. In the analysis, 10 exogenous variables namely; age, gender, educational level, marital status, core activity, work status, number of employees in working place, mode of working, regional and rural-urban variables are incorporated in. By running the model, it is found that other than rural-urban variable, all variables are statistically significant and amongst the factors that have impact on unregistered employment. Among those factors used as explanatory variables in the model, the number of employees in the working place, core activity, work status and age parameters are found to be the more effective factors in explaining exposure risk to unregistered working

PDF

___

1.Agarwala, Rina(2006),From Work to Welfare: Informal Workers' OrganizationsAnd The State İn India, Dissertation, Princeton Universıty, Department of Sociology and Office of Population Research, USA.
2.Alper, Yusuf(2009), "Kayıtdışı İstihdam ve Sosyal Güvenlik Reformunun Başarısı", Sosyal Güvenlik Dergisi, Sayı:2,(21-32).
3.Angel,Urdinola, Diego-Tanabe, Kimie(2012), "Micro Determinants of Informal Economy in the Middle East and North Africa Region", Social Protection and Labor: The World Bank, SP Discussşon Paper, No.1201.
4.Aydemir, Şinasi(1994), Türkiye'de Kayıtdışı Ekonomi, Acar Matbaası, İstanbul.
5.Aydın, Eren Gül (2013), "Türkiye'de Kayıtdışı İstihdam Konusu Üzerine Teorik ve Ampirik Bir Çalışma", International Conference on Eurasian Economies, http://www.eecon.info/papers/824.pdf(24.02.2014).
6.Aydın, Süleyman (2006), Yolsuzluk Nedenleri, Etkileri ve Çözüm Yolları, Turhan Kitabevi, Ankara.
7.Azaklı, S. Betül (2009), Türkiye'de Kayıtdışı İstihdam ve Ekonomik Boyutu, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu MehmetbeyÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
8.Bayram, Nuran (2004), "Multinominal Lojistik Regresyon Analizinin İstihdamdaki İşgücüne Uygulanması", İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Sayı:2, Cilt:54, (61-75).
9.Castells,Manuel and Alejandro, Portes(1989), World Underneath: The Origins, Dynamics, and Effects of the Informal Economy, The Informal Economy: Studies in Advanced and Less Developed Countries, Johns Hopkins University Press, Baltimore-London.
10.Chan, Y. H., "Biostatistics 202: Logistic Regression Analysis-Basic Statistics For Doctors", Singapore Med J,Vol 45(4), (149-153).
11.Dura, Cihan (1997),"Kayıtdışı Ekonomi Kavramı, Sebep ve Etkileri, Ölçülmesi, Mücadele Yolları ve Türk Ekonomisindeki Yeri", Maliye Dergisi, Cilt:1, Sayı:124, (3-12).
12.Dünya Bankası(2010), Türkiye Ülke Ekonomik Raporu, Kayıtdışılık: Nedenler, Sonuçlar, Politikalar, Rapor No: 48523-TR.
13.DPT(2001),Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, KayıtdışıEkonomi Özelİhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
14.Elgin, Ceyhun (2012), "Vergiler ve Kayıtdışı Ekonomi: Bir Değerlendirme ve Türkiye Örneği", Middle East Technical University Studies in Development, Vol. 39 Issue 2, (237-258).
15.Gerxhani, Klarita(1999), "The Informal Sector in Developed and Less Developed Countries", Tinbergen Institute Discussion Paper, No:TI-083/2.
16.Güloğlu,Tuncay(2005), "Türkiye'de Kayıtdışıİstihdam Gerçeğine Bir Bakış", Visiting Fellow Working Papers, Paper 9, Cornell University ILR School.
17.Hosmer, David W.-Lemeshow,Stanley(2000), Applied Logistic Regression, John Wiley and Sons, New York.
18.Ilgın, Yılmaz(1995), KayıtdışıEkonomi ve Türkiye'deki Boyutları, Uzmanlık Tezi, DPT, Ankara.
19.İkiz, Ahmet Salih(2000), Kayıtdışı Ekonomi Ve Türkiye'de Büyüme Üzerine Etkileri, YayınlanmışDoktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
20.Kırbaş, Sadık(1995), Kayıtdışı Ekonominin Nedenleri Boyutları ve Çözüm Yolları, TESAV Yayınları, Ankara.
21.Lordoğlu, Kuvvet-Kıroğlu, MeryemM.-Tanyılmaz, Kurtar(2004), "Türkiye 'de Enformel İstihdam ve Yabancı Kaçak İşgücü", Uginar Proje Raporu, Marmara Üniversitesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkiler Bölümü, İstanbul.
22.Merkuryeva, Irina (2006), "The structure and determinants of informal employment in Russia: Evidence from NOBUS data", Discussion Paper, http://dspace.gsom.spbu.ru/jspui/bitstream/123456789/56/1/1%28E%29_2006.pdf (24.01.2014).
23.Meydanal, Rüştü(2008), Kayıtdışıİstihdam Nasıl Azaltılabilir?Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,İstanbul.
24.Newsom (2010), "Multiple Logistic Regression and Model Fit", http://www.upa.pdx.edu/IOA/newsom/da2/ho_logistic3.pdf (24.11.2010)
25.Oktar, Kemal(2004), "Kayıtdışı İstihdam ve Sosyal Güvenlik", TBB Dergisi, Sayı: 53,(266-270).
26.Özel, Salih(1998),"KayıtdışıEkonomi Kavramı, Sorunları ve Çözümleri", Yaklaşım Dergisi. Sayı 71,(14-24).
27.Özer, Mustafa-Biçerli, Kemal (2003), "Türkiye'de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 3, Sayı 1, (55-86).
28.Schneider, Friedrich-Enste, Dominik H. (2000), "Shadow Economies: Size, Causes, and Consequences", Journal of Economic Literature, Vol. 38, (77-114).
29.SGK, Sosyal Güvenlik Kurumu, www.sgk.gov.tr
30.Smith,Philip(1994), "Assessing the Size of the Underground Economy: The Statistics Canada Perspective", Income and Expenditure Accounts Technical Series, Catalogue No: 13-604-MIB, No:28 ISSN 1707-1739, (1-25).
31.Toptaş, Ülker(1998), KayıtdışıEkonominin Nedenleri, Tes-Ar Yayınları, Ankara.
32.TÜİK, İş Gücü Veri Tabanı, www.tuik.gov.tr
33.Wamuthenya,Wambui R. (2010), Determinants of Employment in the Formal and Informal Sectors of the Urban Areas of Kenya, Modern Lithographic (K) Ltd., Kenya.