Kürşat ÖZDAŞLI, Sefa CEYHAN, Duygu YILDIRIM

ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN YENİLİKÇİ İŞ DAVRANIŞINA ETKİSİ: YÖNETİCİYE GÜVENİN ARACI ROLÜ

Bu çalışma, örgüt kültürünün yenilikçi iş davranışı üzerindeki etkisinde yöneticiye güvenin aracı rolünü belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma amacı doğrultusunda liman işletmeleri çalışanları üzerinde bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Alan araştırmasında anket yöntemi ile elde edilen 280 kişilik veri seti analize tabi tutulmuştur. Yapısal eşitlik modeli ve yeniden örnekleme yöntemiyle gerçekleştirilen analizler sonucunda örgüt kültürünün yenilikçi iş davranışını arttırdığı bulgulanmıştır. Ayrıca örgüt kültürünün yenilikçi iş davranışı üzerindeki etkisinde yöneticiye güvenin kısmi aracı role sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bu sonuçlar, liman çalışanların yenilikçi iş davranışı sergileme potansiyelinin olduğunu, örgüt kültürünün bütünsel bakış açısıyla yenilikçilik üzerinde doğrudan etkisinin bulunduğunu ve bu etkide yöneticiye güvenin kritik öneme sahip olduğunu ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Örgüt Kültürü, Yenilikçi İş davranışı, Liman İşletmeleri

THE EFFECT OF ORGANİZATIONAL CULTURE ON INNOVATIVE WORK BEHAVIOR: THE MEDIATOR ROLE OF TRUST IN MANAGERS

This study was carried out to determine the mediator role of trust in the manager in the influence of organizational culture on innovative work behavior. In line with the purpose of the study, a field study was carried out on the employees of the port operations. In the field research, the data set of 280 people obtained by the survey method was subjected to analysis. As a result of the analyzes carried out with the structural equation modeling and resampling method, it has been discovered that organizational culture increases innovative work behavior. In addition, it has been concluded that trust in the manager has a partial mediator role in the effect of organizational culture on innovative work behavior. These results indicate that port workers have the potential to exhibit innovative work behavior, that organizational culture has a direct effect on innovation from a holistic perspective, and that trust in the manager has a critical importance in this effect.

Keywords:

Organizational Culture, Innovative Work behaviour, Port Business,

PDF

___

Abernathy, W. J., & Clark, K. B. (1985). Innovation: Mapping the winds of creative destruction. Research Policy, 14(1), 3-22.
Afsar, B., Al-Ghazali, B. M., Cheema, S., & Javed, F. (2020). Cultural intelligence and innovative work behavior: The role of work engagement and interpersonal trust. European Journal of Innovation Management, 24(4), 1082-1109. https://doi.org/10.1108/EJIM-01-2020-0008
Afsar, B., Badir, Y., & Khan, M. M. (2015). Person–job fit, person–organization fit and innovative work behavior: The mediating role of innovation trust. The Journal of High Technology Management Research, 26(2), 105-116.
Akkoç, İ. (2012). Gelişim kültürü ve etik iklimin yenilikçiliğe etkisinde dağıtım adaletinin rolü. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3), 45-60.
Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411-423. https://doi.org/10.1037/0033-2909.103.3.411
Aydın, E., & Çilesiz, E. (2022). Örgüt İklimi, Yenilikçi Davranış ve Bireysel Yaratıcılık İlişkisi: Türkiye’de Otel İşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 266-280.
Aydoğan, Z. F. (2004). Örgüt kültürü ve iklimi. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 203-215.
Baety, N., & Rojuaniah, R. (2022). Servant Leadership, Organizational Culture and Organizational Citizenship Behavior on Innovative Work Behavior. Management Analysis Journal, 11(1), 83-94.
Bagozzi, R. P., & Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16(1), 74-94.
Berberoğlu, G. (1990). Örgüt Kültürü Ve Yönetsel Etkinliğe Katkısı. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 153-161.
Büschgens, T., Bausch, A., & Balkin, D. B. (2013). Organizational Culture and Innovation: A Meta-Analytic Review. Journal of Product Innovation Management, 30(4), 763-781. https://doi.org/10.1111/jpim.12021
Cameron, K. S., & Quinn, R. E. (2011). Diagnosing and changing organizational culture: Based on the competing values framework. San Francisco: John Wiley & Sons.
Cook, J., & Wall, T. (1980). New work attitude measures of trust, organizational commitment and personal need non-fulfilment. Journal of Occupational Psychology, 53(1), 39-52.
Çalışkan, A. (2013). İç odaklı örgüt kültürünün yenilikçi davranışa etkisinde personel güçlendirmenin aracılık rolü. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 15(1), 88-112.
De Jong, J. P., & Den Hartog, D. N. (2008). Innovative work behavior: Measurement and validation. EIM Business and Policy Research, 8(1), 1-27.
Demirci, A., & Tarhan, D. B. (2017). Türkiye’de faaliyet gösteren liman işletmeleri ve bu işletmelerin etkinliklerinin veri zarflama analizi yöntemiyle ölçümü. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 144-160.
Driscoll, J. W. (1978). Trust and Participation in Organizational Decision Making as Predictors of Satisfaction. The Academy of Management Journal, 21(1), 44-56. https://doi.org/10.2307/255661
Duan, W. H., Asif, M., Nik, M. N. H., & Wan, Z. W. N. (2022). Emotional intelligence and high-performance leadership of women leaders: The mediating role of organization culture. Management Research Review, ahead-of-print(ahead-of-print). https://doi.org/10.1108/MRR-06-2021-0419
Durmuş, K. (2019). Lider-üye etkileşiminin yenilikçi iş davranışına etkisinde örgütsel özdeşleşmenin yeri: Türk İhas sektörü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
Dutton, J. E., Ashford, S. J., O’ Neill, R. M., Hayes, E., & Wierba, E. E. (1997). Reading the wind: How middle managers assess the context for selling issues to top managers. Strategic Management Journal, 18(5), 407-423. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0266(199705)18:5<407::AID-SMJ881>3.0.CO;2-J
Field, A. (2018). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. London: SAGE Publications.
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Los Angeles: SAGE Publications.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J., & Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective (Vol. 7). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
Hair, J. F. (2006). Successful strategies for teaching multivariate statistics. Proceedings of the 7th International Conference on Teaching Statistics (ICOTS-7), 1-5, Bahia: Brasil.
Hayes, A. F. (2018). Partial, conditional, and moderated moderated mediation: Quantification, inference, and interpretation. Communication Monographs, 85(1), 4-40.
Hayes, A. F., Montoya, A. K., & Rockwood, N. J. (2017). The analysis of mechanisms and their contingencies: Process versus structural equation modeling. Australasian Marketing Journal (AMJ), 25(1), 76-81.
Hoffman, K., Parejo, M., Bessant, J., & Perren, L. (1998). Small firms, R&D, technology and innovation in the UK: A literature review. Technovation, 18(1), 39-55. https://doi.org/10.1016/S0166-4972(97)00102-8
Hofstede, G. (1991). Empirical models of cultural differences. In N. Bleichrodt & P. J. D. Drenth (Eds.), Contemporary issues in cross-cultural psychology (pp. 4–20). Netherlands: Swets & Zeitlinger Publishers.
Hofstede, G. (1998). Attitudes, Values and Organizational Culture: Disentangling the Concepts. Organization Studies, 19(3), 477-493. https://doi.org/10.1177/017084069801900305
Jaworski, B. J., Stathakopoulos, V., & Krishnan, H. S. (1993). Control Combinations in Marketing: Conceptual Framework and Empirical Evidence. Journal of Marketing, 57(1), 57-69. https://doi.org/10.2307/1252057
Joseph, E. E., & Winston, B. E. (2005). A correlation of servant leadership, leader trust, and organizational trust. Leadership & Organization Development Journal, 26(1), 6-22. https://doi.org/10.1108/01437730510575552
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (C. 5). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kirsch, L. J., Ko, D.-G., & Haney, M. H. (2010). Investigating the Antecedents of Team-Based Clan Control: Adding Social Capital as a Predictor. Organization Science, 21(2), 469-489.
Kocabaylioğlu, M. C. (2015). Liman Çalışanları İçin Çeşitli Eğitim Faaliyetleri Ve Liman Saha Çalışanlarının Mesleki Yeterlilik Belgelendirmelerinin Yapılması. II. Ulusal Liman Kongresi, (25-25), İzmir: Türkiye. https://doi.org/10.18872/DEU.b.ULK.2015.0014
Koç, H., & Yazicioğlu, İ. (2011). Yöneti̇ci̇ye Duyulan Güven İle İş Tatmi̇ni̇ Arasindaki̇ İli̇şki̇: Kamu Ve Özel Sektör Karşilaştirmasi: the relationship between trust in manager and job satisfaction: a comparison between public and private sectors. Dogus University Journal, 12(1), 46-57.
Küçük, B. A., & Günaydın, C. (2021). Lider ile Örgüt Düzeyindeki Güven Duygusunun Yenilikçi Iş Davranışı Üzerindeki Etkisi: Değişime Direncin Rolü. Uluslararası Yönetim Iktisat ve Isletme Dergisi, 17(2), 540-576.
Prieto, I.M., Pérez-Santana M. P. (2014). Managing innovative work behavior: The role of human resource practices. Personnel Review, 43(2), 184-208. https://doi.org/10.1108/PR-11-2012-0199
Martins, E. C., & Terblanche, F. (2003). Building organisational culture that stimulates creativity and innovation. European Journal of Innovation Management, 6(1), 64-74. https://doi.org/10.1108/14601060310456337
Mayer, R. C., Davis, J. H., & Schoorman, F. D. (1995). An Integrative Model of Organizational Trust. The Academy of Management Review, 20(3), 709-734. https://doi.org/10.2307/258792
McAllister, D. J. (1995). Affect- and Cognition-Based Trust as Foundations for Interpersonal Cooperation in Organizations. The Academy of Management Journal, 38(1), 24-59. https://doi.org/10.2307/256727
McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2010). Research in Education: Evidence-Based Inquiry, MyEducation Lab Series. Boston: Pearson Education.
Mertler, C. A., Vannatta, R. A., & LaVenia, K. N. (2021). Advanced and multivariate statistical methods: Practical application and interpretation. New York: Routledge.
Nazir, S., Shafi, A., Atif, M. M., Qun, W., & Abdullah, S. M. (2019). How organization justice and perceived organizational support facilitate employees’ innovative behavior at work. Employee Relations: The International Journal, 41(6), 1288-1311. https://doi.org/10.1108/ER-01-2017-0007
Ouchi, W. G. (1979). A Conceptual Framework for the Design of Organizational Control Mechanisms. Management Science, 25(9), 833-848.
Ouchi, W. G. (1980). Markets, Bureaucracies, and Clans. Administrative Science Quarterly, 25, 95-113 https://doi.org/10.2307/2392231
Özdaşlı, K. & Yücel, S. (2010). Yöneticiye Bağlılıkta Yöneticiye Güvenin Etkisi: Yapısal Eşitlik Modeli İle Bir Analiz. Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences, 11 (1), 67-83.
Preacher, K. J., Rucker, D. D., & Hayes, A. F. (2007). Addressing moderated mediation hypotheses: Theory, methods, and prescriptions. Multivariate behavioral research, 42(1), 185-227.
Reilly, B. J., & DiAngelo, J. A. (1990). Communication: A Cultural System of Meaning and Value. Human Relations, 43(2), 129-140. https://doi.org/10.1177/001872679004300203
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Schimmoeller, L. J. (2010). Leadership Styles in Competing Organizational Cultures. Leadership Review, 10(2), 125-141)
Scott, S. G., & Bruce, R. A. (1994). Determinants of Innovative Behavior: A Path Model of Individual Innovation in the Workplace. The Academy of Management Journal, 37(3), 580-607. https://doi.org/10.2307/256701
Şenol, L. (2022). Örgüt Kültürü, Çalışan Davranışı ve Yenilikçi İş Davranışı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy 7(1), 149-159.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics: International edition. Boston: Pearson.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics (C. 5). Boston: Pearson.
Terzi, A. R. (2005). İlköğretim okullarında örgüt kültürü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 43(43), 423-442.
Tokgöz, E., & Seymen, O. A. (2013). Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Vatandaşlik Davranişi Arasindaki Ilişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştirma. Öneri Dergisi, 10(39), 61-76.
Tuna, Ö. (2021). Örgüt kültürü tiplerinin bireysel yenilikçilik üzerine etkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22(1), 199-218.
Turpoa (2022). Türkiye Limancılık Sektör Raporu Istanbul., Erişim Tarihi: https://www.turklim.org/sektor-raporu-2022/
Ünal, A. U., & Alkan, G. B. (2015). Liman Işletmeleri İçin Iş Sağlığı Ve Güvenliği Düzenlemeleri Ve Önemi. II. Ulusal Liman Kongresi, İzmir: Türkiye. doi: 10.18872/DEU.b.ULK.2015.0012
Whitener, E. M., Brodt, S. E., Korsgaard, M. A., & Werner, J. M. (1998). Managers as initiators of trust: An exchange relationship framework for understanding managerial trustworthy behavior. Academy of Management Review, 23(3), 513-530.
Woodman, R. W., Sawyer, J. E., & Griffin, R. W. (1993). Toward a Theory of Organizational Creativity. The Academy of Management Review, 18(2), 293-321. https://doi.org/10.2307/258761
Yilmaz, E., & Sünbül, A. M. (2009). Öğretmenlerin yaşam doyumlari ve okullardaki örgütsel güven düzeyi. Bakü: Qafqaz University Publications.
Yoon, S. W., & Park, J. G. (2022). Employee’s intention to share knowledge: The impacts of learning organization culture and learning goal orientation. International Journal of Manpower, ahead-of-print(ahead-of-print). https://doi.org/10.1108/IJM-01-2021-0004
Zhang, A. Y., Tsui, A. S., Song, L. J., Li, C., & Jia, L. (2008). How do I trust thee? The employee-organization relationship, supervisory support, and middle manager trust in the organization. Human Resource Management, 47(1), 111-132. https://doi.org/10.1002/hrm.20200
Zhao, X., Lynch Jr, J. G., & Chen, Q. (2010). Reconsidering Baron and Kenny: Myths and truths about mediation analysis. Journal of Consumer Research, 37(2), 197-206.