HEDONİK VE FAYDACI TÜKETİM İLE KOMPULSİF SATIN ALMA İLİŞKİSİNDE KREDİ KARTI KULLANIMI: ONLİNE PAZARYERLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu araştırma ile amaçlanan, faydacı ve hedonik tüketimin, kontrolsüz kredi kartıkullanımı aracılığı ile kompulsif satın alımlara ve pişmanlık düzeylerine olan etkisiniincelemektir. Araştırmanın örneklem kitlesini, 466 online alışveriş tüketicisioluşturmaktadır. Araştırma verilerine öncelikle tanımlayıcı ve betimleyici istatistiklerile geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Daha sonra gerçekleştirilendoğrulayıcı faktör analizlerinin ardından ise PATH Analizi gerçekleştirilmiştir.Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; hedonik tüketim, kontrolsüz kredi kartıkullanımı ve kompulsif satın almayı pozitif yönde etkilerken; faydacı tüketim isekontrolsüz kredi kartı kullanımı aracılığı ile kompulsif satın almayı negatif yöndeetkilemektedir. Ayrıca kontrolsüz kredi kartı kullanımı, kompulsif satın almayıetkilerken; kompulsif satın alma ise pişmanlık durumunu etkilemektedir.

HEDONIC AND UTILITARIAN CONSUMPTION WITH COMPULSIVE BUYING RELATIONSHIP USE OF CREDIT CARD: A RESEARCH ON ONLINE MARKETPLACE

The scope of this research is to examine the effect of utilitarian and hedonic consumption on compulsive purchases and regret levels through uncontrolled credit card usage. The sample group of the research consists of 466 online shopping consumers. In this context, descriptive statistics and validity and reliability analysis of the data were performed. After confirmatory factor analysis, PATH analysis were applied. According to the findings obtained as a result of the research; hedonic consumption, uncontrolled credit card usage and compulsive buying positively affected; utilitarian consumption negatively affects compulsive purchasing through uncontrolled credit card usage. In addition, uncontrolled credit card usage affects compulsive purchasing; compulsive buying affects regret.

PDF

___

Altunışık, R., Çallı, L. (2004). Plansız Alışveriş (Impulse Buying) ve Hazcı Tüketim Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Satınalma Karar Sürecinde Bilgi Kullanımı, 3. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, 231-240.
Andreassen, C. S. (2014). Shopping addiction: an overview. Journal of Norwegian Psychological Association, 51, 194–209.
Armağan, E., Temel, E. (2018). Türkiye’de online kompulsif alışveriş davranışı üzerine ampirik bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 621-653
Arnold M. J. ve Reynolds, K. E. (2003). Hedonic shopping motivations. Journal of Retailing, 79(2), 77-95.
Awanis, S. ve Cui, C. C. (2013). Consumer susceptibility to credit card misuse and indebtedness, Asia Pasific Journal Of Marketing And Logistics, 26, 408-429.
Babacan, M., (2001). Hedonik Tüketim ve Özel Günler Alışverişlerine Yansıması, 6. Ulusal Pazarlama Kongresi, Erzurum, 97-106.
Babin, B. J., Darden, W. R., Griffin, M. (1994). Work and/or fun: measuring hedonic and utilitarian shopping value, Journal of Consumer Research, 20(4), 644–656.
Baran, T. (2019). İndirim Mağazalarından Alışveriş Yapanların Özel Markaya Karşı Tutumunda Algılanan Risk ve Kalitenin Rolü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Baş, T. (2006). Anket nasıl hazırlanır? Anket nasıl uygulanır? Anket nasıl değerlendirilir? Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Başaran, U., Büyükyılmaz, O. (2015). the effects of utilitarian and hedonic values on young consumers’ satisfaction and behavioral intentions, Eurasian Journal of Business and Economics, 8(16), 1-18.
Bei, L. T. ve Chen, M. Y. (2015). The effects of hedonic and utilitarian bidding values on eauction behavior, Electron Commer Research, 15, 483–507.
Bevill, S. ve Dale L. R. (2006). Students and misuse of credit. Proceeding of the Academy of Educational Leadership, 11, 33-36.
Bloch, P. H., ve Richins, M. L. (1983). Shopping without purchase: an investigation of consumer browsing behaviour. Association for Consumer Research, 10, 389-393.
Blythe, J. (1997). The Essence of Consumer Behaviour, Prentice Hall, Europe.
Brody, L., Hall, J. (1993). Gender and Emotion, Handbook of Emotion, Guilford Press, New York.
Camerer, C. F. (2005). Behavioral economics: reunifying psychology and economics. Perspective, 96, 10575- 10577.
Camille, N. (2004). The involvement of the orbitofrontal cortex in the experience of regret. Journal of Science, 304, 1167-1170.
Carpenter, J. M. ve Moore, M. (2009). Utilitarian and hedonic shopping value in the us discount sector. Journal of Retailing and Consumer Services, 16, 68–74.
Carpenter, J. M., Moore, M., ve Fairhurst, A. E. (2005). Consumer shopping value for retail brands. Journal of Fashion Marketing and Management An International Journal, 9(1), 43-53.
Chang, E. (2002). The Mediating Role of Shopping Value in Apparel Shopping Satisfaction (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Oregon State University.
Coricelli, G. (2005). Regret and its avoidance: a neuroimaging study of choice behavior. Journal of Nature Neuroscience, 8(9), 1255-1262.
Çelik, S. (2009). Hazsal ve Faydacı Tüketim, Derin Yayınları, İstanbul.
D‘Astous, A. (1990). An inquiry into the compulsive side of ―normal‖ consumers. Journal of Consumer Policy, 13(1), 15-31.
Faber, R. J. and O’Guinn, T. C. (1992). A clinical screener for compulsive buying. Journal of Consumer Research, 19(3), 459–469.
Faber, R. J. ve O‘Guinn, T. C. (1989). Classifying compulsive consumers: advances in the development of a diagnostic tool, ACR North American Advances, 16, 738-744.
Faber, R. J. ve Vohs, K. D. (2004). To buy or not to buy? self-control and self-regulatory failure in purchase behavior. Guilford Press, 14, 509-524.
Faber, R. J., T. C. O’Guinn ve R. Krych (1987). Compulsive consumption. Advances in Consumer Research, 14, 132- 135.
George, D. and Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference. 17.0 Update. Boston: Pearson Edition.
Gültekin, C. (2019). Kredi Kartı Kullanımının Hedonik, Plansız ve Kompulsif Satın Alma Davranışı Üzerine Etkisi Bağlamında Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya.
Hussain, A. H., Bohari, A. M. (2012). The use of high-speed internet as a platform for compulsive online buying: a case of study of post-graduate students in malaysia. Geografia Online Malaysia Journal of Society and Space 8(7), 32-43.
Inman, J. J., Dyer, J. S., Jia, J. (1997). A generalized utility model of disappointment and regret effects on post-choice valuation. Marketing Science, 16(2), 97-111.
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
Kırcı, H. (2014). Hedonik tüketim davranışları ve toplumsal etkileri. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 10(1), 80-100.
Kim, S. ve Eastin, M. (2011). Hedonic tendencies and the online consumer: An investigation of the online shopping process, Journal of Internet Commerce, 10, 68–90.
Kop, A. E. (2008). Satın Alma Davranışında Hedonik ve Faydacı Tüketimin Ölçülmesi ile ilgili Bir Uygulama (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Köker, N. E. ve Maden, D. (2012). Hazcı ve faydacı tüketim bağlamında tüketicinin ürün temelli yenilikçiliği algılaması: amprik bir araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(2), 94- 121.
Lee, M., Kim, Y., Fairhurst, A. (2009). Shopping value in online auctions: their antecedents and outcomes. Journal of Retailing and Consumer Services, 16(1), 75-82.
Lo, H. Y. ve Harvey, N. (2011). Shopping without pain: compulsive buying and the effects of credit card availability in europe and the far east. Journal of Economic Psychology, 32(1), 79-92.
Manchiraju, S., Sadachar, A. and Ridgway J. L. (2016). The compulsive online shopping scale (coss): development and validation using panel data. International Journal of Ment Health Addiction, 15, 209-223.
Mathews, C., Ambroise, L. ve Brignier, J. M. (2009). Hedonic and Symbolic Consumption Perceived Values: Opportunities for Innovators and Designers in the Fields of Brand and Product Design, Renaissance and Renewal in Management Studies, Liverpool, United Kingdom, 1-32.
Mucuk, İ. (1996). Pazarlama İlkeleri, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
Odabaşı, Y. (2006). Tüketim Kültürü, Sistem Yayıncılık, İstanbul
O'Guinn, T. C. and Faber, R. J. (1989). Compulsive buying: a phenomenological exploration. Journal of Consumer Research, 16(2), 147–157.
Özdoğan, F. B. ve Tüzün, İ. K. (2007). Öğrencilerin üniversitelerine duydukları güven üzerine bir araştırma, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 639-650.
Öztürk, B. E., (2015), Tüketici Davranışları, Ekin Yayınevi, (1. Baskı), Bursa.
Palan, K. M., Morrow, P. C., Trapp, A. ve Blackburn, V. (2011). Compulsive buying behavior in college students: the mediating role of credit card misuse. Journal of Marketing Theory and Practice, 19, 81-96.
Phau, I. ve Woo, C. (2008). Understanding compulsive buying tendencies among young australians: the roles of money attitude and credit card usage. Marketing Intelligence and Planning, 26(5), 441-458.
Pirog, S. F. ve Roberts, J. A. (2007). Personality and credit card misuse among college students: the mediating role of impulsiveness. Journal of Marketing Theory and Practice, 15(1), 65-77.
Prelec, D. ve George L. (1998), The red and the black: mental accounting of savings and debt, Marketing Science, 17(1), 4–28.
Ridgway, N., Kinney, M. K. and Monroe, K. B. (2011). The measurement of compulsive buying and its application to internet buyers. Journal of Retailing, 88(1), 63-71.
Roberts, J. A. ve Jones, E. (2001). Money attitudes, credit card use, and compulsive buying among american college students. Journal of Consumer Affairs, 35(2), 213-240.
Roberts, J. A. ve Martinez, C. R. (1998). The emerging consumer culture in mexico: an exploratory investigation of compulsive buying in mexican young adults. Journal of International Consumer Marketing, 10(1-2), 7-31.
Roehm, H., Roehm, M. (2005). Revisiting the effect of positive mood on variety-seeking. Journal of Retailing and Consumer Services, 32(2), 330-336.
Rook, D. W. and S. T. Hoch (1985). Consuming impulses. Advances in Consumer Research, 12, 23-27.
Sarıtaş, E. ve Haşıloğlu, S. B. (2015). Çalışan kadınların özel alışveriş sitelerinden satın alımlarının hedonik amaçlı tüketim açısından incelenmesi, İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 6(1), 53-62.
Smith, T. E., Richards, K. V., Shelton, V. M. ve Malespin, T. S. (2015). Sirens’ Call: Understanding Poor Financial Decision Making and Credit Card Misuse, Journal of Human Behavior in the Social Enviroment, 25(8), 897-906.
Steenkamp, JEM., Baumgartner, H. (1995). Development and crosscultural validation of a short form of csi as a measure of optimum stimulation level. International Journal of Research in Marketing, 12(2), 97-104.
Tamam, L., R. S. Diller ve Özpoyraz, N. (1998). Kompulsif satın alma: bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 9(3), 224-230.
Tokgöz, E. (2019). Hedonik ve faydacı tüketimin dürtüsel ve kompulsif satın almaüzerinde etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bililmler Enstitüsü Dergisi, 35, 93-108.
Tsiros, M., Mittal, V. (2000). Regret: a model of ıts antecedents and consequences in consumer decision making. Journal of Consumer Research, 26(4), 401-417.
Wang, J. ve Xiao, J. J. (2009). Buying behavior, social support and credit card ındebtedness of college students, International Journal of Consumer Studies, 33, 2-10.
Weisberg, D. P., Beck, S. R. (2012). The development of children's regret and relief. Cognition and Emotion, 26(5), 820-835.
Westbrook, R. A., ve Black, W. C. (1985). A motivation-based shopper typology. Journal of Retailing, 61(1), 78-103.
Yu, C. ve Bastin, M. (2010). Hedonic shopping value and ımpulse buying behavior in transitional economies: a symbiosis in the mainland china marketplace, Brand Management, 18(2), 105-114.
Zeelenberg, M., Pieters, R. (1999). Comparing service delivery to what might have been behavioral responses to regret and disappointment, Journal of Service Research, 2(1), 86-97.
Zeelenberg, M., Pieters, R. (2007). A theory of regret regulation 1.0. Journal of Consumer Psychology, 17(1), 3-18.