Anadolu’nun Tarihi Yolları ve Ankara için Bir Yeşil Yol Planlama Olanağı

'Medeniyetler Beşiği' Anadolu Yarımadası Dünya’nın en işlek kültür köprülerinden birisidir. Derin tarihi ve jeofizik şartları sonucunda, yarımada binlerce yıl boyunca yol ağlarıyla dokunmuştur. Hititler ve Asurlardan başlayarak, Osmanlı'ya kadar Medeniyetler Beşiği Anadolu'da hâkimiyet kuran tüm yönetimler için, yollar, hükümranlıklarının en önemli değerleri olmuştur. Tarihi yolların bir kısmı bugün için bozulmuş olsalar, tarihteki önemlerini kaybetseler, hatta bazıları modern otoyollar olarak geliştirilmiş olsalar dahi, bu yollar stratejik güzergâhları, üzerlerinde yer alan tarihi yapıları ve bağlantı noktalarının konumları nedeniyle, “Küresel Antik Dünya'nın Yeşil Yolları’na” mükemmel örneklerdir. Angora antik yerleşiminden doğan ve bugün modern Türkiye'nin başkenti olan Ankara, Anadolu'nun ortasında yer almaktadır. Antik kent merkezi vadi ve suyollarının birleşiminde bulunurken, günümüz Ankara’sının modern uzantıları vadiler ve yamaçlarda yayılmaktadır. Stratejik olarak, tarihi yolların kavşak noktasında bulunması itibarı ile Ankara, her dönemde önemli bir merkez olmuştur. Ankara ‘Yeşil Yol’ kapasitesi içeren doğal, kültürel, ekolojik ve tarihi değerlere sahip koridorları ile gerek merkezi gerek de bölgesel ölçeklerde Yeşil Yol planlama uygulamaları için benzersiz fırsatlar sunmaktadır. Bu çalışma, Ankara Büyükşehir bölgesinin tarihi, kültürel ve ekonomik kaynaklarının önemli unsurlarını bir Yeşil Yol Planlama olanağı için irdelemektedir. Mevcut hükümetin yol yapım politikası, Yeşil Yol planlama ilkeleri ile iyileştirilebilir böylece hükümet politikaları daha yararlı olarak hayata geçirilebileceği gibi kaynaklardan daha yüksek kapasitelerle ve sürdürülebilirlik prensipleri çerçevesinde yararlanılabilecektir. Bu bağlamda, Anadolu’nun tarihi yollarının kent içindeki tarihi yollar ve potansiyel Yeşil Yollar ile bağlantılarının sağlanması Ankara Büyükşehir Bölge sınırları içerisinde bulunan tarihi eser ve anıtsal kalıntıların korunması için güçlü bir motivasyon sağlayacaktırAngora antik yerleşiminden doğan ve bugün modern Türkiye'nin başkenti olan Ankara, Anadolu'nun ortasında yer almaktadır. Antik kent merkezi vadi ve suyollarının birleşiminde bulunurken, günümüz Ankara’sının modern uzantıları vadiler ve yamaçlarda yayılmaktadır. Stratejik olarak, tarihi yolların kavşak noktasında bulunması itibarı ile Ankara, her dönemde önemli bir merkez olmuştur. Ankara ‘Yeşil Yol’ kapasitesi içeren doğal, kültürel, ekolojik ve tarihi değerlere sahip koridorları ile gerek merkezi gerek de bölgesel ölçeklerde Yeşil Yol planlama uygulamaları için benzersiz fırsatlar sunmaktadır.Bu çalışma, Ankara Büyükşehir bölgesinin tarihi, kültürel ve ekonomik kaynaklarının önemli unsurlarını bir Yeşil Yol Planlama olanağı için irdelemektedir. Mevcut hükümetin yol yapım politikası, Yeşil Yol planlama ilkeleri ile iyileştirilebilir böylece hükümet politikaları daha yararlı olarak hayata geçirilebileceği gibi kaynaklardan daha yüksek kapasitelerle ve sürdürülebilirlik prensipleri çerçevesinde yararlanılabilecektir. Bu bağlamda, Anadolu’nun tarihi yollarının kent içindeki tarihi yollar ve potansiyel Yeşil Yollar ile bağlantılarının sağlanması Ankara Büyükşehir Bölge sınırları içerisinde bulunan tarihi eser ve anıtsal kalıntıların korunması için güçlü bir motivasyon sağlayacaktır.

Historic Roads of Anatolia and a Greenway Planning Potential for Ankara

Anatolia ‘The Cradle of Civilizations’ is one of the busiest cultural bridges of the world. As a result of its long history and geophysical conditions, the land has been weaved with a network of roads over the millennia. From the Hittites to Ancient Greek and the Roman Empire until the Seljuk and finally the Ottomans, all civilizations were aware of the fact that the roads constituted the best assets of the land that they ruled. Although, the roads were being inherited from one civilization to another they were always well maintained, improved and protected by the ruling class of said civilizations. The routes were equipped by various facilities such as bridges, inns, caravansaries, wells and fountains etc. Although, some of these historic roads deteriorated, ultimately losing their importance today and some of them were paved over and developed to serve as modern highways, all are excellent examples of ‘Greenways of the Global Ancient World’ due to their politically and geographically strategic courses and locations. Emerged from the ancient settlements of Ancyra and Angora, Ankara, the capital of modern Turkey, is situated in the middle of Anatolia. The ancient city center resides at the junction of valleys and waterways whereas the modern city sprawls along the valleys and banks. Regionally, Ankara has always been an important hub thanks to its strategic importance as the crossroads of ancient roads. Ankara offers unique opportunities for greenway planning applications on both local and regional scales. These corridors present natural, cultural, historic and ecological opportunities for multiple greenway planning projects. This study aims to explore characteristic elements of historic, cultural and economic resources of the Metropolitan Ankara region for greenway planning potential. The road building policy of the current government can be improved and be better facilitated by greenway planning principles in order to utilize their full potential. Meanwhile, extension of historic routes of Asia Minor through the city would provide strong motivation in preserving the last remaining greenway corridors of the greater Ankara region.

___

  • Ahern, Jack. (1995). Greenways as a planning strategy, Landscape and Urban Planning, (33), 131 – 155.
  • Altaban, Ö., Güvenç, M. (1990). Urban Planning in Ankara. Cities. May, 149-158.
  • Barış, M. E., Erdoğan, E., Dilaver, Z., Arslan, M. (2010). Greenways and the Urban Form: City of Ankara, Turkey, Biotechnology & Biotechnological Equipment, 24:1, 1657-1664.
  • Erdoğan, A., Günel, G., Kılcı, A. (2007). Roma Döneminde Ankara’dan Geçen Yollar ve Miltaşları. Tarih İçinde Ankara. Ankara Büyükşehir Belediyesi. SFN Tasarım.
  • Eskikurt, A. (2014). Ortaçağ Anadolu Ticaret Yolları. Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Vol.33,Fall,15-40.
  • Fabos, J. G. (1995). Introduction and overview: the greenway movement, uses and potentials of greenways, Landscape and Urban Planning, (33),1-13.
  • French, D. (1998). Pre-and Early-Roman Roads of Asia Minor. The Persian Royal Road. Iran, 36, 15–43.
  • Günel, G. (2010). Anadolu Selçuklu Dönemi’nde Anadolu’da İpek Yolu-Kervansaraylar–Köprüler. Kebikec, [https://kebikecdergi.files.wordpress.com/2012/07/14-ipekyolu.pdf] Erişim tarihi (09.08.2017)
  • Halaçoğlu, Y. (1981). Osmanlı İmparatorluğunda Menzil Teşkilatı Hakkında Bazı Mülahazalar. The Journal of Ottoman Studies, Istanbul
  • Jasink, A. Margherita. (1991). Hittite and Assyrian Routes to Cilicia. In: Anatolia Antiqua. Vol. 1, pp. 253-259. Doi: 10.3406/anata.1991.1158
  • Lloyd, Seton. (1989). Ancient Turkey: A Traveller’s History of Anatolia. Trans. Ender Varinlioğlu, Türkiye’nin Tarihi. Tubitak
  • Sülüner, Sinan. (2014). Roman and Byzantine Ankara Observed by Foreign Travellers. Journal of Ankara Studies, 2(1), 11-21.
  • Taescher, Franz. (1924). Osmanlı Kaynaklarına Göre Anadolu Yol Ağı. Trans. Nilüfer Epçeli (2010). Bilge Kültür Sanat. İstanbul
  • Tuncer, O. Cezmi. (2007). Anadolu Kervan Yolları. Vakiflar Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • Yüksel, Ülkü and Orhan Kuntay. (2009). Effects of Urbanization on the Climate of Ankara, Turkey. Proceedings, Fifth Urban Research Symposium Marceille, France.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2010
  • Yayıncı: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi