Öğretmen Algılarına Göre Tükenmişliğin Örgütsel Sessizliği Yordama Düzeyi

Tükenmişliğin örgütsel sessizliği yordama düzeyini belirlemeyi amaçlayan bu çalışma nicel araştırma yaklaşımlarından ilişkisel tarama desenindedir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Isparta İli merkez ilçedeki ortaokullarda görev yapan ve araştırmaya gönüllü olarak katılmak isteyen 150 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak “Maslach Tükenmişlik Ölçeği” ve “Örgütsel Sessizlik Ölçeği” kullanılmıştır. Gerçekleştirilen çoklu regresyon analizinin sonucunda tükenmişliğin alt boyutlarından duygusal tükenmenin kabullenici ve korunmacı sessizliği pozitif yönde anlamlı olarak yordadığı, düşük kişisel başarının ise korunmacı sessizliği pozitif yönde anlamlı olarak yordarken; korumacı sessizliği negatif yönde anlamlı olarak yordadığı sonucuna varılmıştır. Araştırma örgütsel sessizlik ve tükenmişlik ilişkisinde tükenmişliğin öğretmenlerde ne tür örgütsel sessizlik yaşantıları oluşturabileceğinin ortaya konması bu yaşantılara yönelik farkındalık oluşması ve bunların önlenmesi adına bireysel ve kurumsal önlemler alınması açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tükenmişlik, örgütsel sessizlik, okullarda tükenmişlik, okullarda sessizlik, tükenmişlik sessizlik ilişkisi

PREDICTIVE LEVEL OF BURNOUT ON ORGANIZATIONAL SILENCE ACCORDING TO VIEWS OF TEACHERS

This study aims to determine predictive level of burnout on organizational silence. The quantitative study was designed as relational survey. The study group of the study consists of 150 teachers who work in secondary schools in the central district of Isparta province in the 2018-2019 academic year and willing to participate in the study voluntarily. “Maslach Burnout Inventory” and “Organizational Silence Scale” were used as data collection tools. Multiple regression analysis was conducted and it was concluded that emotional exhaustion sub-dimension of burnout predicted acquiescent silence and defensive silence positively, and personal achievement sub-dimension predicted prosocial silence negatively, but defensive silence positively. The results of this research is important to determine what kind of organizational silence experiences can be created by burnout experiences of teachers to take both individual and organizational precautions.

Keywords:

Burnout, organizational silence, burnout in schools, silence in schools, relationship of burnout and silence,

PDF

___

Akın, U., & Ulusoy, T. (2016). The Relationship between Organizational Silence and Burnout among Academicians: A Research on Universities in Turkey. International Journal of Higher Education, 5(2), 46-58.
Akkalkan, H. (2009). Ankara ili Çankaya ilçesinde okul büyüklüğünün öğrencilerin akademik başarısı, okula devamı ve disiplini ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aktaş, H., & Şimşek, E. (2015). Bireylerin örgütsel sessizlik tutumlarında iş doyumu ve duygusal tükenmişlik algılarının rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24), 205-230.
Al-Rousan, M. A. M., & Omoush, M. M. (2018). The Effect of Organizational Silence on Burnout: A Field Study on Workers at Jordanian Five Star Hotels. Journal of Management and Strategy, 9(3), 114-122.
Arı, G. S., & Bal, E. Ç. (2008). Tükenmişlik kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 131-148.
Balay, R. (2004). Küreselleşme, bilgi toplumu ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 61-82.
Beheshtifar, M., Borhani, H., & Moghadam, M. N. (2012). Destructive role of employee silence in organizational success. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2(11), 275.
Benli, A., & Cerev, G. (2017). Örgütsel Sessizlik ve Tükenmişlik İlişkisi: Turizm Çalışanları Örneği. Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 411-433.
Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
Çakır Yıldız, N., & Güneş, M. Ş. (2017). Örgütsel stresin, örgütsel sessizlik ve tükenmişlik üzerine etkisi: eczane çalışanları üzerinde bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi/Journal of Social Sciences, 1(1), 45-66.
Çalık, T., & Sezgin, F. (2005). Küreselleşme, bilgi toplumu ve eğitim. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 55-66.
Çiftçi, D. Ö., Meriç, E., & Meriç, A. (2015). Örgütsel sessizlik, tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Ordu ili özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde bir uygulama. The Journal Of International Social Research, 8(41), 996-1007.
Doğan, S., & Kır, A. (2018). Örgütsel sessizlik, tükenmişlik sendromu ve çalışan performansı ilişkisi. Ömer Halis Demir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(4), 1-14.
Dyne, L. V., Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359-1392.
Ergin, C. (1992). Doktor ve hemsirelerde tukenmislik ve Maslach tukenmislik olceginin uyarlanmasi. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 22 Eylül 1992 Ankara Türkiye.
Eroğluer, K., & Erselcan, R. C. (2017). Çalışanların Örgütsel Adalet Algısı ve Tükenmişlik Düzeylerinin Çalışan Sessizliği Üzerindeki Etkisi. Business & Economics Research Journal, 8(2), 325-348.
Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn‐out. Journal of social issues, 30(1), 159-165.
Gardazi, S. F., Mobeen, N., Gardazi, A., & Ahsan, S. (2016). Causes of Stress and Burnout among Working Mothers in Pakistan. The Qualitative Report, 21(5), 916-932.
Gorard, S. (2017). İstatistiksel ve korelasyonel teknikler (Ö. Sarıcaoğlu, Çev.). A. Erözkan & E. Büyüköksüz (Ed.). Eğitimde yöntemleri ve metodolojileri (s.195-204) içinde Ankara: Anı Yayıncılık.
Kahya, C. (2015). Örgütsel sessizlik ve tükenmişlik sendromu ilişkisi. Electronic Turkish Studies, 10(10).
Kılıç, T., & Seymen, O. A. (2011). Sağlık Sektöründe, Tükenmişlik Sendromuna Etki Eden Faktörlerin Analizi ve Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(16), 47-67.
Lee, R. T., & Ashforth, B. E. (1996). A meta-analytic examination of the correlates of the three dimensions of job burnout. Journal of applied Psychology, 81(2), 123.
Maslach, C. (2003). Job burnout: New directions in research and intervention. Current directions in psychological science, 12(5), 189-192.
Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of organizational behavior, 2(2), 99-113.
Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual review of psychology, 52(1), 397-422.
Morrison, E. W., & Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management Review, 25(4), 706-725.
Önder, E. (2017). Ortaöğretim okullarında örgütsel sessizliğin yordayıcısı olarak örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(2), 669-686.
Özipek, A. (2006). Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerde Mesleki Tükenmişlik Düzeyi ve Nedenleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Pallant, J. (2016). SPSS Survival Manual: A Step By Step Guide to Data Analysis Using SPSS Program (6th ed.). London, UK: McGraw-Hill Education.
Pedrabissi, L., Rolland, J. P., & Santinello, M. (1993). Stress and burnout among teachers in Italy and France. The Journal of Psychology, 127(5), 529-535.
Pinder, C. C., & Harlos, K. P. (2001). Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. Research in Personnel and Human Resources Management, 20, 331-369.
Sayıl, I., Haran, S., Ölmez, Ş., & Özgüven, H. D. (1997). Ankara Üniversitesi hastanelerinde çalışan doktor ve hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Kriz dergisi, 5(2), 71-77.
Sezer, Ö. & Ak, M. (2017). Örgütsel Etkililiği Oluşturan Unsurların Katılımcı Yönetim Boyutu Açısından Değerlendirilmesi. International Journal of Academic Value Studies, 3(17), 165-181.
Singh, J., Goolsby, J. R., & Rhoads, G. K. (1994). Behavioral and psychological consequences of boundary spanning burnout for customer service representatives. Journal of Marketing Research, 31(4), 558-569.
Small, R. V., Shanahan, K. A., & Stasak, M. (2010). The Impact of New York's School Libraries on Student Achievement and Motivation: Phase III. School Library Media Research, 13.
Şahin, M. (2012). Eğitimi ve okulu etkileyen bazı sosyal değişimlerin kavramsal çözümlemesi. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 132-148.
Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2012). Using multivariate statistics (6th Ed.).Boston: Pearson.
Taşkıran, E. (2011). Liderlik ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki Etkileşim. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Tahmasebi, F., Sobhanipour, S. M., & Aghaziarati, M. (2013). Burnout; explaining the role of organizational silence and its influence (Case study: Selected executive organizations of Qom province). Journal of Basic and Applied Scientific Research, 3(8), 272-282.
Tikici, M., Derin N., & Keskin G. (2011). Örgütsel sessizliğin duygusal tükenmişliğe etkisi. 7. Kobiler ve Verimlilik Kongresi. 25-26 Ekim 2011, İstanbul, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, Yayın No. 155, 253-261.
Vakola, M., & Bouradas, D. (2005). Antecedents and consequences of organisational silence: an empirical investigation. Employee Relations, 27(5), 441-458.
Wright, T. A., & Cropanzano, R. (1998). Emotional exhaustion as a predictor of job performance and voluntary turnover. Journal Of Applied Psychology, 83(3), 486.
Yalçınsoy, A. (2017). Örgütsel sessizlik ve sonuçları. The Journal of Social Science, 1(1), 1-19.
Yenihan, B. (2014). Örgütsel bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişki. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 170-178.
Yenihan, B., & Cerev, G. (2015). Örgütsel sessizlik ve tükenmişlik arasındaki ilişki: Kocaeli-Gölcük’te görev yapan kadın öğretmenlere yönelik bir inceleme.
Yıldırım, M. (2019). Tükenmişlik ve Örgütsel Sessizlik İlişkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1), 358-371.
Yong, Z., & Yue, Y. (2007). Causes for burnout among secondary and elementary school teachers and preventive strategies. Chinese Education & Society, 40(5), 78-85.